Page 5 - PRD 248
P. 5
พระบารมีปกเกล้าฯ <<
เรื่อง : แสนไชย เค้าภูไทย
ภาพ : ฐานิศร์ สมิตานนท์
ฝายมีชีวิต ล�ำเหมืองหรือล�ำรำงส่งน�้ำ
การสืบสานพระราชภารกิจ เพื่อทุกชีวิต
หนึ่งในอภิมหาปัญหายุคใหม่ที่ผู้บริหารประเทศหลาย
ยุคหลายสมัยไม่สามารถจะแก้ไขได้ก็คือ การแก้ปัญหาน�้าแล้ง
น�้าหลาก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
บรมนาถบพิตร ทรงตระหนักในเรื่องนี้เป็นอย่างดีและทรงมีพระราช
ปณิธานที่จะช่วยแก้ปัญหานี้มาตลอดรัชกาลของพระองค์
หนึ่งในแนวพระราชด�าริที่พระราชทานให้กับคนไทยก็คือ ต้นสักใหญ่ในป่ำชุมชน
การสร้างฝายแม้วเพื่อชลอน�้าตามแหล่งต้นน�้าตอนบนของประเทศ
ฝายม้งหรือฝายแม้วเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ท�ากันมานาน
นับเป็นร้อยพันปี มีการบันทึกไว้ในมังรายศาสตร์ซึ่งเป็นกฎหมาย
ยุคพระเจ้ามังรายระบุว่า “ถ้าหากใครไม่ช่วยทดน�้า เอาแต่ขโมยน�้า
ที่คนอื่นเขาทด เจ้าของนาที่ถูกขโมยฆ่าได้ไม่มีผิด หรือถ้าหากไม่ฆ่า
ก็ให้ปรับถึง 1 ล้านเบี้ย”
การทดน�้าก็คือการท�าฝายกั้นน�้า เป็นการจัดระบบชลประทาน
ส�าหรับท้องถิ่น
นอกจากนี้ยังมีการแต่งตั้งต�าแหน่ง “แก่เหมือง” และ “แก่ฝาย”
โดยแก่ฝายนั้นมีหน้าที่ดูแลรักษาฝาย ส่วนแก่เหมืองจะท�าหน้าที่
ดูแลเหมืองหรือล�าน�้าที่เกิดจากฝาย เพื่อแบ่งปันให้กับชาวบ้าน
สภำพป่ำชุมชนห้วยหินฝน ที่มีไม้ขึ้นหนำแน่น
PRD MAGAZINE | 3
