Page 12 - family_characters1
P. 12

ั
        12                                                    ลกษณะประจำวงศ์พรรณไม้
                       ์
                 วงศเหงอกปลาหมอ  ACANTHACEAE
                            ื

        ลักษณะประจำวงศ์
                    ไม้ล้มลุก ไม้พุ่ม ไม้ต้นขนาดเล็ก หรือไม้เลื้อย ไม่มีหูใบ ใบ เดี่ยว ติดตรงข้าม
                 ขอบเรียบ เส้นใบออกจากสองข้างของเส้นกลางใบแบบขนนก ดอก ออกตามง่ามใบ
                 หรือปลายยอด เป็นช่อ หรือดอกเดี่ยว มักมีใบประดับคล้ายใบหุ้มท่อกลีบดอก
                                                                    ี
                                                                    ้
                                                            ์
                                                  ี
                                                                 ี
                                   ื
                                                                        ่
                                                                           ิ
                 ดอกสมมาตรด้านข้าง หรอ สมมาตรตามรัศม ดอกสมบูรณเพศ กลบเลยงเชือมตดกัน
                                             ่
                                                                  ั
                 ปลายแยกเป็น 4 แฉก กลีบดอกโคนเชือมติดกัน ปลายมี 5 แฉก มกแยกเป็น 2 ปาก
                                                ี
                                ้
                 เกสรเพศผูม 4 อน สนสอง ยาวสอง หรือมเพียง 2 อน ติดบนท่อกลีบดอก รังไข่มี 2
                          ี
                        ้
                             ั
                                ั
                                                        ั
                        ่
                                               ็
                     ี
                                                                   ี
                                        ่
                  ่
                                                                ็
                 ชอง มไข่ออน 2-10 หน่วยใน 1 ชอง ผล เปนแบบผลแห้งแตก เมลดม 2 ถงหลายเมล็ด
                                                                      ึ
                 ติดบนก้านคล้ายตะขอ
        ลักษณะเด่นของวงศ์
                                  ิ
                              ี
                                                 ู
                                                                  ่
                                                         ี
                   ใบเดยว ขอบเรยบ ตดตรงข้าม ดอกสมบรณเพศ กลบดอกโคนเชือมตดกน ปลายม ี
                                                                        ั
                                                                      ิ
                                                   ์
                       ่
                       ี
                        ั
                                                                          ี
                 5 แฉก มกแยกเป็น 2 ปาก เกสรเพศผู้มี 4 อัน สั้นสอง ยาวสอง ติดบนท่อกลบดอก
                 ผลแห้งแตก เมล็ดติดบนก้านคล้ายตะขอ
                             ่
                      ั
        วงศ์ใกล้เคียง – ลกษณะทีแตกต่าง
                   Labiatae – ลำต้นเป็นเหลี่ยม มีต่อมกลิ่น กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นท่อ
                 ผลเป็นผลแข็งเล็ก อยู่ในท่อกลีบเลี้ยง
                   Gesneriaceae – ลำต้นเป็นกอ ใบติดตรงข้าม ใบที่ติดคู่กันมักมีขนาดไม่
                                ่
                                  ั
                        ั
                 เท่ากัน อบเรณูเป็นคู รงไข่ติดเหนือวงกลีบ หรือติดใต้วงกลีบ รงไข่ยาว
                                                               ั
                   Scrophulariaceae – ใบติดตรงข้าม หรือติดสลับ ผลแห้งมีเมล็ดจำนวนมาก
                 ผลมักยาวกว่ากลีบเลี้ยง
        การกระจายพันธุ์
                       ่
                   พบทัวโลก ในประเทศไทยมี 40 สกุล เช่น
                                     ุ
                   • สกุล Acanthus ไมพม ขนาดเล็ก พบตามน้ำกร่อย ได้แก่ เหงือกปลาหมอ
                                     ่
                                    ้
                 Acanthus ebracteatus Vahl
                                         ุ
                                        ้
                                         ่
                                                 ้
                                                            ่
                   • สกุล Phlogacanthus ไมพม ดอกสีสม ออกเป็นช่อทีปลายยอด ดอกโค้ง
                 พบตามป่าดิบ ไดแก่ หอมชาง Phlogacanthus curviflorus Nees
                                     ้
                                  ้
                              ้
                       ุ
                                       ้
                                     ้
                   • สกล Thunbergia ไมเลือย พบตามป่าดิบ เช่น สรอยอินทนิล Thunbergia
                                                          ้
                 grandiflora (Roxb. ex Rottler) Roxb.
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17