Page 39 - ไม้สน2545
P. 39
29
์
้
แหลงผลิตเมล็ดพันธุไม (Seed production area)
่
ี
ุ
ื
ิ
ึ
่
่
ิ
ื
แหล่งผลิตเมล็ดพันธ์ไม้ คอ พื นทปาธรรมชาต หรอสวนปา ของพรรณไม้ชนดหนง
ื
ิ
ี
ชนดใดก็ได้ทมีปรมาณไม้เกอบเต็มสต๊อก (near full stocking) มีอายุทให้ดอกและผลแล้ว ไม้ลักษณะเลว
ี
ิ
ิ
่
ั
ุ
ิ
ถูกโคนท งไปแล้วเหลือไม้ทมีลักษณะดไว้ในการผสมพันธ์เพื อผลตเมล็ด สําหรบการใช้ประโยชน์ตอไป
ี
ี
่
(Zobel and Talbert, 1984 อ้างใน วิเชยร สมันตกุล, 2542) Snyder (1972) ให้คําจํากัดความไว้ว่า แหล่ง
ุ
ี
ุ
ื
ิ
ี
ผลิตเมล็ดพันธ์ไม้ (Seed production area) คอ กลุ่มแม่ไม้ทผ่านการคัดเลือกมาแล้ว และได้ดําเนนการตัด
ี
ี
ฟนต้นไม้ลักษณะทไม่ดออก และใช้ระบบวนวัฒนวิธในการทําให้กลุ่มแม่ไม้ ผลิตดอกออกผลดก
ั
ี
(Barner และคณะ, 1988) การเก็บเมล็ดจะเก็บจากกลุ่มแม่ไม้แยกเปนกลุ่มๆ ไป การจัดสรางแหล่งผลิต
็
้
ี
่
ี
เมล็ดไม้ก็เลือกจากกลุ่มไม้ตางๆทมีวัตถุประสงค์หลายอย่างนอกจากการเก็บเมล็ดไม้อย่างเดยว จากนั นก็
ื
ี
พัฒนามาเพื อวัตถุประสงค์ในการผลิตเมล็ดเพียงอย่างเดยว โดยใช้ระบบการจัดการอย่างละเอียดหรอเข้ม
ุ
ุ
ั
ี
ข้นในการตัดสางขยายระยะเพื อเหลือไม้ทมีคณภาพผ่านการปรบปรงพันธ์มาแล้ว เพื อให้ผลิตเมล็ดไม้
ุ
คณภาพด ี
ุ
ี
ื
แหล่งผลิตเมล็ดพันธ์ไม้ ควรจะปลอดจากการปนเปอนจากละอองเกสรทไม่ต้องการไม้
ุ
ุ
ี
่
ื
ลักษณะไม่ดถูกกําจัดออก ต้นไม้ทเหลือหรอกลุ่มแม่ไม้จะต้องมีคณภาพโดดเดนจากคุณภาพโดยเฉลี ย
ี
ิ
ุ
ิ
ปราศจากโรคแมลง ปรมาณไม้ทเหลือควรจะมีปรมาณ 10 ต้นตอเอเคอร เพื อให้สามารถผสมพันธ์ข้าม
์
ี
่
กันได้ด แหล่งผลิตเมล็ดพันธ์ไม้ ควรมีขนาดทไม่น้อยกว่า 3 – 5 เฮกแตร (Barner และคณะ, 1988)
ี
ี
์
ุ
กลุ่มไม้ทเหลือในแหล่งผลิตเมล็ดพันธ์ไม้ ควรมีอัตราการคัดเลือกพันธ์ (Selection
ุ
ี
ุ
ุ
intensity) ประมาณรอยละ 5 - 10 และเนองจากพ่อพันธ์และแม่พันธ์ตางได้ผ่านการคัดเลอกมาแล้วทั งค ู่
ุ
้
่
ื
ื
ผิดกับแหล่งเมล็ดพันธ์อื นๆ ทผ่านการคัดเลอกแตแม่พันธ์ด้านเดยว ดังนั นเมล็ดพันธ์ทผลิตได้จากแหลง
่
ุ
ี
ุ
ี
ี
ื
ุ
่
ุ
ึ
ุ
ผลตเมล็ดพันธ์ไม้ จงมีผลตอบแทนทางพันธ์ (gain) สงกว่าเมล็ดพันธ์ทเก็บจากแม่ไม้ประมาณสองเทา
ี
ู
ิ
่
ุ
ุ
่
ิ
ี
ี
ในกรณทอัตราการคัดเลือกพันธ์เทากัน (อภชาต, 2535)
ิ
ึ
ิ
ั
่
ุ
ี
ุ
ุ
็
ิ
แหล่งผลตเมล็ดพันธ์ไม้สนสามใบทเปนปาธรรมชาต ซงโครงการปรบปรงพันธ์ไม้สน
ิ
ิ
ได้เข้าไปดําเนนการจัดการโดยกําจัดไม้ทมีลักษณะไม่ดออก ตลอดจนไม้ชนดอื นออกด้วย พรอมกับทํา
้
ี
ี
ั
ุ
็
ุ
การดูแลบํารงรกษาถางวัชพืช ทําแนวกันไฟ เพื อเปนแหล่งผลิตเมล็ดพันธ์ไม้สนสามใบ มีดังน ี
ี
1. หมูไมสนสามใบที อุทยานแหงชาติดอยอินทนนท จังหวัดเชยงใหม มีเน อท 20 ไร เปนกลุ่ม
่
็
ื
์
่
่
ี
่
้
ู
ไม้สนสามใบทมีลักษณะสวยงามสงเปลาตรง เปนหมู่ไม้ทดทสดของประเทศไทย อยู่สง
ี
็
ี
ี
ู
ี
ุ
็
จากระดับนํ าทะเลประมาณ 1,000 เมตร หมู่ไม้น ีข นในลักษณะเปนผืนเดยว (pure stand)
ี
ึ
่
ู
อย่างหนาแนน มีความสงประมาณ 25 – 30 เมตร ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางทระดับอกประมาณ
ี
