Page 114 - ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับซากดึกดำบรรพ์

หน้า 109 ความรู้เบื ้ องต้นเกี ่ ยวกับซากดึกดำาบรรพ ์

2. ฟอแรมินิเฟอรา (Foraminiferans)

อนุกรมวิธาน : อาณาจักรโปรติสตา (Kingdom Protista)
ไฟลัม ฟอแรมินิเฟอรา (Phylum Foraminifera)
ลักษณะทั่วไป : เป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว ที่มีโครงร่างแข็งห่อหุ้มมักสร้างจากแคลเซียมคาร์บอเนต
หรือซิลิกา มักเรียนสั้นๆว่า ฟอแรม (Forams) ส่วนใหญ่มีขนาดไม่เกิน 1 มิลลิเมตร แต่มีบางกลุ่มที่
มีขนาดใหญ่ ซึ่งอาจใหญ่ได้ถึง 20 เซนติเมตร มีรูปร่างที่หลากหลาย เช่น รูปทรงกลม รูปพระจันทร์
เสี้ยว รูปแท่ง รูปกรวย
ช่วงเวลาที่ปรากฎบนโลก : มหายุคพรีแคมเบรียนตอนปลาย (ประมาณ 542 ล้านปีก่อน)
ำ
ู
ั
ั
่
์
สถานะปัจจุบัน : ยงดารงเผาพนธอย (จำานวนกว่า 50,000 สปีีชีส์ ทั้งที่มีชีวิตและสูญพันธุ์ไปแล้ว)
่
ุ
แหล่งที่อยู่อาศัย : ส่วนใหญ่อาศัยตามพื้นทะเล บางชนิดก็อาศัยแบบล่องลอยอยู่ในทะเล
หินที่พบบ่อย : หินปูน หินดินดาน หินเชิร์ต
ลักษณะซากดึกดำาบรรพ์ : พบเฉพาะโครงร่างแข็ง มีรูปร่างที่หลากหลาย ซึ่งเป็นลักษณะสำาคัญ
ในการจำาแนกชนิด การศึกษาซากดึกดำาบรรพ์ฟอแรมินิเฟอราต้องศึกษาภายใต้กล้องจุลทรรศน์
เนื่องจากส่วนใหญ่มีขนาดเล็กมาก และต้องศึกษาลักษณะโครงสร้างภายในเพื่อจำาแนกชนิดด้วย
ซากดึกดำาบรรพ์ฟอแรมมินิเฟอราสามารถมองเห็นด้วยตาเปล่า คือ กลุ่มฟิวซูลินิด
(Fusulinids) ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีขนาดใหญ่ที่สูญพันธุ์ไปแล้วเมื่อสิ้นสุดยุคเพอร์เมียน จัดอยู่ในอันดับ
ิ
ิ
ฟวซลนดา (Order Fusulinida) ส่วนใหญ่มีขนาดมากกว่า 2 มิลลิเมตร บางชนิดมีความยาวมาก
ิ
ู
ถึง 5 เซนติเมตร ส่วนใหญ่มีรูปร่างเป็นทรงรี คล้ายเม็ดข้าวสาร ทำาให้ถูกเรียกว่า “ข้าวสารหิน”
หรือ “คตข้าวสาร” มักพบตามภูเขาหินปูน ซากดึกดำาบรรพ์ฟิวซูลินิดถือเป็นซากดึกดำาบรรพ์ดัชนี
(Index fossil) ในช่วงยุคคาร์บอนิเฟอรัสตอนกลางถึงยุคเพอร์เมียน (Middle Carboniferous -
Permian) หรือประมาณ 320-252 ล้านปีก่อน เนื่องจากพบปรากฎเฉพาะในช่วงเวลาดังกล่าวเท่านั้น
ซากดึกดำาบรรพ์ฟิวซูลินิดประเทศไทยสามารถพบได้ตามภูเขาหินปูนยุคเพอร์เมียน
ซึ่งกระจายตัวอยู่หลายแห่ง เช่น จังหวัดลำาปาง แพร่ อุตรดิตถ์ พิษณุโลก เพชรบูรณ์ ลพบุรี สระบุรี
สระแก้ว นครสวรรค์ กาญจนบุรี ราชบุรี เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ชุมพร สุราษฎร์ธานี กระบี่

โครงสร้างภายในของฟิวซูลินิด
(ภาพจาก Kuhn-Schneider &
Rieber, 1986)