Page 8 - ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์

่
ใช้? ข้อส�ำคัญทีสุดคือในยุคสมัยของเขำใช้ภำษำกรีกโบรำณ แต่เรำในปัจจุบัน
ก�ำลัง อ่าน ควำมคิดของเขำซึ่งเกิดขึ้นในช่วงเวลำหนึ่งทำงประวัติศำสตร์โดยที่เรำ
่
่
ไม่รู้ภำษำกรีกโบรำณเลย แล้วเรำ อ่าน สิงทีเขำคิดได้อย่ำงไร? เรำ เข้าใจ สมกำร
้
่
นันจนน�ำไปใช้ต่อได้อย่ำงไรโดยทีเรำไม่รู้จักภำษำกรีก?
่
่
ลองใช้ตัวอย่ำงในเชิงวิทยำศำสตร์บ้ำง หำกถำมคนทัวไปเกียวกับกำร
หำยใจ แทบทุกคนทีเคยเรียนมำย่อมตอบได้ว่ำ เรำหำยใจเข้ำเพือรับออกซิเจน
่
่
ู
หำยใจออกจะปล่อยคำร์บอนไดออกไซด์ ส�ำหรับคนส่วนมำกสำมำรถรับร้และ
จดจ�ำควำมต่ำงของก๊ำซในลมหำยใจทังสองได้แล้ว โดยไม่ต้องรู้ไปถึงสมกำร
้
่
เคมี C H O +6O 6CO +6H O ซึงอธิบำยผลของปฏิกิริยำทีปล่อย
่
6 12 6 2 2 2
้
คำร์บอนไดออกไซด์และไอน�ำมำพร้อมลมหำยใจออก ผู้เขียนเองแม้จะเคยเรียน
่
เคมีมำบ้ำงแต่เมือพ้นจำกกำรสอบก็ไม่ได้ใช้สมกำรนีอีก
้
แต่ในสมกำรเคมีมีมิติทำงประวัติศำสตร์แฝงอยู่เช่นกัน สมกำรนีเกิดขึน
้
้
ไม่เร็วกว่ำศตวรรษที่ 18 ก่อนหน้ำนั้นยังไม่มี ภาษา ทำงเคมีที่เขียนควำมสัมพันธ์
ด้วยสมกำร หรือกำรก�ำหนดอะตอมและโมเลกุลต่ำงๆ ด้วยสัดส่วนทีแน่นอน กำร
่
่
่
ทีเรำอ่ำนสมกำรเคมีข้ำงต้นออก ในแง่หนึงเรำก�ำลังอ่ำน หลักฐาน ทำงควำมคิด
่
่
่
้
ทีก่อตัวขึนในช่วงศตวรรษที 18–19 นักเคมีชำวฝรังเศสอย่ำงลำวัวซิแอร์เริม
่
อธิบำยกำรเผำไหม้ด้วยกฎบำงประกำร ผู้เรียนเคมีปัจจุบันเข้ำใจสิ่งที่เขำคิดไม่ใช่
เพรำะรู้ภำษำฝรังเศสแต่เพรำะรู้ว่ำตัวอักษรต่ำงๆ ในสมกำรเคมีนันก�ำลังสือถึง
่
่
้
อะไร สรุปแล้ว เรำอ่ำนสำระในสมกำรได้ไม่ใช่เพรำะไวยำกรณ์ของภำษำอังกฤษ
ฝรังเศส หรือละติน แต่อ่ำนออกเพรำะสมกำรแสดงไวยำกรณ์ของกำรคิดในเชิง
่
้
่
วิทยำศำสตร์ทีตกทอดมำถึงสมัยหลัง นอกจำกนียังส�ำรวจย้อนไปในอดีตได้เช่น
่
กันว่ำ ก่อนจะถึงจุดเปลียนในศตวรรษที 18 คนทีสนใจศึกษำเรืองกำรเผำไหม้
่
่
่
หรือธำตุต่ำงๆ วนเวียนกับวิธีคิดแบบใด เหตุใดจึงปิดกันภำษำและไวยำกรณ์แบบ
้
เคมีสมัยใหม่
ทังสองตัวอย่ำงทียกมำบ่งบอกลักษณะของประวัติศำสตร์วิทยำศำสตร์
้
่
และหนังสือเล่มนี นันคือเป็นกำรศึกษำประวัติศำสตร์ควำมคิด ผู้อ่ำนหลำยท่ำน
้
่
่
อำจจะคุ้นเคยกับชือของพีทำโกรัส อริสโตเติล อไควนัส กำลิเลโอ นิวตัน
แมกซ์เวลล์ ดำร์วิน หรือไอน์สไตน์ และรู้ด้วยว่ำผลงำนชินเอกของพวกเขำคือ
้