Page 34 - MMed 11.22
P. 34
Jod funkcjonuje w przyrodzie jako jeden Główne objawy wynikające z niedoboru jodu
JOD jest pierwiastkiem chemicznym. Został od- chłodu towarzyszące nam cały dzień. Niedo-
to najczęściej: brak energii, uczucie zmęcze-
z z mikroelementów. Wchodzi w skład po-
nia, przybieranie na wadze oraz uczucie
wietrza, organizmów żywych oraz gleby. Jod
kryty w 1812 roku przez francuskiego chemi-
bór jodu objawia się również na skórze, która
jest bardziej sucha, podatna na uszkodzenia
ka Bernarda Courtoisa, a następnie potwier-
dzony przez Nicholasa Clementa i Charles’a
i zaczerwienienia. Brak jodu wpływa też na
Desormesa. W 1813 roku jod został przeba
dany przez Josepha Louda Gay-Lussaca.
wspiera działanie układu nerwowego, uspo-
kaja i usprawnia myślenie oraz wpływa na
Wówczas sprawdzono jego właściwości stan zdrowia psychicznego - pierwiastek ten
i nadano mu nazwę, która funkcjonuje do dziś. rozwój intelektualny dziecka. Niedoczynność
tarczycy jest przyczyną opóźnienia rozwoju
Jod to pierwiastek, który pełni Jod w przyrodzie występuje w postaci stałej, fizycznego i psychicznego, co w początko-
ważne funkcje w organizmie. jako niebiesko-czarna substancja krystalicz- wym stadium objawia się np. gorszym zapa
Zarówno nadmiar, jak na. Jest niezbędny do produkcji hormonów miętywaniem. Niedobory jodu u kobiet cię-
żarnych prowadzą do nieodwracalnego
tarczycy: tyroksyny (T4) i jej aktywnej formy
i niedobór jodu jest groźny dla trójjodotyroniny (T3). Od prawidłowego stę- uszkodzenia mózgu u płodu i noworodków.
zdrowia. Szczególnie żenia tych hormonów we krwi zależy m.in. Są również przyczyną zaburzeń rozrodczości
niebezpieczny jest ten ostatni. prawidłowy rozwój i funkcjonowanie mózgu u kobiet (poronienia, przedwczesny poród)
oraz układu nerwowego, przysadki mózgo- i zwiększonej śmiertelności wśród dzieci.
wej, mięśni, serca, nerek. Hormony tarczycy Długotrwały niedobór jodu jest powodem
regulują też procesy wzrostu i dojrzewania pojawienia się tzw. wola u osób dorosłych.
komórek organizmu. Poza tym biorą udział To jeden z objawów powiększającej się tar-
w procesach oddychania komórkowego i wy- czycy, która musi zwiększyć swoją objętość,
twarzania energii. Są niezbędne do utrzyma- by móc wchłaniać ten pierwiastek.
nia prawidłowej temperatury ciała.
Większość osób toleruje nadmiar jodu, który
Głównym źródłem jodu dla ludzkiego organi- pochodzi z żywności. Jednak u niektórych
zmu jest pożywienie, zaledwie 10% zapotrze- osób, np. z autoimmunologicznymi choroba-
bowania na jod pokrywa woda pitna. Skóra mi tarczycy, mogą wystąpić niekorzystne
oraz układ oddechowy są kolejnymi możliwy- objawy nawet przy poziomie spożycia jodu
mi drogami, które mogą przyjąć ten pierwia- uznanym za bezpieczny dla ogółu populacji.
stek. Konsekwencją może być nadczynność tar-
czycy. U niektórych osób mogą też wystąpić
Polska jest położona na takim obszarze, na ostre niepożądane reakcje, takie jak m.in.:
którym zawsze odnotowywano łagodny
i umiarkowany niedobór jodu. Niedobór ten • wzmożona czynność gruczołów ślinowych,
jest traktowany jako światowy problem zdro- • nadmierne wydzielanie śluzu w oskrzelach,
wia publicznego, a to ze względu na swój • odczyny alergiczne,
zasięg i skutki. • zmiany skórne.
