Page 15 - ประมวลองค์ความรู้พระราชพิธีบรมราชาภิเษก
P. 15
สมัยอยุธยำ ปรากฏหลักฐานเกี่ยวกับพระราชพิธีบรมราชาภิเษกในค�าให้การชาวกรุงเก่า
ข้อความตอนหนึ่งกล่าวถึงขั้นตอนของพระราชพิธีนี้ว่า
“...พระเจ้ากรุงศรีอยุธยาจึงโปรดให้เอาไม้มะเดื่อนั้น มาท�าตั่งส�าหรับ
ประทับสรงพระกระยาสนานในการมงคล เช่น พระราชพิธีราชาภิเษก เป็นต้น
พระองค์ย่อมประทับเหนือพระที่นั่งตั่งไม้มะเดื่อ สรงพระกระยาสนานก่อนแล้ว
(จึงเสด็จไปประทับพระที่นั่งภัทรบิฐ) มุขอ�ามาตย์ถวายเครื่องเบญจราช
กกุธภัณฑ์ คือ มหามงกุฎ ๑ พระแสงขรรค์ ๑ พัดวาลวิชนี ๑ ธารพระกร ๑
ฉลองพระบาทคู่ ๑...”
สมัยธนบุรี ไม่ปรากฏหลักฐานการประกอบการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก สันนิษฐานว่า
ท�าตามแบบอย่างเมื่อครั้งสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ แห่งกรุงศรีอยุธยา แต่ท�าอย่างสังเขป
เพราะบ้านเมืองยังอยู่ในภาวะสงคราม
สมัยรัตนโกสินทร์ พุทธศักราช ๒๓๒๖ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
โปรดให้ช�าระต�าราว่าด้วยการราชาภิเษกในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอุทุมพร แล้วเรียบเรียงขึ้นไว้
เป็นต�ารา เรียกว่า “ต�าราราชาภิเษกครั้งกรุงศรีอยุธยาส�าหรับหอหลวง” เป็นต�าราเกี่ยวกับการ
ราชาภิเษกที่เก่าแก่ที่สุดเท่าที่พบหลักฐานในประเทศไทยและโปรดให้สร้างเครื่องประกอบพระราช
พิธีบรมราชาภิเษก แบบแผนการราชาภิเษกดังกล่าวได้ยึดถือปฏิบัติเป็นแบบอย่างสืบมา
13
