Page 86 - Pra U STPM 2022 Penggal 3 - Sejarah

Sejarah Semester 3 STPM Jawapan
pentadbiran kepada British dan akan diberi pencen atau dapat dipatahkan. Selepas itu, British lebih berhati-hati
ganti rugi. apabila berurusan dengan orang Melayu.
– Jervois telah menetapkan bahawa sekiranya Sultan
Abdullah membantah, baginda akan dibuang negeri. Sultan Soalan 3
Abdullah terpaksa menandatangani dua perisytiharan Pendahuluan
untuk menerima cadangan ini pada 2 Oktober 1875. – Penentangan masyarakat tempatan Sabah terhadap
Sebab penentangan di Pahang Syarikat Borneo Utara British (SBUB) telah bermula sejak
Perasaan tidak puas hati Sultan Ahmad tahun 1990 – 1917.
– Sultan Ahmad kehilangan kuasa pentadbiran. Kedudukan – Penentangan ini dipimpin oleh Mat Salleh di Sungai Sugut
Penutup Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
baginda dalam Majlis Mesyuarat Negeri tidak bermakna dan Antanom di Rundum.
langsung kerana segala keputusan dalam tangan Residen – Berlaku disebabkan pelaksanaan pelbagai perubahan oleh
British. SBUB.
– Sultan Ahmad dipaksa menandatangani satu perisytiharan Penentangan Mat Salleh (1894 – 1900)
yang melantik putera baginda, iaitu Tengku Mahmud – Mat Salleh merupakan pemerintah daerah Tambunan dan
sebagai pemangku Raja dengan kuasa penuh. Sungai Sugut.
– Sultan Ahmad berpindah ke Pulau Tawar. Baginda telah – Menentang perubahan politik, ekonomi dan sosial yang
bekerjasama dengan pembesar lain menentang Sistem dilakukan oleh SBUB
Residen secara sulit. – SBUB bertindak menduduki kawasan pengaruh Mat
Perasaan tidak puas hati pembesar Salleh.
– Dato’ Bahaman merupakan Orang Besar Berempat dan – SBUB tidak menghiraukan kedudukan Mat Salleh
Orang Besar Semantan. Beliau diberi amaran oleh British – SBUB turut melaksanakan sistem cukai kepala dan surat
sebab memungut cukai di kawasannya sendiri. perahu.
– British mendirikan sebuah balai polis di Lubuk Terua yang – Pegawai-pegawai syarikat juga bersikap kasar terhadap
terletak dalam kawasan Semantan tanpa memaklumkan masyarakat tempatan.
kepadanya. – Mat Salleh yang dipengaruhi oleh semangat jihad orang
– Dato’ Bahaman hanya diberi elaun sebanyak $70 sebulan Sulu turut menentang SBUB.
walaupun beliau meminta sebanyak $500. – Beliau seterusnya pergi ke Sandakan untuk berbincang
– Tok Raja adalah Orang Besar Berempat. Beliau pernah dengan SBUB tetapi tidak dilayan.
mengadu kepada Residen British tentang Syarikat Penom – Gabenor Beaufort telah menyerang dan membakar
yang melombong emas di kawasannya tetapi British tidak kampungnya.
melayannya. – Mat Salleh terpaksa melarikan diri.
– Tok Gajah berkedudukan sebagai Orang Besar Raja dan – Pada tahun 1897, beliau telah memimpin orang Bajau
mempunyai pengaruh dalam istana. Permintaan beliau di Sungai Inanam dan Mengkabang dengan melakukan
untuk menaikkan elaun pembesar dan pembayaran elaun serangan hendap terhadap kubu SBUB di Pulau Gaya.
kepada penghulu tidak dihiraukan langsung oleh British. – Justeru, SBUB telah menawarkan pelan damai kepada Mat
Perasaan tidak puas hati rakyat Salleh, iaitu menyerahkan Tambunan kepada Mat Salleh.
– Rakyat tidak puas hati dengan pengenalan sistem lesen Namun, SBUB mungkir janji.
dan permit. – Ini menyebabkan Mat Salleh sekali lagi menyerang kubu
– Mereka terpaksa memperoleh lesen atau permit untuk SBUB.
mendapatkan hasil hutan seperti kayu dan daun rumbia. – SBUB bertindak balas dengan menyerang kubu Mat Salleh.
– Mereka juga tidak dibenarkan memakai keris. – Beliau akhirnya tewas dan meninggal dunia pada 31
– British memperkenalkan cukai ke atas tanah kecuali tanah Januari 1900.
warisan. Kadar cukai adalah berdasarkan jenis tanah. Penentangan Antanom di Rundum (1910 – 1915)
– Rakyat Pahang benci dengan sikap orang asing yang – Antanom merupakan ketua kaum Murut di Rundum.
berada di Pahang. Ramai orang Cina dan Eropah bersikap – Mengetuai orang Murut menentang SBUB kerana tidak
sombong dan jahil terhadap adat resam tempatan.
puas hati dengan pengenalan peraturan baharu oleh SBUB.
– Seperti cukai ke atas minuman tuak. Cukai sebanyak dua
– Campur tangan British dan pengenalan Sistem Residen sen segantang dikenakan ke atas beras yang digunakan
membawa kepada penentangan di Perak dan Pahang. untuk membuat minuman tuak dan ubi kayu dikenakan
– British tidak sensitif terhadap adat resam dan tradisi cukai sebanyak satu sen segantang.
masyarakat tempatan. Mereka melaksanakan sesuatu yang – Ini menyebabkan orang Murut marah kerana minuman
asing dan dilakukan dengan tergesa-gesa. British telah tuak adalah penting dalam majlis perkahwinan dan
mengenepikan kewibawaan dan kedaulatan sultan dan pengebumian. Adat ini telah menjadi sebahagian daripada
pembesar. cara hidup dan tradisi orang Murut.
– Walau bagaimanapun, penentangan di Perak dan Pahang – SBUB memperkenalkan cukai ladang pada tahun 1913.

421

JAW PraU SEJARAH P3 2P.indd 421 28/10/2021 4:10 PM