Page 147 - งานวิจัยพร้อมใช้

ออนโทโลยี เพลงพื้นบ้านในอนุภูมิภาคลุ่มแม่นํ้าโขง

Ontology of Folk Songs in the Greater Mekong Subregion (GMS)
แหล่งทุน : กลุ่มวิจัยมนุษยศาสตร์ดิจิทัล มหาวิทยาลัยขอนแก่น ปีงบประมาณ : พ.ศ.2560 สาขา/คณะ : สาขาระบบสารสนเทศ คณะเทคโนโลยีการจัดการ

แนวคิดในการสร้างนวัตกรรม การประยุกต์ใช้
ั
ู
้
�
เพลงพืนบ้าน (Folk Songs) เป็นมรดกทางความร้และวฒนธรรม โครงสร้างมาตรฐานคาอธิบาย (Metadata Model) ข้อมูลเพลง
ของมนุษยศาสตร์ เพลงพื้นบ้านเป็นร้อยกรองมุขปาฐะ (Oral Poetry) พื้นบ้านในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น�้าโขง เพื่อสนับสนุนการแลกเปล่ยนข้อมูลการ
ี
ี
�
คือ มีการใช้คาง่าย ๆ ในการร้อยกรองเพื่อสื่ออารมณ์ ความรู้สึกและ ค้นคืนสารสนเทศและความรในการศึกษาค้นคว้าวิจัยและแลกเปล่ยนเรียนร ู้
ู้
ความคิด ตลอดจนเร่องราวต่าง ๆ ของสังคม ลักษณะเด่นของพ้นบ้าน เพลงพื้นบ้านในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้าโขงระหว่างผู้เช่ยวชาญ นักวิชาการ
ื
ี
ื
�
ั
คือความเรียบง่ายและมีลักษณะเฉพาะของท้องถิ่น ความเรียบง่ายน้น นักวิจัย และใช้เป็นแหล่งทรัพยากรที่จัดเก็บชุดข้อมูลที่ได้มาตรฐาน
ปรากฏอยู่ในรูปแบบของภาษา ค�ากลอน ท�านองร้อง ภาษาที่ใช้เป็นภาษา ขอบเขตความร้และตวแบบออนโทโลย ี
ู
ั
พูดธรรมดา เป็นค�ากลอนง่าย ๆ แฝงคติแง่คิด หรือเป็นค�าคมใช้โต้คารม (Ontology Modelling) ข้อมูลเพลงพื้นบ้านใน
กันระหว่างหญิงชาย วัฒนธรรมเพลงพ้นบ้านยังสามารถทาให้ก่อให้เกิด อนุภูมภาคลุ่มแม่น้าโขงเพือนาไปสู่การประยุกต์
ื
�
ิ
�
่
�
รายได้เพื่อเลี้ยงชีพ หรือเพื่อแลกกับการด�ารงชีวิต คือ เป็นอาชีพส�ารอง ใช้ข้อมูลเชิงความหมายเพื่อการอนุรักษ์และ
ในเทศกาลที่เกิดขึ้นได้อีกด้วย สร้างโอกาสของการเข้าถึงข้อมลเพลงพ้นบ้านใน
ู
ื
ปัจจุบันการรวบรวมและวิเคราะห์ สังเคราะห์ จัดเก็บ และจัดระบบ อนภมภาคลมแมนาโขง และเปนโครงสร้างความร ้ ู
่
ุ่
ู
ุ
้
ิ
็
�
เนอหาเพลงพื้นบ้านในอนุภูมภาคลุ่มแม่น้าโขงซ่งมปรากฏในรูปแบบท ่ ี ส�าหรบคอมพิวเตอร์ในการพัฒนาโปรแกรม
ื
้
�
ิ
ึ
ี
ั
ี
หลากหลาย โดยส่วนใหญ่จะเป็นความรู้ท่หายากและเป็นความรู้ท่สะท้อน ประยุกต์ต่าง ๆ ให้มความชาญฉลาด
ี
ี
ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมและวิถีมนุษย์ มีการจัดเก็บท่สุ่มเส่ยงต่อการ (Intelligence) และเพิ่มความเป็นอัตโนมัติของ
ี
ี
�
ถูกทาลายและสูญหาย ดังน้น การออกแบบโครงสร้างมาตรฐานคาอธิบาย กระบวนการ (Aotomation) มากย่งข้น เช่น
�
ั
ิ
ึ
และพัฒนาออนโทโลยีเพลงพื้นบ้านในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น�้าโขง จึงเป็น ระบบสืบค้นข้อมูลเพลงพื้นบ้านเชิงความหมาย
ึ
ิ
ส่วนหน่งในการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมท้องถ่น และเป็นการยกระดับ (Semantic Search) และระบบแนะนาข้อมูล
�
องค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นข้อมูลเพลงพื้นบ้านในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น�้าโขง เพลงพื้นบ้าน (Recommender System)
ลักษณะเด่นของสิ่งประดิษฐ์และคุณค่าในงานสร้างสรรค์
การประยุกต์ใช้ข้อมูลเชิงความหมายเพื่อการอนุรักษ์และสร้าง
โอกาสของการเข้าถึงข้อมูลเพลงพื้นบ้านในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้าโขงจึง หน่วยงานที่ใช้ประโยชน์
�
มีความสาคัญอย่างย่งในการรวบรวม • กลุ่มวิจัยมนุษยศาสตร์ดิจิทัล มหาวิทยาลัยขอนแก่น
ิ
�
เก็บรักษา และใช้ประโยชน์จากมรดกทาง • ศูนย์วิจัยพหุลักษณ์สังคมลุ่มน้าโขง มหาวิทยาลัยขอนแก่น
�
ความรู้และวัฒนธรรมของมนุษยศาสตร์ และ • ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
พัฒนาข้นตอนการสร้างฐานความรู้สาหรับ
ั
�
คอมพิวเตอร์ การเผยแพร่ผลงานวิจัยและรางวัลที่ได้รับ
• Kaewboonma, N., and Tuamsuk, K. (2018). Ontology of
Folk Songs in the Greater Mekong Subregion (GMS).
Knowledge Organization. 45(1), p.33-42. (Indexed in ISI Web
of Science, Q2)
ี
์
่
• ลิขสิทธิ เลขท 361229 ประเภทงานวรรณกรรม (โปรแกรมคอมพิวเตอร์)
• รางวัลระดับนานาชาติ “Article of the Year 2018 Award”
จาก International Library and Information Science
เมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม 2562 ณ ประเทศไต้หวัน.
ผศ.ดร.ณัฐพงศ์ แก้วบุญมา 129
คณะเทคโนโลยีการจัดการ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย