Page 51 - พระราชพิธีบรมราชาภิเษก
P. 51
พระราชพิธีเบื้องต้น
พระราชพิธีเบื้องต้น ประกอบด้วยการเจริญพระพุทธมนต์ ตั้งน�้าวงด้าย จุดเทียนชัยและเจริญพระพุทธมนต์
ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก
รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ในเวลาเย็นทรงจุดเทียนนมัสการพระรัตนตรัย
พระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ วันรุ่งขึ้นทรงถวายภัตตาหารเช้า เป็นเวลา ๓ วัน ถือเป็นธรรมเนียมปฏิบัติสืบมา
ส่วนพิธีพราหมณ์อาจกระท�ามาตั้งแต่สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ แต่เอกสารมิได้กล่าวถึง ปรากฏหลักฐานในรัชสมัยพระบาทสมเด็จ
พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวว่า โปรดให้ประกอบพิธียกพระเศวตฉัตร ๗ ชั้นที่พระที่นั่งอัฐทิศ และพระที่นั่งภัทรบิฐ ในพระที่นั่ง
ไพศาลทักษิณ พร้อมทั้งการถวายเครื่องพลีกรรมบวงสรวงเทวดา ณ เทวสถานต่างๆ ในพระนคร และการถวายน�้าสังข์ ถวายใบ
มะตูมให้ทรงทัด กับถวายใบสมิต (ใบมะม่วง ใบทอง ใบตะขบ) เพื่อทรงปัดพระเคราะห์ก่อนจะมอบให้พระมหาราชครูน�าไป
บูชาชุบโหมเพลิงเพื่อป้องกันอันตรายทั้งปวง หลังจากนั้นเสด็จพระราชด�าเนินไปยังพระแท่นบรรทมเพื่อทรงสดับพระสงฆ์สวด
เจริญพระปริตรต่อเนื่องเป็นเวลา ๓ วัน
ขั้นตอนพระราชพิธีดังกล่าวเป็นแบบอย่างสืบมาในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้า
เจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
ต่อมาในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีการ
ปรับเปลี่ยนขั้นตอนตามความเหมาะสม โดยก่อนวันพระราชพิธีบรมราชาภิเษก โปรดให้ประกอบพระราชพิธีในเวลาเย็นวันเดียว
คือ วันพฤหัสบดีที่ ๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๓ เจริญพระพุทธมนต์บนพระแท่นลา หน้าตั่งทุกตั่งตั้งบัตรเทวรูปนพเคราะห์ ๓ ชั้น
ส�าหรับโหรบูชาเทวดานพเคราะห์เฉพาะวันนี้ และจะถอนไปในวันรุ่งขึ้น รวมทั้งการจัดเครื่องบูชาพระมหาเศวตฉัตร ๕ แห่ง
ประกอบด้วย พระมหาเศวตฉัตรภายในพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย พระมหาเศวตฉัตรภายในพระที่นั่งไพศาลทักษิณ พระมหา
เศวตฉัตรภายในพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พระมหาเศวตฉัตรภายในพระที่นั่งอนันตสมาคม พระมหาเศวตฉัตรภายใน
พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท และปูชนียสถานและสิ่งส�าคัญ ๑๓ แห่ง* ในพระนคร
อนึ่ง วันพฤหัสบดีที่ ๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๓ เวลา ๑๐.๐๐ น. เจ้าพนักงานพระอาลักษณ์เชิญพาน
พระสุพรรณบัฏ พร้อมด้วยดวงพระบรมราชสมภพ และพระราชลัญจกรประจ�ารัชกาล ออกจากพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
มาขึ้นพระราชยานกงที่เกยพลับพลาหลังวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เพื่อเข้าขบวนแห่อัญเชิญไปประดิษฐาน ณ พระแท่นมณฑล
ในพระที่นั่งไพศาลทักษิณ
* ภาคผนวก
47
พระราชพิธีบรมราชาภิเษก
