Page 19 - รวม ใบความรุ้ ใบงาน ป.6
P. 19
ใบความรู้ 1.9 (ไม่ต้องส่งครูประจำชั้น)
วิชา วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีท 6
ี่
เรื่อง การย่อยเชิงกล/การย่อยเชิงเคม ี
ระบบย่อยอาหาร หมายถึง การทำให้สารอาหารที่มีโมเลกุลขนาดใหญ่กลายเป็นสารอาหารที่มี
โมเลกุลเล็กลงจนร่างกายสามารถดูดซึมเข้าสู่เลือดและนำไปใช้ประโยชน์ได้ ส่วนกากอาหารจะถูกขับออก
จากร่างกายทางทวารหนัก รูปแบบการย่อยอาหารในร่างกายมี 2 รูปแบบ คือ
การย่อยเชิงกล คือ การบดเคี้ยวอาหารโดยฟัน เป็นการเปลี่ยนแปลงขนาดโมเลกุลทำให้
สารอาหารมีขนาดเล็กลง
ี
การย่อยเชิงเคม คือ การเปลี่ยนแปลงขนาดโมเลกุลของสารอาหารโดยใช้เอนไซม์ทเกี่ยวข้องทำให้
ี่
โมเลกุลของสารอาหารเกิดการเปลี่ยนแปลงทางเคมี ได้โมเลกุลที่มีขนาดเล็กลง
อวยวะที่เป็นทางเดินอาหารทำหน้าที่ในการรับและส่งอาหารโดยเริ่มจาก
ั
ปาก -> หลอดอาหาร -> กระเพาะอาหาร -> ลำไส้เล็ก -> ลำไส้ใหญ่ -> ทวารหนัก
ั
อวยวะที่มส่วนเกี่ยวข้องกับการย่อยอาหาร
ี
ปาก
- มีการย่อยเชิงกล มีลิ้นทำหน้าที่รับรสอาหาร มีฟันทำหน้าที่บดเคี้ยวอาหารให้เล็กลง
- มีการย่อยทางเคมี โดยเอนไซม์อะไมเลสหรือไทยาลีนช่วยย่อยอาหารพวกแป้ง มีต่อมน้ำลายช่วยในการ
คลุกเคล้าอาหาร ได้แก ต่อมน้ำลายใต้ลิ้น 1 คู่ ต่อมน้ำลายใต้ขากรรไกรล่าง 1 คู่ ต่อมน้ำลายใต้กกหู 1 คู่ ต่อม
่
น้ำลายจะผลิตน้ำลายได้วันละ 1–1.5 ลิตร
หลอดอาหาร
มีลักษณะเป็นกล้ามเนื้อเรียบ เป็นท่อ
- มีการย่อยเชิงกล โดยการบีบตัวของกล้ามเนื้อทางเดินอาหารเป็นช่วงๆ เรียกว่า “เพอริสตัสซิส” เพื่อให้
อาหารเคลื่อนที่ลงสู่กระเพาะอาหาร
กระเพาะอาหาร
เป็นถุงรูปตัวเจ J ผนังด้านในมีลักษณะเป็นคลื่น
- มีการย่อยเชิงกล โดยการบีบตัวของกล้ามเนื้อทางเดินอาหาร
- มีการย่อยทางเคมี โดยเอนไซม์เพปซินซึ่งจะทำงานได้ดีในสภาพที่เป็นกรด เอนไซม์เพปซินจะย่อยโปรตีน
ี
ในกระเพาะอาหารนี้ยังมีเอนไซม์อยู่อีกชนิดหนึ่งชื่อว่า“เรนนิน'' ทำหน้าที่ย่อยโปรตีนในน้ำนม ในขณะที่ไม่มอาหาร
กระเพาะอาหารจะมีขนาด 50 ลูกบาศก์เซนติเมตร แต่เมื่อมีอาหารจะมีการขยายได้อีก 10–40 เท่า
