Page 11 - ประมวลองค์ความรู้พระราชพิธีบรมราชาภิเษก
P. 11
ตามต�าราปัญจราชาภิเษก กล่าวว่า การราชาภิเษก แบ่งออกเป็น ๕ ลักษณะ คือ
๑. มงคลอินทราภิเษก คือ ผู้ที่ปกครองแผ่นดินได้เข้าพิธีราชาภิเษกมีพระอินทร์น�าเครื่อง
ปัญจกกุธภัณฑ์มาถวาย โดยมีพระบุษยพระพิชัยราชรถกับฉัตรทิพย์ได้บังเกิดขึ้น การมีสิ่งมงคล
๓ ประการนี้ เรียกว่า อินทราภิเษก
๒. มงคลโภคาภิเษก คือ ผู้ที่จะเข้าพิธีราชาภิเษก มีเชื้อสายเป็นตระกูลพราหมณ์ ที่เป็น
มหาเศรษฐี มีสมบัติบริวารมาก รู้จักราชธรรม ตราชูธรรม กับทศกุศล และรู้จักแบ่งปันดับรอนทุกข์
ของราษฎร เรียกว่า โภคาภิเษก
๓. มงคลปราบดาภิเษก คือ ผู้ที่เข้าพิธีราชาภิเษก มีเชื้อสายตระกูลกษัตริย์ มีอ�านาจกล้าหาญ
ในการสงคราม ได้ราชฐานบ้านเมืองและราชสมบัติ มีชัยแก่ศัตรู เรียกว่า ปราบดาภิเษก
๔. มงคลราชาภิเษก คือ ผู้ที่จะเข้าพิธีราชาภิเษกขึ้นเป็นกษัตริย์ ด้วยการได้รับมอบราชสมบัติ
จากพระราชบิดาให้สืบพระวงศา เรียกว่า ราชาภิเษก
๕. มงคลอุภิเษก คือ ผู้ที่เป็นเชื้อสายกษัตริย์ มีพระราชบิดาและพระราชมารดามีชาติตระกูล
เสมอกัน ได้อภิเษกสมรสกับผู้มีเชื้อสายกษัตริย์ แม้ว่าจะเป็นกษัตริย์จากแดนไกล แต่มีลักษณะสุขุม
ขัตติยชาติจัดเป็นสวัสดิชาติ เรียกว่า อุภิเษก
9
