Page 18 - ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับซากดึกดำบรรพ์

หน้า 13 ความรู้เบื ้ องต้นเกี ่ ยวกับซากดึกดำาบรรพ ์

่
่
์
1. ซากดึกดำาบรรพทีโครงร่างไม่เปลียนแปลง
(Unaltered remains)

1.1 ซากดึกดำาบรรพ์ที่เก็บรักษาในสภาพแบบมัมมี่ (Mummified fossils)
ซากสิ่งมีชีวิตที่ถูกเก็บรักษาในสภาพที่เย็นจัด (Freezing) หรือแห้งจัด (Dessication)
ทำาให้คงสภาพเป็นซากจริง (Actual preservation) ไม่มีการผุสลาย มีการเปลี่ยนแปลงทางเคมี
หรือทางแร่น้อยมาก ทำาให้ยังคงสภาพไว้ได้ทั้งกระดูก หนัง เส้นขน หรือแม้กระทั่งสารพันธุกรรม

ที่เหลืออยู่ โดยทั่วไปมักเป็นซากที่มีอายุทางธรณีไม่มาก เช่น ซากลูกแมมมอธที่ถูกแช่ในชั้นน้ำาแข็ง
ใต้ดิน อายุกว่า 30,000 ปีก่อน จากประเทศแคนาดา

ซากลูกแมมมอธที่ถูกฝังอยู่ในชั้นน้ำาแข็งใต้ผิวโลก
อายุประมาณ 30,000 ปีก่อน (สมัยไพลสโตซีน)
จากประเทศแคนาดา
(ภาพจาก Yugan government in bbc.com)

1.2 ซากดึกดำาบรรพ์อำาพัน (Amber)

อำาพัน (Amber) เป็นซากดึกดำาบรรพ์ของยางไม้ ส่วนใหญ่มักมาจากพืชตระกูลสนซึ่งมี
ยางเป็นจำานวนมาก โดยเกิดจากความดันและความร้อนจากการกดทับของชั้นตะกอน ทำาให้มีการ
เปลี่ยนแปลงโครงสร้างภายในและแข็งขึ้น มีลักษณะเป็นของแข็งสีเหลือง มักพบชิ้นส่วนของสิ่งมี
ชีวิตฝังอยู่ภายใน เช่น เศษพืช แมลงต่างๆ แมงต่างๆ หอย ขนนก หรือแม้กระทั่งสัตว์เลื้อยคลาน
ขนาดเล็ก ซึ่งถูกเก็บรักษาไว้ได้ทั้งเนื้อเยื่อและโครงร่างต่าง ๆ แต่ไม่เหลือสารประกอบอินทรีย์แล้ว
อำาพันที่มีสีใสและมันวาว มักถูกนำามาเจียรไนเป็นอัญมณีที่มีราคาสูง โดยแหล่งซากดึกดำาบรรพ์
อำาพันที่มีชื่อเสียงในโลก เช่น ในประเทศเมียนมาร์ และโดมินิกัน

อำาพันที่พบสัตว์เลื้อยคลานอยู่ภายใน
อายุประมาณ 99 ล้านปีก่อน
(ยุคครีเทเชียสตอนปลาย)
จากประเทศเมียนมาร์
(ภาพจาก Daza et al., 2016)