Page 19 - วิจัยการใช้ประโยชน์ไม้สะเดา

องค์ประกอบทางเคมีของสะเดา

Chemical Constituents of Azadirachta indica JUSS. Var. siamensis Val.

1
1
์
สุดารัตน์ เกาลวณิชย (SUDARAT KAOLAWANICH)
2
2
ปทุมวัน บุรัตน (PATUMWAN BURAT)
์
2
2
อุมาพร จงศิริ (UMAPORN JONGSIRI)

บทคัดย่อ

วิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีของสะเดา (Azadirachta indica Juss. var. siamensis Val.) อายุ
ี
16 ปี จากจังหวัดลพบุร โดยสับแยกออกเป็นส่วนของเนื้อไม้ เปลือกไม้ และใบไม้ แล้วบดเป็นผงและ
ื่
รอนผ่านตะแกรงเลือกขนาด 40-60 เมช มาวิเคราะห์ตามมาตรฐานของการวิเคราะห์ด้านเยอและ
่
กระดาษ พบว่าตัวอย่างสะเดา มีความชื้น 6-10% การละลายในน้้าร้อนหลังสกัดด้วยแอลกอฮอล์-เบนซีน
ั
ของเนื้อไม้ เปลือกไม้และใบไม้ มีค่าประมาณ 2%, 8% และ 15% ของนาหนกตวอยางแห้ง ตามล้าดับ
้้
่
ั
การละลายในแอลกอฮอล์-เบนซีนมีค่าประมาณ 6%, 8-10% และ 12% ตามล้าดับ การละลายใน1%
์
โซเดียมไฮดรอกไซด มีค่าประมาณ 16%, 37% และ 70% ตามล้าดับ ปริมาณลิกนินมีค่า 30-38% ของ
ิ
่้
ิ
ั
นาหนกตวอยางแห้ง เนื้อไม้มีปรมาณเซลลูโลสสูงมาก (64.97-66.69%) และมีปรมาณเถ้าตามาก
้้
่
ั
(0.49-0.55%)

์
ตรวจสอบกลุ่มสารส้าคัญของสะเดาด้วยวิธีทางพฤกษเคมี พบกลุ่มสารฟลาโวนอยด กลยโคไซด ์
ั
คูมาริน กลัยโคไซด์แบบไม่ระเหย และโพลีฟีนอล ทั้งในเนื้อไม้ เปลือกไม้และใบของสะเดา

ค าหลัก: องค์ประกอบทางเคมี สารส้าคัญ สะเดา

-----------------------------------------

1
นักวิทยาศาสตร์ ช้านาญการพิเศษ ส้านักวิจัยและพัฒนาการปาไม้ กรมปาไม้ กรุงเทพฯ e-mail :
่
่
bapelaa@hotmail.com
2
ผู้ช่วยนักวิจัย ส้านักวิจัยและพัฒนาการป่าไม้ กรมป่าไม้ กรุงเทพฯ e-mail : patum-b@hotmail.com

13