Page 74 - หนังสือกฐินวัดกัลยาณมิตร 5-10-2563

สมุททานุภาพ

สมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว

ตั้งแต่อดีตจวบจนปัจจุบัน ยามที่สยามมีสมุททานุภาพเข้มแข็ง ประเทศชาติก็จะ

มั่งคั่งและมั่นคง ดังเช่น อาณาจักรสุโขทัย เมื่อสามารถควบคุมการค้าทางทะเลได้ทั้งฝั่ง

ั
ื
�
อ่าวไทยและอันดามัน คร้นเม่ออาณาจักรอยุธยาเรืองอานาจ ได้ครอบครองเส้นทางการ
ค้าท้งสองฝั่งทะเลแทนอาณาจักรสุโขทัย โดยเฉพาะในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์
ั
มหาราช (พ.ศ.๒๑๙๙-๒๒๓๑) การค้าทางทะเลยิ่งเฟื่องฟู สามารถท�าให้อาณาจักรของ
ั
ิ
ื
ั
พระองค์ม่งค่งและม่นคงอย่างย่ง แม้เม่อกรุงศรีอยุธยาล่มสลายเม่อต้น พ.ศ.๒๓๑๐
ื
ั
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช (พ.ศ.๒๓๑๑-๒๓๒๕) ทรงกอบกู้เอกราชของชาติได้
รวดเร็วภายในปีนั้น เพียงเวลา ๗ เดือนเศษ กู้ชาติส�าเร็จสมความมุ่งหมาย ก็เพราะทรง
มีกองก�าลังทางเรือที่แข็งแกร่ง สามารถเคลื่อนทัพจู่โจมข้าศึกได้รวดเร็วโดยไม่ทันตั้งตัว

ตัวอย่างที่กล่าวมา ได้พยายามชี้ให้เห็นว่าว่า สมุททานุภาพ (Sea Power) คือ

ส่วนหนึ่งของพลังอ�านาจแห่งชาติที่รัฐชายฝั่งทะเลสามารถพัฒนาให้มีศักยภาพ ในการ

ั
ใช้ทะเลให้บรรลุเป้าหมายของการสร้างความม่นคงม่งค่งได้อย่างมีประสิทธิผลและย่งยืน
ั
ั
ั
ดังปรากฏในประวัติศาสตร์มาแล้ว
*
สมุททานุภาพ (Sea Power หรือ Maritime Power) คือ หลักทฤษฎีสากล
ี
่
ั
ิ
ี
้
ื
ี
�
ของประเทศมหาอานาจในยโรปทพนท่ต้งประเทศทางภูมศาสตร์มชายฝั่งทะเล สร้าง
ุ
ึ
�
�
�
กาลังอานาจแห่งชาติทางทะเลของรัฐชายฝั่งอันเป็นส่วนหน่งของกาลังอานาจแห่งชาต
�
ิ
ประกอบด้วย พลังอานาจทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ และการทหาร เป็นปัจจัยท่ทาให้
�
�
ี
รัฐชายฝั่งทางทะเล มีขีดความสามารถในการใช้ทะเล เพ่อให้บรรลุเป้าหมายในการสร้าง
ื
ความมั่งคั่งและมั่นคงให้แก่รัฐ เจ้าของทฤษฎีนี้ คือ พล.ร.ต.อัลเฟรด เธเยอร์ มาฮาน
(Alfred Thayer Mahan) นายทหารเรือของกองทัพเรืออเมริกัน มุ่งหวังให้เห็น
* สมุททานุภาพ เป็นการผสมค�าระหว่าง สมุทร (ทะเล) กับ อานุภาพ (ก�าลังอ�านาจ) อีกทั้งยังมีความหมาย
สอดคล้อง กับต้นฉบับภาษาอังกฤษด้วย ความหมายโดยรวมของสมุททานุภาพ
มีบริบทเชนเดียวกับที่มาฮานไดลขิตไว้ก็คือ “อ�านาจก�าลังอ�านาจ หรือศักยภาพของชาติ (หรือรัฐใด รัฐหนึ่ง)
ในการที่จะใช้ทะเลให้เกิดประโยชนตามที่ต้องการ” จาก "ราชนาวิกสภา”
72

������������������������ 2563 ������������.indd 72 21/10/2563 BE 13:44