Page 18 - family_characters1
P. 18
ั
18 ลกษณะประจำวงศ์พรรณไม้
ี
วงศ์ตนเป็ด APOCYNACEAE
ลักษณะประจำวงศ์
้
่
ี
้
้
้
่
ไมต้น ไมพุม หรือไมเลือย มยางสีขาว ใบ เดียว ตดตรงข้าม หรอตดเป็นวงรอบข้อ
ิ
ื
ิ
ดอก ออกเป็นชอ ตามง่ามใบ หรอตามปลายยอด ดอกสมบูรณเพศ สมมาตรตามรัศม ี
่
์
ื
กลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีอย่างละ 5 กลีบ กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นรูปแจกัน
รูปทรงกระบอก รูปกรวย รูปคนโท หรือรูปวงล้อ ปลายกลีบซ้อนกัน เกสรเพศผู้มี 5
อันติดบนท่อกลีบดอก รังไข่ติดเหนือวงกลีบ มีเกสรเพศเมีย 2 อัน เชื่อมติดกัน
็
ุ
ั
ั
ยอดเกสรเพศเมียมีอนเดียว รงไข่ภายในมี 2 ช่องหรือมีช่องเดียว ผล น่มมีเมลดเดี่ยว
แข็ง หรือหลายเมล็ด หรือผลเป็นฝักคู่ เมื่อแก่แตก หรือผลแตกตามแนวเดียว
เมล็ดมีขนเป็นกระจุกที่ปลาย
ลักษณะเด่นของวงศ์
มยางสีขาว ใบเดียว ตดตรงข้าม หรอตดเป็นวงรอบข้อ ขอบเรียบ เส้นแขนงใบเป็น
่
ิ
ิ
ี
ื
่
ั
้
ี
ี
ี
ี
่
รางแห กลบดอกเชือมติดกัน เกสรเพศผูม 5 อนติดบนท่อกลบดอก มเกสรเพศเมีย 2
อันเชื่อมติดกัน รังไข่ติดเหนือวงกลีบ รังไข่มี 2 ช่อง ผลเป็นฝักคู่ หรือเดี่ยว
แตกตามแนวเดียว เมล็ดมีขนเป็นกระจุกที่ปลาย
่
วงศ์ใกล้เคียง – ลกษณะทีแตกต่าง
ั
Asclepiadaceae – กลีบดอกแยกกันเป็นรูปวงล้อ ก้านเกสรเพศผู้สั้น หรือไม่มี
เลย รังไข่ติดเหนือวงกลีบ หรือติดค่อนข้างใต้วงกลีบ ผลมักมีปุยขนที่ปลาย
ด้านใดด้านหนึ่งเพียงด้านเดียว
Rubiaceae – มีหูใบร่วมระหว่างโคนก้านใบ รังไข่ติดใต้วงกลีบ บางครั้งพบ
ติดอยู่เหนือวงกลีบ
่
่
ี
่
้
ั
Loganiaceae – ไมมหูใบ บางทีพบว่ามีรงไข่ติดอยูเหนือวงกลีบ หรือบางครังพบ
ติดอยู่เกือบใต้วงกลีบ
การกระจายพันธุ์
ในเขตร้อน ในประเทศไทยมีอยู่หลายสกุล เช่น
็
ั
้
ี
่
่
ึ
้
• สกุล Alstonia ผลเปนฝกคู ขนในป่าดิบทต่ำ ไดแก่ ตีนเป็ดหรือพญาสัตบรรณ
Alstonia scholaris (L.) R. Br.
้
• สกุล Cerbera ไมต้น ขึนตามป่าชายเลนและป่าชายหาด ได้แก่ ตีนเป็ดทราย
้
ี
Cerbera manghas L. ผลมเนือเมล็ดแข็ง
้
้
ุ
้
• สกล Dyera ไมต้น ขึนตามป่าชายหาด ได้แก่ ตีนเป็ดแดง Dyera costulata
่
ี
(Miq.) Hook.f. ผลเป็นฝักคู เมล็ดรีแบนมีปก
