Page 13 - ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต

ชีววทยาพื้นฐาน ม.4 - 7 -
ิ

6. สิ่งมีชีวิตมีการปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม (adaptation)
ื่
การปรับเปลี่ยนตัวเองเกิดขึ้นเพอให้สามารถด ารงชีวิตอยู่ในสภาพแวดล้อมต่างๆ ได้อย่างเหมาะสม
ซึ่งสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดก็มีวิธีการเฉพาะตัวในการปรับตัว ซึ่งการปรับตัว นี้นอกจากจะน าเอาสารและพลังงาน
ื่
ื่
ื่
ั
จากสิ่งแวดล้อมมาเพอใช้ด ารงชีวิตแล้วยังมีการปรับเพอ การสืบพนธุ์การเจริญ เพอให้มีโอกาสมีลูกหลาน
ต่อไปในแต่ละรุ่นของสิ่งมีชีวิตชนิดใดๆ จะผ่านกระบวนการคัดเลือกโดยธรรมชาติ หรือ natural selection
โดยแต่ละรุ่น สิ่งมีชีวิตแต่ละตัวหรือแต่ละต้นที่มีลักษณะที่เหมาะสมกับสิ่งแวดล้อมในแหล่งที่อยู่อาศัยนั้น
ื่
มากกว่าตัวอน จะมีโอกาสอยู่รอดเพอผลิตลูกหลานได้ดีกว่าสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกันที่มีลักษณะที่เหมาะสมกับ
ื่
สิ่งแวดล้อมนั้นๆ น้อยกว่า เมื่อผ่านไปหลายๆ รุ่น จึงพบสิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมที่ใช้
ด ารงชีวิตนั้นๆ มากขึ้น
การปรับตัวเป็นกระบวนการที่ส าคัญในการเกิดวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต เช่น หมีขาวที่อาศัยใน

ุ่
แถบขั้วโลก มีขนหนาสีขาวเพอให้ร่างกายอบอนและกลมกลืนกับสีขาวของหิมะ ยีราฟ ในอดีตจากซาก
ื่
ฟอสซิลพบว่า มีคอสั้น ต่างจากยีราฟในปัจจุบันที่คอยาวช่วยท าให้กินใบไม้ที่อยู่บนต้นไม้สูงได้โดยไม่
ื่
ื
จ าเป็นต้องไปแย่งอาหารกับสัตว์กินพชชนิดอน พชทะเลทรายลดจ านวนและขนาดของใบลงเพอป้องกันการ
ื่
ื
สูญเสียน้ าซึ่งเป็นปัจจัยจ ากัดในทะเลทราย

7. สิ่งมีชีวิตมีการรักษาดุลยภาพของร่างกาย (homeostasis)
สิ่งมีชีวิตสามารถด ารงชีวิตอยู่ได้แม้มีการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมที่เกิดอย่างต่อเนื่อง เช่น การ

เปลี่ยนแปลงของแสงและอุณหภูมิในแต่ละช่วงของวันการที่สิ่งมีชีวิตยังคงด ารงชีวิตอยู่ได้นั้นเกิดเพราะ
สิ่งมีชีวิตสามารถรักษาภาวะธ ารงดุลภายในร่างกาย (homeostasis) ไว้ได้
Homeostasis หมายถึง การที่สิ่งมีชีวิตสามารถรักษาสภาพแวดล้อมภายในร่างกายให้อยู่ในสภาพ
สมดุลได้ แม้ว่าสภาพแวดล้อมภายนอกจะเปลี่ยนแปลงไป แต่อย่างไรก็ดีการรักษาสภาพสมดุลส าหรับแต่ละ
ปัจจัยในสภาพแวดล้อมของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิดนั้นท าได้ภายในขอบเขตจ ากัด กล่าวคือการเปลี่ยนแปลงของ

สภาพแวดล้อมนั้นๆ จะต้องไม่น้อยหรือมากไปกว่าขอบเขต (range) ที่สิ่งมีชีวิตจะสามารถรักษาสภาพภายใน
ุ
ุ
๐
ไว้ได้ ตัวอย่างเช่น คนเรามีกลไกการรักษาอณหภูมิของร่างกายปกติที่อณหภูมิประมาณ 36 – 38 C ถ้า
อณหภูมิร่างกายสูงขึ้นกว่าปกติ เช่น เมื่ออยู่บริเวณอากาศร้อนหรือออกก าลังกาย ก็จะระบายความร้อนออก
ุ
ุ
โดยการขับเหงื่อ เพื่อให้อณหภูมิร่างกายอยู่ในภาวะปกติ หรือเมื่ออุณหภูมิร่างกายลดลงกว่าปกติ เช่น เมื่ออยู่
ุ
ิ่
ในบริเวณที่มีอากาศเย็น ก็จะเพมอณหภูมิในร่างกาย โดยเพมอตราเมแทบอลิซึม หรือเมื่อพืชอยู่ในสภาพแล้ง
ั
ิ่
ปากใบของพืชก็จะปิดเพื่อป้องกันการสูญเสียน้ า