Page 12 - Punjab Times April 2017 Edition
P. 12
12
12
12 gzikp NkJhwgzikp NkJhwz, f;vBh, ngq?b, f;vBh, ngq?b 2017
12 gzikp NkJhwgzikp NkJhw , f;vBh, ngq?b, f;vBh, ngq?b
12 gzikp NkJhw , f;vBh, ngq?b
ebht/i tkb/ thvhU B{z fJ; soQK n?fvN
ebht/i tkb/ thvhU B{z fJ; soQK n?fvN
ebht/i tkb/ thvhU B{z fJ; soQK n?fvN
ebht/i tkb/ thvhU B{z fJ; soQK n?fvN
ebht/i tkb/ thvhU B{z fJ; soQK n?fvN
p?Nb nkc ;kokrVh fcbw s'A pknd
p?Nb nkc ;kokrVh fcbw s'A pknd
p?Nb nkc ;kokrVh fcbw s'A pknd
p?Nb nkc ;kokrVh fcbw s'A pknd
p?Nb nkc ;kokrVh fcbw s'A pknd
ehsk ikt/rk, gsk BjhA ;h L skg;h
ehsk ikt/rk, gsk BjhA ;h L skg;h
ehsk ikt/rk, gsk BjhA ;h L skg;h
ehsk ikt/rk, gsk BjhA ;h L skg;h
ehsk ikt/rk, gsk BjhA ;h L skg;h
;odko pD ikDr/ oDdhg j[Zvk
;odko pD ikDr/ oDdhg j[Zvk
;odko pD ikDr/ oDdhg j[Zvk
;odko pD ikDr/ oDdhg j[Zvk
;odko pD ikDr/ oDdhg j[Zvk
d/ d"okB w?A f;ZyDk S[o{ ehsk ;h
wkoShnb nkoN f;ZyDk, fi; B{z pknd
ftZu w?A ikoh oZfynk. w?A pj[s fznkdk
N?eBheb ftZu Bk iKd/ j'J/ fJj dZ;
fdzdh jK fe fi; wkoShnb nkoN B{z
w?A f;Zfynk j? T[;dh yk;hns fJj j?
fe T[; ftZu fJj coe BjhA g?Adk j?
fe s[;hA e[Vh j', w[zv/ j' iK fcihebh
S'N/ j'D. fJj wkoShnb nkoN dk
nfijk o{g j? fi; B{z f;ZyD s'A pknd
s[;hA y[d Bkb vpb- fNqgb ;kJhi d/
fJB;kB B{z fvrk ;ed/ j'.
feodko bJh fJzBh bzph Nq/fBzr
feodko bJh fJzBh bzph Nq/fBzr
feodko bJh fJzBh bzph Nq/fBzr
feodko bJh fJzBh bzph Nq/fBzr
feodko bJh fJzBh bzph Nq/fBzr
dh
dh
dh o{os feT[A ;h<
dh o{os feT[A ;h<o{os feT[A ;h<
dh zo{os feT[A ;h<o{os feT[A ;h<
wkoShnb nkoN dh fJZe j'o
seBhe j? fi; B{z w?A pknd ftZu
f;Zfynk, feT[Afe fJj ;G f;ZyDk w/o/
feodko bJh pj[s jh io{oh ;h. w/ok
nfGB/soh skg;h gzB{ dh phs/ n;b fizdrh Bkb fe;/ wkfJB/ ftZu
feodko fJZe ekbi ikD tkbh e[Vh
fdBhA 'ofBzr Skdh' ns/ 'fd rkih w/b BjhA yKdk, fJ; bJh fwjBs j'o
dk j? i' nkgD/ ekbi ftZu ;g'oN;
nN?e' d' fcbwK fobhi j'JhnK. j[D th fznkdk eoBh gJh. fJ; s'A gfjbK
dh soQK :{Bhtof;Nh b?tb ftZu
skg;h nkgDh shih ;G s'A tZvh fcbw i' th fcbwK w?A ehshnK jB T[BQK d/
wkoShnb nkoN y/vdh j?. fJj ;G
'Bkw SpkBk' d/ gqw'SB ftZu i[ZN rJh feodko fes/ Bk fes/ w/o/ Bkb w/b
f;ZyDk fJ; bJh io{oh j?, feT[Afe i/
j?. rZbpks ftZu skg;h B/ nkgDh io{o yKd/ ;B. fJ; fcbw ftZu w/o/
eo s[jkB{z p/f;e wkoShnb nkoN
fcbw Bkb i[V/ eJh ;tkbK d/ itkp bJh ;ohfoe ns/ wkBf;e fwjBs
nkT[Adk j? sK s[jkvh ckJhN ;kc-
fdZs/. pj[s ;h.
;[Eoh Bzo nkT[Adh j?. fJj nfijk BjhA
feodko dh fsnkoh B{z b? e/ fe;
feodko dh fsnkoh B{z b? e/ fe;
nzsookSNoh wfjbk fdt; s/Noh wfjbk fdt; s/
nzsook Noh wfjbk fdt; s/Noh wfjbk fdt; s/
nzsook
feodko dh fsnkoh B{z b? e/ fe;
feodko dh fsnkoh B{z b? e/ fe;
nzsook feodko dh fsnkoh B{z b? e/ fe;
nzsook Noh wfjbk fdt; s/
j[zdk fe fJZe fee wkoB fco fJZe
ikoh fJZe thvhU, fi; ftZu s[;hA
ikoh fJZe thvhU, fi; ftZu s[;hA soQK ehsh ns/ fezBh Nq/fBzr ehsh<
ikoh fJZe thvhU, fi; ftZu s[;hA
ikoh fJZe thvhU, fi; ftZu s[;hA
soQK ehsh ns/ fezBh Nq/fBzr ehsh<
soQK ehsh ns/ fezBh Nq/fBzr ehsh<
soQK ehsh ns/ fezBh Nq/fBzr ehsh<
ikoh fJZe thvhU, fi; ftZu s[;hA
soQK ehsh ns/ fezBh Nq/fBzr ehsh<
;?ezv dk r?g fco fJZe w[Zek wkfonk
n"osK B{z ebht/i w?B/i eoBk f;yk
n"osK B{z ebht/i w?B/i eoBk f;yk
n"osK B{z ebht/i w?B/i eoBk f;yk w?B{z 'p/ph' dh fobhi s'A pknd jh
n"osK B{z ebht/i w?B/i eoBk f;yk
n"osK B{z ebht/i w?B/i eoBk f;yk
oj/ j', T[; thvhU pko/ dZ;'<
oj/ j', T[; thvhU pko/ dZ;'<
oj/ j', T[; thvhU pko/ dZ;'<
oj/ j', T[; thvhU pko/ dZ;'< gsk uZb frnk ;h fe w?A 'Bkw SpkBk' ns/ fJZe ;?ezv dk r?g j' frnk, fJj
oj/ j', T[; thvhU pko/ dZ;'<
pj[s jh fznkdk nro?f;t ckJhN j[zdh
w?B{z fJj BjhA gsk ;h fe fJj ftZu ezw eo ojh jK sK w/oh Nq/fBzr
j? fJ; bJh fJ; B{z fvckfJB eoB bJh
thvhU wfjbk fdt; d/ fdB ikoh ehsk T[d'A s'A S[o{ j' rJh ;h. w?A fJZe soQK dh
p/f;e wkoShnb nkoN f;ZyDh g?Adh
ikt/rk. w?B{z fejk frnk ;h fe ebht/ w?ANb Nq/fBzr th b? ojh ;h feT[Afe w?B{z
j?.
i B{z b? e/ s[;hA nkgD/ ftuko tZy- feodko B{z pj[s uzrh soQK ;wMDk ;h.
ni'e/ B"itkBK B{z eh ;bkj
ni'e/ B"itkBK B{z eh ;bkj
ni'e/ B"itkBK B{z eh ;bkj
ni'e/ B"itkBK B{z eh ;bkjni'e/ B"itkBK B{z eh ;bkj
tZy Yzr Bkb oZy ;ed/ j'. w/o/ wB w?A v/Y ;kb fJ; fcbw dh
fdUr/ <
fdUr/ <
fdUr/ <
fdUr/ <
fdUr/ <
ftZu i' nkfJnk w?A p'b fdZsk ;h. w?B{z Nq/fBzr ehsh j?. fcbw eod/ ;w/A w/oh
ni'e/ B"itkB dk y{B fznkdk row
fJj sK fpbe[b th BjhA gsk ;h fJ; fo;ou ftZu fJZe fJj rZb th ;kjwD/
j?. nZi jo c?;bk T[j y[d b?Ad/ jB.
thvhU B{z fJ; soQK n?fvN ehsk ikt/ nkJh fe chw/b ik;{; B{z fJ; bJh
wK-pkg i' efjD efjzd/ ofjD, go T[BQK
rk. w/o/ bJh fJj ;ogqkfJi ;h id'A fbnk iKdk j? feT[Afe T[BQK d/ nzdo
B/ nkgD/ wB dk jh eoBk j? nfijk
;t/o/ w?A t/fynk, b'eK d/ y{p c'B fJZe tZy soQK dk ;?A; j[zdk j? ns/ T[j
n?NhfNT{v nk frnk j? nZi B"itkBK
nkJ/ ns/ pj[s ;ko/ w?;/i th. fJ; wbNhNk;e eo ;edh jK. w?A g{o/ ;w/A
d/ nzdo. w/oh ;bkj ni'e/ :zfr;skB
thvhU okjhA w/ok efjDk ;h fe fJZe fJjh ;'udh ofjzdh ;h fe w?A fJj
B{z fJjh j? fe jo fe;/ B{z nkgDh fizdrh
e[Vh B{z nkgD/ eZgfVnK d/ gfjBD feodko fet/A fBGktKrh.
dk fJZe r'b pDkT[Dk ukjhdk j?. j[D
dk c?;bk y[d b?Dk ukjhdk j?. e'Jh fJj fcbw d{ihnK n?e
fJj fcbw d{ihnK n?eSB fcbwKB fcbwK
fJj fcbw d{ihnK n?e B fcbwKB fcbwK
fJj fcbw d{ihnK n?e
fJj fcbw d{ihnK n?e B fcbwK
fJj r'b ukj/ s[jkv/ ezw Bkb i[fVnk
s'A fezBh tZyoh j?<
s'A fezBh tZyoh j?<
s'A fezBh tZyoh j?<
s'A fezBh tZyoh j?<
j'o s?n BjhA eo/rk fe e[Vh eh s'A fezBh tZyoh j?<
S'N/ god/ d/ fJZe Bt/A S' B{z bKu eoB g[Zi/ n?eNo oDdhg j[Zvk B/ dZf;nk
j't/, ;';kfJNh dk j't/ iK d/;Grsh dk
gfjB/. fJj fcbw d{ihnK n?eSB fcbwK
fe T[BQK dh nrbh fJfsjkf;e fcbw 'fd p?Nb nkc ;kokrVh' dh S{fNzr S/sh
gfjbK fJ; fcbw dk Bkw 'whokwhok' s'A fJZedw tZyoh j't/rh, w?A fJZE/ f;oc j't/, fiZs ikDk io{oh j? BjhA s[jkv/
gfjbK fJ; fcbw dk Bkw whokwhok
gfjbK fJ; fcbw dk Bkw
gfjbK fJ; fcbw dk Bkw whok
gfjbK fJ; fcbw dk Bkw
jh S[o{ j't/rh. fBod/Se okie[wko ;zs'yh dh fcbw 'fd p?Nb nkc ;kokrVh' dh
;t/o/ T[ZmD ns/ fiT{D dk we;d eh
oZfynk frnk ;h. Bkw feT[A pdfbnk
oZfynk frnk ;h. Bkw feT[A pdfbnk chw/b n?eSB fcbwK dh rZb BjhA eo
oZfynk frnk ;h. Bkw feT[A pdfbnk
oZfynk frnk ;h. Bkw feT[A pdfbnk
oZfynk frnk ;h. Bkw feT[A pdfbnk
S{fNzr fgSb/ ;kb nes{po ftZu jh S[o{ j'D tkbh ;h go fcbw d/ fBowksk
j't/rk. w/o/ fj;kp Bkb B"itkBK B{z T[;/
frnk <
frnk < ojh jK. vkfJo?eNo Bhoi gzfvs dhnK
frnk <
frnk <
frnk <
uhi dk r'b pDkT[Dk ukjhdk j? i' T[BQK ns/ fBod/Se d/ ftukb/ piN B{z b? e/ j'Jh nDpD s'A pknd fcbw o'e fdZsh
w?B{z fcbw d/ Bkw B{z b? e/ e[ZM fcbwK ftZu fonb n?eSB j[zdk j?. t/
dh g;zd dk ezw j't/. rJh ;h.
;'uDk BjhA ;h, fJ; bJh w?A T[BQK ;G y', nfijk BjhA j't/rk fe w?A fe;/ ;Zs
fJj fcbw p/ph dk gqhetb fet/
fJj fcbw p/ph dk gqhetb fet/
fJj fcbw p/ph dk gqhetb fet/
fJj fcbw p/ph dk gqhetb fet/fJj fcbw p/ph dk gqhetb fet/ fgSb/ eJh wjhfBnK s'A fJZe tZyoh b[e ftZu Bzo nk oj/ oDdhg B/
uZeoK ftZu BjhA gJh. w?A fJ; fcbw wzfibh fpbfvzr s'A SbKr wko e/ yVh
A pD rJh<
A pD rJh<
A pD rJh< rZbpks d"okB fejk, fJj b[e w/oh nrbh fcbw 'p?Nb nkc ;kokrVh' bJh j?.
A pD rJh<
A pD rJh<
ftZu nkgD/ ezw d/ fJbktk fe;/ j'o j' iktKrh, iK fco fJZe w[Zek wkoKrh
id'A n;hA fcbw pDkT[Dk S[o{ eo fcbw ftZu w?A fJZe ;odko i'Xk dk feodko fBGkT[D tkbk jK. fi; fdB s'A
uhi s/ fpbe[b th fXnkB BjhA fdZsk sK gzikj b'e fvZr ikDr/. fJ; fcbw
fdZsk ;h T[d'A ;kB{z th BjhA gsk ;h ;kB{z
j?. w/ok fJ; fcbw ftZu ezw fJzBk ftZu n;hA wkoShnb nkoN d/ n;b fJ; fcbw B{z b? e/ w/oh rZb S[o{ j'Jh j?, T[d'A s'A w?A nkgD/ tkb ns/ dkVh BjhA
fJ; fcbw B{z p/ph dk gqhetb ej'r/,
fznkdk ;h fe w/o/ e'b e[ZM j'o ;'uD Nfoe;, ;NzN, feZe, gzi ns/ fvc?A; eNtk fojk ;h.
w?B{z bZrdk j? fJj doSeK dk fdZsk fe
dk ;wK jh BjhA ;h. d{ih rZb 'Bkw dh Nq/fBzr bJh j? ns/ pknd ftZu oDdhg efjzd/ jB, b[e B{z b? e/ j' ojh fJ; fsnkoh B{z ;Zs s'A nZm wjhB/ j'
SpkBk' dk feodko d{o-d{o sZe w/oh fcbw ftZu fJ;s/wkb ehsk j?. 'p/ph' j[D nfijk e[ZM pDkT[Dk ukjhdk j?. rJ/ jB. nZi eZbQ w?A f;Zy Xow pko/ y{p gfVnk, f;Zy ns/ ;wM fojk jK. f;Zy
Xow pko/ fizBk gV fojk jK UBk jh fznkdk fJ; Xow d/ gqsh ;BwkB tXdk
ik fojk j?. fJzBk gfVQnk ns/ ;wMD s'A pknd j[D sK w?B{z nfijk bZrD
och ns/ fe 'o d/ g[okD/ rhs g;zdhdk jB L f;ZXkoE y';bk'o d/ g[okD/ rhs g;zdhdk jB L f;ZXkoE y';bk bfrnk j? fe 'p?Nb nkc ;kokrVh' dh S{fNzr ysw j'D s'A pknd SkfJd w?A
och ns/ fe
och ns/ fe
och ns/ feS'o d/ g[okD/ rhs g;zdhdk jB L f;ZXkoE y';bk'o d/ g[okD/ rhs g;zdhdk jB L f;ZXkoE y';bk
och ns/ fe 'o d/ g[okD/ rhs g;zdhdk jB L f;ZXkoE y';bk
nkgDh dkVh ns/ tkb BjhA eNktKrk.
d/ ;zrhseko jB. 'fd; fJi n;' n?B
fgSb/ eJh wjhfBnK s'A f;Zy Xow s/ gVQkJh eo oj/ oDdhg fJZe ;tkb
ph ;h s/ gq;kfos j'D tkbk fJZe
g[ZSd/ j'J/ efjzd/ jB, eh s[;hA ikDd/ j' f;Zy dk wsbp eh j[zdk j?< w?A gfVQnk
vokwk j? fi; dh ejkDh fJZe gfotko
ns/ ;wfMnk j?, f;Zy dk wsbp j[zdk j? f;Zyd/ ofjDk. f;Zy Xow B{z ikD e/ ns/
d/ nkb/-d[nkb/ x[zwdh ;h. fJj
fJ; Xow d/ rqzE gVQe/ w?A pj[s gqGkfts j' frnk jK. w?A sK nkgD/ feodko B{z
nwoheh Nh th s/ ;G s'A ekw:kp
fBGkT[D bJh szpke{ ghDk sZe SZv fdZsk j?.
BkNeK ftZu'A fJZe ;h. y';bk B/
feodko B{z b? e/ nkgDh fsnkoh B{z b? e/ oDdhg B/ fejk, id'A w?A GrtkB d/
ejkDh d/ e[ZM nfjw gbK B{z
;kjwD/ nodk; eo fojk j[zdk jK sK fJjh ;'udk jK fe nZi ;kfonK B{z gsk
nkgDhnK nktkiK d/ iohJ/ o'ue
pDkfJnk. uZb ikt/rk fe w?B{z n?efNzr BjhA nkT[Adh j?. w?A fJ; rZb s'A ;G s'A fznkdk
nwohek ftZu d{ih ghVQh d/ vodk jK, fJ; bJh y{p fwjBs eodk jK ns/ fe;/ th fcbw B{z eod/ ;w/A fJZe
gotk;h y';bk B/ fejk fe id'A nfijk ;wK nkT[Adk id'A w?A feodko ftZu tV iKdk jK. fJ; fcbw d/ toeSkg
1976 ftZu T[BQK d/ wksk-fgsk d/ d"okB jh w?B{z feodko fJzBk uzrk bZfrnk fe w?A mkB fbnk fe fJ;
BthA fizdrh S[o{ eoB nwohek rJ/ feodko B{z j[D/ s'A jh ihDk S[o{ eoBk gt/rk.
;B sK nkgD/ Bkb nkgDhnK ;koh
oDdhg B/ fejk fe w?A fe;/ th feodko bJh y[d B{z wkBf;e, ;ohfoe
e?;/NK th b? rJ/ ;B ns/ T[j pkbht[v
ns/ GktBkswe o{g Bkb pdbD ftZu ftStk; oZydk jK ns/ w?A fJ;
d/ g[okD/ rkD/ ;[Dd/ -;[Dd/ tZv. j'J/
uhi B{z fJzikJ/ th eodk jK. w?B{z bZrdk j? fe fJjh tiQk j? fJ; soQK d/
jB. y';bk B/ fejk fe w?A och, feS'o,
feodkoK ftZu w?B{z ek;N ehsk ik fojk j?. fe;/ th feodko B{z fBGkT[Dk i' ;Zu
bsk wzr/Seo ns/ wZBk v/ dk pj[s
ftZu j? fit/A fe;/ dh pkfJUfge ns/ fJZe d{ik i' ekbgfBe feodko fi; B{z
tZv gqSz;e jK. w?A n?; vh powB ns/
n;hA y[d pDkT[Ad/ jK, d'tK soQK d/ feodkoK B{z fBGkT[Dk tZyok j?.
nko vh powB okjhA ;zrhs fdZs/ rJ/
oDdhg dh fJj fcbw ;kb 1897 ftZu fpqfNS fJzvhnB nkowh ns/ ncrkB
rkfDnK B{z ;[D-;[D e/ tZvk j'fJnk
UokeiJh epkfJbhnK d/ ftukb/ T[Zso- gZSw tkb/ cozNhno gqKs ftZu j'Jh
jK. och ns/ feS'o d/ g[okD/ rhs w/o/
izr s/ nkXkfos j?. fJ; fcbw ftZu j[Zvk jtbdko JhSo f;zx dk feodko
g;zdhdk jB. fJj rkfJe T[j b'e jB
Gkosh-nwoheh ;zrhseko feS'o e[wko d/ g[okD/ rkfDnK B{z fdZsk
fiBQK B/ w?B{z rkDk f;ykfJnk. fBGk oj/ jB.
f;ZXkoE y';bk B/ ;zrhs ftZu o{uh j?. T[j nwoheh Nh th s/ gq;kfos j'D
fpT{o'
fpT{o'
fpT{o'
fpT{o'
fpT{o'
fpT{o'
fpT{o'
fpT{o'
g?dk eoB dk f;jok w[jzwd och ns/ tkb/ ekw:kp vokwk 'fd; fJi n;' fpT{o' fpT{o'