Page 71 - ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต

ิ
ชีววทยาพื้นฐาน ม.4 - 67 -

H O R' H O R'''

N H C C N H C C
C N H C C N H C

R H O R'' H O

พันธะเพปไทด์
โปรตีนแต่ละชนิดจะมีจ านวน ชนิด และล าดับการจัดเรียงกรดอะมิโนที่แน่นอน ถ้าชนิดและล าดับ
การจัดเรียงตัวของกรดอะมิโนแตกต่างกัน ก็จะกลายเป็นโปรตีนต่างชนิดกัน ซึ่งจะท าให้สมบัติทางกายภาพ

และทางเคมีบางประการแตกต่างกัน
โปรตีนที่มีโครงสร้างที่ซับซ้อน แบ่งออกได้หลายระดับขึ้นอยู่กับพนธะที่ท าให้เกิดโครงสร้างระดับนั้น
ั
ั

ๆ ท าให้เกิดเป็นโครงสร้าง สามมิติ ของโปรตีนที่มีความจ าเพาะ หากพนธะในโครงสร้างของโปรตีนถูกทาลาย
จะท าให้โครงสร้างของโปรตีนสูญเสียไป ไม่สามารถท างานได้หรือท าให้กลับคืนสู่สภาพเดิมได้ โครงสร้างของ
โปรตีนแบ่งเป็น 4 ระดับตามพันธะที่เกิด คือ

1. โครงสร้างระดับปฐมภูมิ (Primary structure)

ื้
เป็นโครงสร้างพนฐานของโปรตีนทุกชนิด ประกอบด้วยกรดอะมิโนที่มีการเรียงล าดับที่แน่นอนมาต่อ
ั

ั
ั
กันด้วยพนธะเพปไทด์ (หรือพนธะเอไมด์) ซึ่งเป็นพนธะโคเวเลนต์ที่ไม่สามารถทาลายได้ง่าย การเชื่อมกันด้วย
พนธะเพปไทด์ของกรดอะมิโนจะมีปลายด้านหนึ่งเหลืออยู่ กรดอะมิโนตัวแรกจะมีหมู่อะมิโนเหลืออยู่ที่ปลาย
ั
ด้านหนึ่งเรียกปลายด้านนั้นว่า กรดอะมโนปลายเอน (N- terminal amino acid ) ส่วนกรดอะมิโนตัว
ิ
็
ี
ิ
สุดท้ายจะมีหมู่คาร์บอกซิลเหลืออยู่ที่ปลายอกด้านหนึ่ง เรียกปลายด้านนั้นว่า กรดอะมโนปลายซี (C-
terminal amino acid) สามารถเรียกสารประกอบเพปไทด์ตามชื่อของกรดอะมิโนที่มาต่อกันได้ตามปลาย
ิ
ของหมู่อสระที่เหลืออยู่ ตัวอย่างเช่น กรดอะมิโน Gly-Pro-His-Phe ปลาย N คือ Glycine ปลาย C คือ
Phenylalanine มีชื่อเรียกว่าGlycyl-prolyl-histidyl-phenylalanine

ภาพที่ 3.17 โครงสร้างของโปรตีนระดับปฐมภูมิ

ที่มา https://schoolworkhelper.net/protein-structures-primary-secondary-tertiary-quaternary/