๔.๓ คติสอนใจ
นิราศภูเขาทองให้ข้อคิดและคติสอนใจที่ดีต่อการใช้ชีวิต เช่น การพูด ความกตัญญู และความรัก เป็นต้น
ซึ่งแม้จะผ่านมาหลายสมัย แต่ก็สามารถน ามาใช้กับชีวิตในปัจจุบันได้อย่างดี เช่น
ถึงบางพูดพูดดีเป็นศรีศักดิ์ มีคนรักรสถ้อยอร่อยจิต
แม้นพูดชั่วตัวตายท าลายมิตร จะชอบผิดในมนุษย์เพราะพูดจา