Page 244 - หนังสือการเลี้ยงโคเนื้อ
P. 244
้
้
การเลียงโคเนือ 239
เคลือนบีบตัว ผนังกระเพาะเปอยเนา ความดันภายในกระเพาะหมักสูง แบคทีเรียกลุ่มแกรมลบจะลดลง
่
่
่
ื
่
ในขณะทีกลุ่มแกรมบวกจะมีการขยายตัวเพิ่มมากขึน ส่วนโปรโตซัวจะลดจ านวนลง สาเหตุอาจเกิดจาก
้
- ระยะเริ่มต้นการกินอาหารของโค โดยทั่วไปแล้วโคทีจะเข้าช่วงขุนจะไมเคยได้รับอาหารข้นใน
่
่
่
ระดับสูงมาก่อน จึงท าให้ไมสามารถทราบว่า โคจะสามารถกินอาหารข้นได้ในระดับสูงเท่าใดจึงจะไมเกิด
่
ปญหา ดังนั้นการทีทราบประวัติของโค จึงเปนเรืองทีส าคัญโดยเฉพาะรูปแบบของอาหารทีโคเคยได้รับ
็
่
ั
่
่
่
์
่
มาก่อน การทีโคได้รับอาหารข้นเสริมในช่วงหลังหย่านม เพือให้โคได้มีการเจริญเติบโตทีสมบูรณและ
่
่
็
์
็
เหมาะสม จึงเปนสิ่งทีเปนประโยชน ดังนั้น ในระยะเริ่มแรกของการเข้าขุน ควรให้โคได้รับอาหาร
่
หยาบเต็มทีก่อนและค่อย ๆ ปรับระดับอาหารข้นให้สูงขึนเรื่อย ๆ จนถึงระดับทีต้องการทีโคควรจะได้รับ
่
่
้
่
- การเปลี่ยนอาหาร ได้แก่ 1)การเปลี่ยนแปลงชนิดของอาหาร เช่น อาหารทีมีลักษณะต่างกัน
่
และ 2) การเพิ่มระดับของอาหารเสริมนั้น การเปลียนอาหารจ าเปนต้องค่อยๆเปลียนเพือให้โคได้รับ
่
่
็
่
ุ
่
อาหารนั้นๆอย่างช้าๆ จะท าให้จลินทรีย์ในกระเพาะรูเมนมีโอกาสปรับตัว ไมควรให้โคได้รับอาหารข้นใน
ระดับสูงโดยปราศจากการปรับตัว โดยเฉพาะในระยะทีโคหิวจัดหรืออดอาหารมาเปนระยะเวลาหนึง
่
่
็
- การใช้อาหารทีมีพลังงานสูง การเลียงโคด้วยอาหารข้นทีมีพลังงานสูงขึน โดยเฉพาะเมล็ด
่
้
่
้
ธัญพืชมีโอกาสทีจะเหนียวนาให้โคมีอาหารเปนพิษจากกรดได้ ดังนั้น จึงต้องระมัดระวังเปนพิเศษ หาก
็
่
็
่
โคถ่ายมูลทีมีสีเทามีมูกปนออกมา แสดงให้เห็นว่าสัตว์ก าลังจะเริ่มมีอาการเกิดพิษเนืองจากกรด
่
่
วิธีการรักษา หากโคเริ่มแสดงอาการให้ลดอาหารข้นลง และเพิ่มอาหารหยาบให้มากขึ้น โคที ่
่
่
ปวยไม่มากนักให้กรอกด้วยด่างเข้าทางปากหรือเข้าทางแคนล่าทีเจาะเข้ากระเพาะรูเมนโดยตรง ด่างทีใช้
ู
่
เช่น โซเดียมไบคาร์บอเนต (Sodium bicarbonate) 112 กรัมผสมกับนาอย่างนอย 600 มิลลิลิตร
้
้
่
หลังจากนั้นอีกประมาณ 2-3 ชั่วโมงกรอกอีกครั้งในจ านวนครึงหนึงของโด๊สดังกล่าว ถ้าให้ผลเร็วใช้
่
้
นาเกลือเข้าเส้นเลือดบริเวณคอ โดยนาเกลือเข้าสู่ร่างกายจะออกฤทธิ์เปนด่าง หากมีอาการหนักมากควร
็
้
ิ
ตามสัตวแพทย์มารักษา เพราะอาจต้องผ่าเปดกระเพาะเอาอาหารข้นออกแล้วแทนที่ด้วยฟางข้าวหรือ
้
่
้
สารละลายอิเล็กโทรไลท์ (Electrolyte) หลังจากนั้นต้องฉีดยาปฏิชีวนะเพือปองกันการติดเชือ การฉีด
แอนติฮีสตามีน (Antihistamine) จะช่วยให้โคฟนตัวเร็วขึนได้ โคทีเปนเรือรังควรคัดออก
้
้
็
ื
้
่
2) ท้องอืด (Bloat) โดยปกติจะมีก๊าซในกระเพาะรูเมน แต่ระบายออกโดยการเรอไม่ได้ มีสาเหตุ
่
หลายอย่างทีท าให้เกิดอาการท้องอืด เช่น
่
้
- การเกิดก๊าซมากจนเรอไม่ทัน เนืองจากโคได้รับอาหารหยาบอ่อนมากและมีปริมาณนามาก
่
หรือมักเกิดกับโคทีได้รับอาหารหยาบแห้งและแก่มานาน ๆ เมื่อให้กินอาหารหยาบอ่อนมากๆจะท าให้
โคกินเข้าไปมาก แล้วจะท าให้ท้องอืด
็
- การเกิดก๊าซปกติ แต่เรอไม่ได้ เพราะ ก๊าซเปนฟองเนืองจากกินพืชตระกูลถั่วมาก หรือมีสิ่งอุด
่
้
่
ตันในหลอดอาหาร เช่นอาหารก้อนโตๆ หรือดืมนามากเกินเพราะกระหาย หรือการนอนหงายนอน
ตะแคงราบ ท าให้นาสูงปดช่องหลอดอาหารแล้วเรอไม่ได้
ิ
้
้
กลุ่มวิจัยและพัฒนาโคเนือ กองบ ารุงพันธุ์สัตว์ กรมปศุสัตว์
