Page 74 - วิทยาศาสตร์ ม.ปลาย

66

ตาบอดสี เป็นความผดิ ปกติทางพนั ธุกรรมในระดบั ยนี ผทู้ ีตาบอดสีจะมองเห็นสีบางชนิด เช่น
สีเขียว สีแดง หรือสีนาํ เงินผดิ ไปจากความเป็นจริง

คนทีตาบอดสีส่วนใหญ่มกั ไดร้ ับการถ่ายทอดทางพนั ธุกรรมจากพ่อแม่หรือบรรพบุรุษ แต่คนปกติ
การเกิดตาบอดสีได้ ถา้ เซลลเ์ กียวกบั การรับสีภายในตาไดร้ ับความกระทบกระเทือนอยา่ งรุนแรง ดงั นนั คนที
ตาบอดสีจึงไม่เหมาะแก่การประกอบอาชีพบางอาชีพ เช่น ทหาร แพทย์ พนกั งานขบั รถ เป็นตน้

การกลายพนั ธ์ุ (mutation)

การกลายพนั ธุ์เป็ นการเปลียนแปลงทางพนั ธุกรรมในระดบั ยนี หรือโครโมโซม ซึงเป็ นผลมาจาก
การเปลยี นแปลงทีเกิดขึนกบั ดีเอน็ เอ ซึงมผี ลต่อการสงั เคราะห์โปรตีนในเซลลข์ องสิงมีชีวิต โดยทีโปรตีน
บางชนิดทําหน้าทีเป็ นโครงสร้างของเซลล์และเนือเยือ บางชนิดเป็ นเอนไซม์ควบคุมเมตาบอลิซึม
การเปลียนแปลงของดีเอ็นเอ อาจทาํ ให้โปรตีนทีสังเคราะห์ไดต้ ่างไปจากเดิม ซึงส่งผลต่อเมตาบอลิซึม
ของร่างกาย หรือทาํ ให้โครงสร้างและการทาํ งานของอวยั วะต่าง ๆ เปลียนแปลงไป จึงทาํ ให้ลกั ษณะ
ทีปรากฎเปลยี นแปลงไปดว้ ย

ชนิดของการกลายพนั ธ์ุ จาํ แนกเป็น 2 แบบ คือ
1. การกลายพนั ธุข์ องเซลลร์ ่างกาย (Somatic Mutation) เมอื เกิดการกลายพนั ธุข์ ึนกบั เซลลร์ ่างกาย
จะไมส่ ามารถถ่ายทอดไปยงั ลกู หลานได้
2. การกลายพนั ธุข์ องเซลลส์ ืบพนั ธุ์ (Gemetic Mutation) เมือเกิดการกลายพนั ธุข์ ึนกบั เซลลส์ ืบพนั ธุ์
ลกั ษณะทีกลายพนั ธุส์ ามารถถ่ายทอดไปยงั ลกู หลานได้
สาเหตุทีทาํ ให้เกดิ การกลายพนั ธ์ุ อาจเกิดขนึ ไดจ้ าก 2 สาเหตุใหญ่ ๆ คือ
1. การกลายทีเกิดขึนไดเ้ องตามธรรมชาติ การกลายแบบนีพบไดท้ งั คน สตั ว์ พืช มกั จะเกิดใน
อตั ราทีตาํ มาก และมกี ารเปลียนแปลงอยา่ งชา้ ๆ ค่อยเป็นค่อยไป ซึงการเปลียนแปลงนีทาํ ใหเ้ กิดวิวฒั นาการ
ของสิงมีชีวติ ทาํ ใหเ้ กิดสิงมีชีวิตใหม่ ๆ เกิดขึนตามวนั เวลา
2. การกลายพนั ธุ์ทีเกิดจากการกระตุ้นจากรังสี แสงแดดและสารเคมี รังสีจะทาํ ให้เส้นสาย
โครโมโซมเกิดหกั ขาด ทาํ ใหย้ นี เปลียนสภาพ จากการศกึ ษาพบวา่ รังสีเอกซ์ ทาํ ใหแ้ มลงหวเี กิดกลายพนั ธุส์ ูง
กวา่ ทีเกิดตามธรรมชาติถงึ 150 เท่า
โดยทวั ไปการกลายพนั ธุจ์ ะนาํ มาซึงลกั ษณะไม่พึงประสงค์ เช่น มะเร็งหรือโรคพนั ธุกรรมต่าง ๆ
แต่การกลายพนั ธุบ์ างลกั ษณะ กเ็ ป็นความแปลกใหม่ทีมนุษยช์ ืนชอบ เช่น ชา้ งเผือก เกง้ เผอื ก หรือผลไม้
ทีมีลกั ษณะผดิ แปลกไปจากเดิม เช่น แตงโมและกลว้ ยทีเมลด็ ลบี หรือแอปเปิ ลทีมผี ลใหญ่กว่าพนั ธุด์ งั เดิม
ปัจจุบนั นกั วิทยาศาสตร์ใชป้ ระโยชน์จากรังสีเพือเร่งอตั ราการเกิดการกลายพนั ธุ์ โดยการนาํ ส่วน
ต่าง ๆ ของพืชมาฉายรังสี เช่นการฉายรังสีแกมมากบั เนือเยอื จากหน่อหรือเหงา้ ของพุทธรักษา ทาํ ให้ได้
พุทธรักษาสายพนั ธุใ์ หมห่ ลายสายพนั ธุ์ พืชกลายพนั ธุอ์ ืน ๆ ทีเกิดจากการฉายรังสีแกมมา ไดแ้ ก่ เบญจมาศ
และปทุมมาทีมีของกลีบดอกเปลยี นแปลงไป ขิงแดงมีใบลายและตน้ เตีย เป็นตน้