Page 27 - นาวิกศาสตร์ พฤษภาคม ๒๕๖๔
P. 27
๒. รังษี ค�าอุไร
สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช
�
หรือสมเด็จวังบูรพา ได้ขอลูกชายคนเดียวของ ขุนทิพยมณเฑียร ยกกระบัตรราชบุรี กับนางไป๋ คาอุไร ไปเป็น
บุตรบุญธรรม พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือ “พระพุทธเจ้าหลวง” ได้ทรงพระกรุณาพระราชทาน
ชื่อว่า รังษี ตามสร้อยพระนามของสมเด็จวังบูรพา รังษีก็ได้อาศัยอยู่ในวังบูรพาภิรมย์ตั้งแต่นั้นมา
ต่อมาพระพุทธเจ้าหลวงทรงขอ “หม่อมเจ้าทิพยสัมพันธุ์ ภาณุพันธ์ุ” หรือ “ท่านหญิงทิพย์” พระธิดา
ของสมเด็จวังบูรพาไปเป็นพระชายาของพระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ รังษีจึงได้โดยเสด็จท่านหญิงทิพย์มาอยู่ท ่ ี
ิ
ั
วังนางเล้งของพระองค์เจ้าอาภากรฯ ด้วย จนกระท่ง รังษ เป็นหนุ่ม จึงได้ แม่ผิว เป็นภรรยา และอยู่ในวังนางเล้งตลอดมา
ี
ิ
ื
เม่อพระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ ทรงรับสถาปนา “ทรงกรม” เป็น “กรมหม่น” ทางราชการ
ื
ื
ึ
ึ
ื
ื
ั
ี
ั
ก็แต่งต้ง “เจ้ากรม” ข้นมาท่านหน่ง เพ่อดูแลกิจการภายในวังบ้าง เพ่อติดต่อกับส่วนราชการอ่น ๆ ท้ง โดยหน้าท่ราชการ
ั
หรือส่วนพระองค์บ้าง ซ่งเปรียบเสมือนพ่อบ้านน่นเอง เจ้ากรมส่วนมากจะเป็นคนท่ใกล้ชิดมาแต่เดิม สมัยท่ยังไม่ทรงกรม
ึ
ี
ี
ื
ิ
�
ี
ื
�
เช่น รังษี คาอุไร เม่อพระองค์เจ้าอาภากรฯ ทรงกรมเป็น “กรมหม่นชุมพรเขตรอุดมศักด์” รังษ คาอุไร ก็เป็น
“หมื่นชุมพรเขตรอุดมศักดิ์” เมื่อทรงกรมเป็น “กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์” รังษี ค�าอุไร ก็เป็น “หลวงชุมพร
ิ
เขตอุดมศักด์” ช่อเป็นทางการของ รังษี คาอุไร คือ “หลวงชุมพรเขตอุดมศักด์” แต่คนในวังและบรรดาหม่อม
�
ื
ิ
ในกรมหลวงชุมพรฯ จะเรียกกันว่า “เจ้ากรมรังษี”
เจ้ากรมรังษี เป็น ศิษย์ที่รักยิ่ง ของกรมหลวงชุมพรฯ
๓. เรือรบหลวงพระร่วง เรือเจนทะเล เมื่อวันที่ ๑๙ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๖๖
ื
ี
เรอพระร่วง ออกเดินทางจากประเทศอังกฤษวันท่ ๒๐ กรกฎาคม พ.ศ.๒๔๖๓ ถึงประเทศสยาม
เมื่อวันที่ ๘ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๖๓
วันที่ ๙ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๖๓ มหาอ�ามาตย์เอก เจ้าพระยาอภัยราชามหายุติธรรมธร สภานายกราชนาวี
สมาคมแห่งกรุงสยาม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้กราบบังคมทูลพระกรุณาน้อมเกล้าฯ ถวายเรือพระร่วง เป็น เรือรบหลวง
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชด�ารัสตอบ ทรงรับไว้เป็น เรือรบหลวง
เรือเจนทะเล เป็นเรือช่วยรบ ให้ใช้ค�าน�าหน้าชื่อเรือว่า เรือหลวง จึงเรียกเรือเจนทะเลว่า เรือหลวง
เจนทะเล (ร.ล.เจนทะเล)
เมื่อวันที่ ๑๙ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๖๖ จึงเรียกว่า เรือรบหลวงพระร่วง (ร.ร.ล.พระร่วง) และเรือหลวง
เจนทะเล (ร.ล.เจนทะเล)
ต่อมาในวันที่ ๓ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๖๗ กระทรวงทหารเรือ จึงลงค�าสั่งให้เรียกเรือรบและเรือช่วยรบ
ทั้งหมด (ยกเว้นเรือยามฝั่ง และเรือพระที่นั่ง) ว่า เรือหลวง (ร.ล.)
นาวิกศาสตร์ 25
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๕ พฤษภาคม ๒๕๖๔
