Page 69 - พระราชพิธีบรมราชาภิเษก
P. 69
พิธีถวายสิริราชสมบัติ และถวายเครื่องราชกกุธภัณฑ์
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เสด็จไปยังพระราชอาสน์อีกด้านหนึ่ง
เรียกว่า พระที่นั่งภัทรบิฐ ภายใต้นพปฎลมหาเศวตฉัตร พระราชครูวามเทพมุนีร่ายเวทสรรเสริญศิวาลัยไกรลาสจบแล้วถวาย
พระสุพรรณบัฏ* เครื่องราชกกุธภัณฑ์* เครื่องขัตติยราชวราภรณ์ เครื่องขัตติยราชูปโภค และพระแสงอัษฎาวุธ พระบาทสมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัวทรงสวมพระมหาพิชัยมงกุฎในตอนนี้ อันเป็นขั้นตอนส�าคัญแห่งพิธี ซึ่งในแต่ละรัชกาลจะมีล�าดับพิธีการก่อนหลัง
แตกต่างกันไป
แต่เดิมความส�าคัญของพระราชพิธีบรมราชาภิเษกอยู่ที่ทรงรับน�้าอภิเษก เพื่อแสดงความเป็นใหญ่ในแคว้นทั้ง ๘
แต่ในสมัยนี้อนุโลมการสวมพระมหาพิชัยมงกุฎเป็นส�าคัญตามคติในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในล�าดับพิธีการนี้
พระสงฆ์เจริญชัยมงคลคาถา ชาวพนักงานประโคมสังข์ บัณเฑาะว์ ฆ้องชัย ฯลฯ พระอารามทั้งหลายย�่าระฆัง
หลังจากพิธีถวายสิริราชสมบัติและเครื่องราชกกุธภัณฑ์ที่พระที่นั่งภัทรบิฐแล้ว พระครูพราหมณ์ฝ่ายต่าง ๆ
ถวายพระพรชัยมงคล จากนั้นพระมหากษัตริย์พระองค์ใหม่จะมีพระปฐมบรมราชโองการเป็นภาษาไทย
ต่อมาสมัยรัชกาลที่ ๕ ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ครั้งที่ ๒ พ.ศ. ๒๔๑๖ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
โปรดให้เพิ่มพระปฐมบรมราชโองการภาษามคธอีกหนึ่งภาษา พระปฐมบรมราชโองการ* จึงประกอบด้วยภาษาไทยและภาษามคธ
ซึ่งเป็นธรรมเนียมปฏิบัติสืบต่อมาในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
ในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร
หลังจากคณะพราหมณ์ถวายพระพรชัยมงคล พระราชครูวามเทพมุนีถวายพระพรชัยมงคลด้วยภาษามคธ แล้วกราบบังคมทูล
เป็นภาษาไทย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการพระราชทานอารักขาแก่ประชาชนชาวไทยด้วยภาษาไทย
พระราชครูวามเทพมุนีรับพระบรมราชโองการด้วยภาษามคธ แล้วกราบบังคมทูลเป็นภาษาไทย จากนั้นพระบาทสมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัวทรงหลั่งทักษิโณทก ตั้งพระราชสัตยาธิษฐานจะทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจปกครองราชอาณาจักร
* ภาคผนวก
65
พระราชพิธีบรมราชาภิเษก
