Page 52 - ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับซากดึกดำบรรพ์
P. 52
หน้า 47 ความรู้เบื ้ องต้นเกี ่ ยวกับซากดึกดำาบรรพ ์
6. หอยกาบคู่หรือหอยสองฝา (Bivalves)
อนุกรมวิธาน : อาณาจักรสัตว์ (Kingdom Animalia)
ไฟลัม มอสลัสกา (Phylum Mollusca)
ชั้น ไบวาลเวีย (Class Bivalvia) เดิมใช้คำาว่า Pelecypoda
ลักษณะทั่วไป : มีเปลือกแข็งสองฝาประกบเข้าด้วยกันและมีขนาดเท่ากัน (ยกเว้นบางกลุ่ม เช่น
หอยนางรม) มีจุดยอด เรียกว่า umbo เป็นส่วนบนสุดของเปลือกแต่ละข้าง มีอวัยวะที่ยื่นออกมา
ด้านหน้าเปลือก ทำาหน้าที่คล้ายตีนช่วยเคลื่อนที่ไปตามพื้นน้ำา มีรูปร่างและลวดลายที่หลากหลาย
แตกต่างกันไปในแต่ละยุค
ช่วงเวลาที่ปรากฎบนโลก : ยุคแคมเบรียน (ประมาณ 535 ล้านปีก่อน)
สถานะปัจจุบัน : ยังดำารงเผ่าพันธุ์อยู่ (จำานวนกว่า 30,000 สปีชีส์ ทั้งที่มีชีวิตและสูญพันธุ์ไปแล้ว)
แหล่งที่อยู่อาศัย : อาศัยอยู่ในน้ำา ทั้งในแหล่งน้ำาทะเล น้ำากร่อย และน้ำาจืด
หินที่พบบ่อย : หินปูน หินดินดาน หินโคลน หินทราย หินทรายแป้ง
ลักษณะซากดึกดำาบรรพ์ : พบเฉพาะโครงร่างแข็ง ซึ่งเป็นเปลือก เมื่อลากเส้นสมมติจากจุดยอด
ื
ของเปลอก ลงมาจะพบว่าไม่มีสมมาตรในฝาเดียวกัน ทำาให้สามารถจำาแนกความต่างระหว่างหอย
กาบคู่และแบรคิโอพอดออกจากกันได้
ั
ู
แหล่งซากดึกดาบรรพหอยกาบค่สามารถพบได้ท่วไปตามภูเขาหินปูนและแหล่งหินดินดาน
ำ
และหินทรายแป้ง เช่น บริเวณจังหวัดลำาปาง ตาก หนองบัวลำาภู ขอนแก่น ชัยภูมิ ร้อยเอ็ด ชุมพร
กระบี่ พัทลุง นครศรีธรรมราช
โครงสร้างของหอยกาบคู่ (ดัดแปลงจาก Jain et al., 2017)
โพซิโดโนเมีย เบเคอรี (Posidonomya beecheri
Cowper-Reed, 1920) ยุคคาร์บอนิเฟอรัส
(355-300 ล้านปีก่อน) อ.ร่อนพิบูลย์ จ.นครศรีธรรมราช
