Page 90 - family_characters1

ั
90 ลกษณะประจำวงศ์พรรณไม้
วงศ์มณเฑียรทอง SCROPHULARIACEAE

ลักษณะประจำวงศ์
ไม้ล้มลุก อายุปีเดียวหรือหลายปี หรือไม้พุ่มขนาดเล็ก ลำต้นมักเลื้อย ใบ เดี่ยว
ติดเวียนสลับ หรือตรงข้าม หรือติดเป็นกลุ่มที่ข้อเดียวกัน ขอบเรียบ หรือจักเป็นพู
แบบขนนก ดอก สมบูรณ์เพศ มักสมมาตรด้านข้าง ดอกเป็นรูปกระเป๋าปากเปิด
ั
ี
ี
ั
ี
้
ั
้
่
มพูบนและพูลาง เกสรเพศผูม 4 อน สน 2 ยาว 2 มจานฐานดอก รงไข่ติดเหนือวงกลีบ
มี 2 ช่อง ก้านเกสรเพศเมียมี 1 อัน ยอดเกสรเพศเมียเป็นก้อน หรือเป็น 2 พู
ไขออนมีจำนวนมาก ติดตามแนวแกน ผล เป็นแบบผลแห้งแตก แตกตามรอยประสาน
่
่
หรือแตกระหว่างพู มีเมล็ดจำนวนมาก
ลักษณะเด่นของวงศ์
ไม้ล้มลุก ใบเดี่ยว ดอกสมบูรณ์เพศ มักสมมาตรด้านข้าง ดอกเป็นรูปกระเป๋า
้
ู
ี
ี
้
ั
่
ปากเปิด มพบนและพูลาง เกสรเพศผูม 4 อน สน 2 ยาว 2 รังไข่ติดเหนือวงกลีบ
ั
การกระจายพันธุ์
ทัวไป ในประเทศไทยมี 30 สกุล 106 ชนิด เช่น
่
• สกุล Limnopila สาหร่ายพุงปลาชะโด หรือสาหร่ายฉัตร Limnopila
heterophylla (Roxb.) Benth. เป็นไม้ล้มลุกในน้ำ มีส่วนที่ชูในอากาศ ดอกสีม่วง
พบในน้ำกร่อย ในบ่อและนาข้าว
• สกุล Lindenbergia หญ้าดับไฟ Lindenbergia philippensis (Cham.) Benth.
ลำต้นตรง แตกกิ่งก้านกระจาย มีขน ดอกสีเหลือง พบสองข้างทาง บนหินในธารน้ำ
บนเขาหินปูน
• สกุล Pedicularis ชมพูเชียงดาว Pedicularis siamensis Tsoong
ดอกสีม่วงเข้ม พบเป็นพืชเฉพาะถิ่นบนดอยเชียงดาว
• สกุล Torenia มณเฑียรทอง Torenia hirsutissima Bonati ดอกสีเหลือง
แววมยุรา Torenia violacea (Azaola ex Blanco) Pennell ดอกสีขาว
้
่
ี
่
่
้
่
่
มสวนทีเป็นสีมวงเข้มทีพูด้านข้าง พบตามทุงหญ้าชืน ตามพืนทราย หรือน้ำแฉะ เช่น
่
ู
บนภูกระดึง ภหลวง ภเมียง
ู
ุ
ื
ู
• สกล Wightia ชมพพาน หรอตมกาแดง Wightia speciosisima (D. Don) Merr.
ุ
ดอกสีชมพู เป็นพืชอิงอาศัยบนไม้ใหญ่ในป่าดิบเขา