Page 145 - 5.Sınıf Dorya Türkçe Sınıf İçi Uygulama Klavuzu_edited_edited

18.Bölüm METİN TÜRLERİ
Hikâye Edici Metinler

Sınıf İçi Alıştırma ve Uygulamalar

Kılavuz Bilgi
Kılavuz Bilgi

HİKÂYE EDİCİ METİNLER
Bir olayın kahramanlarla yer ve zaman çerçevesinde anlatıldığı düzyazılara “hikâye edici metinler”
denir. Olay çerçevesinde gelişen metinlerin özellikleri şu şekildedir:

* Hareket unsurlarına dayalı metinlerdir.
* Durağanlık yoktur. Yer, zaman, olay ve kahramanlar çeşitlilik gösterebilir.
* Olay giriş, gelişme ve sonuç bölümleriyle okuyucuya aktarılır.

* Gerçekleşmiş ya da gerçekleşmesi mümkün olaylar anlatıldığı gibi fantastik ögeler de metinlerde
kendine yer bulabilir.
* Metinler okuyucunun zihninde canlandırılacak şekilde yer, zaman, kahraman ve olay unsurlarıyla
oluşturulur.

HİKÂYE (ÖYKÜ)

Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olan olayların anlatıldığı kısa yazılara “hikâye (öykü)” denir.
Hikâyelerde genellikle bir olay anlatılır. Temel öğeleri “olay, kişiler, yer ve zaman”dır. Hikâyenin planı
“serim, düğüm, çözüm” bölümlerinden oluşur.

FABL

Öğüt, hayat ve ahlak dersi vermek amacıyla yazılan, kahramanları hayvanlar, bitkiler veya cansız
varlıklar olan küçük öykülerdir. Düzyazı ya da şiir biçiminde yazılabilir.

MASAL

Halkın hayal gücünden doğan, olağanüstü olayları, olağanüstü özelliklere sahip kahramanları
anlatan, yer ve zaman kavramlarının belli olmadığı yazı türüdür. Masallarda öğrenilen geçmiş zaman
(-mişli geçmiş) kullanılır. Masalların çoğu “ bir varmış, bir yokmuş” ya da “ evvel zaman içinde, kalbur
saman içinde” gibi ifadelerle başlar.

ROMAN

Olmuş veya olabilecek olayları, yer, zaman ve kişileri belirterek anlatan düzyazı türüdür. Romanda
olaylar ayrıntılı olarak anlatılır, bu sebeple uzun bir anlatımı vardır. Romanlar olay yazısı oldukları için
planları giriş, gelişme, sonuç biçimindedir.

DESTAN

Ulusların hayatını derinden etkileyen savaş, göç gibi olayları şiir ya da düzyazı şeklinde anlatan yazı
türüdür.

145