Page 32 - พระราชพิธีบรมราชาภิเษก
P. 32
ล�าดับพระราชพิธีบรมราชาภิเษก
การพระราชพิธีบรมราชาภิเษก มีหลักฐานปรากฏขั้นตอนล�าดับการพระราชพิธีชัดเจนในสมัยรัตนโกสินทร์
แบ่งเป็น ๔ ขั้นตอน ได้แก่ การเตรียมพระราชพิธี พระราชพิธีเบื้องต้น พระราชพิธีบรมราชาภิเษก และพระราชพิธีเบื้องปลาย
โดยขั้นตอนและรายละเอียดของการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกได้ปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมตามกาลสมัยมาจนถึงปัจจุบัน
ซึ่งมีรายละเอียดโดยสังเขป ดังนี้
การเตรียมพระราชพิธี
มีการท�าพิธีตักน�้าและที่ตั้งส�าหรับถวายเป็นน�้าอภิเษกและน�้าสรงพระมุรธาภิเษก จารึกพระสุพรรณบัฏ ดวงพระบรม
ราชสมภพ และแกะพระราชลัญจกร เตรียมตั้งเครื่องบรมราชาภิเษก และเตรียมสถานที่จัดพระราชพิธี
การเตรียมน�้าอภิเษกและน�้าสรงพระมุรธาภิเษก
ขั้นตอนการเตรียมพิธีจะต้องมีการตักน�้าจากแหล่งส�าคัญ ๆ เพื่อน�ามาเป็นน�้าสรงพระมุรธาภิเษก และเพื่อท�า
น�้าอภิเษกก่อนที่จะน�าไปประกอบในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ตามต�าราโบราณของพราหมณ์ น�้าอภิเษกจะต้องเป็นน�้าจาก
“ปัญจมหานที” คือ แม่น�้าใหญ่ทั้ง ๕ สายในชมพูทวีป หรือในประเทศอินเดีย ได้แก่ แม่น�้าคงคา แม่น�้ามหิ แม่น�้ายมนา แม่น�้าอจิรวดี
และแม่น�้าสรภู ในศาสนาพราหมณ์ - ฮินดู เชื่อว่าแม่น�้าทั้ง ๕ สายนี้ ไหลมาจากเขาไกรลาส ซึ่งเป็นที่สถิตของพระอิศวร จึงถือว่า
เป็นน�้าศักดิ์สิทธิ์ น�ามาใช้ในการพระราชพิธีต่างๆ เช่น น�้าสรงพระมุรธาภิเษก น�้าอภิเษก และน�้าพระพุทธมนต์ ในสมัยสุโขทัย -
แม่น�้าป่าสัก
แม่น�้าบางปะกง
28
พระราชพิธีบรมราชาภิเษก
