Page 62 - ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับซากดึกดำบรรพ์

หน้า 57 ความรู้เบื ้ องต้นเกี ่ ยวกับซากดึกดำาบรรพ ์

11. ไทรโลไบต์ (Trilobites)

อนุกรมวิธาน : อาณาจักรสัตว์ (Kingdom Animalia)
ไฟลัม อาร์โธรโพดา (Phylum Arthropoda)
ชั้น ไทรโลไบตา (Class Trilobita)
ลักษณะทั่วไป : เป็นสัตว์มีข้อปล้องเช่นเดียวกับกุ้ง ปู และแมลงต่างๆ ลักษณะคล้ายแมงดา
ทะเลในปัจจุบัน แต่ไม่ได้จัดอยู่ในกลุ่มเดียวกัน (แมงดาทะเลอยู่ในไฟลัมย่อย Chelicelata กลุ่ม
เดียวกับแมงป่องและแมงมุม) ไทรโลไบต์มีร่างกายแบ่งเป็น 3 ส่วนทั้งในแนวยาวและแนวขวาง
อันเป็นที่มาของชื่อมีรากศัพท์มาจากภาษากรีก “tri” แปลว่า สาม (three) และ “lobos” แปลว่า
กลีบ หรือ พู (lobe) โดยในแนวยาวจะมีส่วนกลางลำาตัวหรือแกนกลางลำาตัวและส่วนข้างลำาตัวทั้ง
2 ข้าง ส่วนในแนวขวาง แบ่งเป็นส่วนหัว เรียกว่า cephalon ส่วนอกหรือตัว เรียกว่า thorax
และส่วนท้ายหรือหาง เรียกว่า pygidium มีขนาดตั้งแต่ไม่กี่มิลลิเมตรไปจนถึง 90 เซนติเมตร
ไทรโลไบต์ถือเป็นซากดึกดำาบรรพ์ดัชนี (Index fossil) ที่สำาคัญในช่วงมหายุคพาลีโอโซอิก
ช่วงเวลาที่ปรากฎบนโลก : ยุคแคมเบรียน (ประมาณ 520 ล้านปีก่อน)
สถานะปัจจุบัน : สูญพันธุ์เมื่อสิ้นสุดยุคเพอร์เมียน (252 ล้านปีก่อน) (พบจำานวนกว่า 6,500 สปีชีส์)
แหล่งที่อยู่อาศัย : อาศัยอยู่ในทะเล
หินที่พบบ่อย : หินดินดาน หินโคลน หินทราย หินปูน
ลักษณะซากดึกดำาบรรพ์ : พบเฉพาะโครงร่างแข็ง มีลักษณะเป็นข้อปล้องชัดเจน มักพบเป็นชิ้น
ส่วนไม่สมบูรณ์ เนื่องจากเมื่อตายลงข้อปล้องมักหลุดออกจากกันได้ง่าย
ำ
แหล่งซากดึกดาบรรพไทรโลไบต์ในประเทศไทยพบค่อนข้างน้อยและส่วนใหญ่มีสภาพไม ่
สมบูรณ์ เช่น บริเวณจังหวัดสตูล พัทลุง นครศรีธรรมราช กาญจนบุรี เลย

โครงสร้างของไทรโลไบต์
(ภาพจาก Hupe in Piveteau, 1953)