Page 94 - ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับซากดึกดำบรรพ์
P. 94
หน้า 89 ความรู้เบื ้ องต้นเกี ่ ยวกับซากดึกดำาบรรพ ์
9. นก (Birds)
ลักษณะทั่วไป : จัดอยู่ในชั้นสัตว์ปีก หรือเอวีส (Class Aves) หรือเรียกโดยรวมว่ากลุ่มนก
เป็นสัตว์ที่ระยางค์คู่หน้าวิวัฒนาการให้เป็นปีก ใช้สำาหรับบินไปในอากาศ (บางชนิดก็บินไม่ได้)
มีขนปกคลุมร่างกาย เป็นขนแบบมีก้านแตกแขนงแบบขนนก มีกระดูกกลวง เพื่อลดมวล ช่วยใน
การบินได้ง่าย ปัจจุบันแบ่งเป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือ
(1) กลุ่มนกยุคเก่า (Paleognaths) เป็นนกที่มีโครงสร้างกระดูกแบบเก่าคล้ายกับ
บรรพบุรุษในสมัยดึกดึกดำาบรรพ์ ส่วนใหญ่บินไม่ได้ เช่น นกกระจอกเทศ นกอีมู นกกีวี
(2) กลุ่มนกยุคใหม่ (Neognaths) เป็นนกที่มีโครงสร้างกระดูกแบบสมัยใหม่ ส่วนใหญ่
บินได้ และเป็นกลุ่มใหญ่ของนกทั้งหมด เช่น ไก่ เป็ด นกกระจอก นกยูง นกกระยาง นกอินทรีย์
นกฮูก รวมถึงนกเพนกวิน ซึ่งบินไม่ได้ก็จัดอยู่ในกลุ่มนี้ด้วย
นอกจากนี้ยังรวมถึงกลุ่มที่เป็นบรรพบุุรุษของนกในปัจจุบัน ซึ่งจัดอยู่ในช่วงรอยต่อทาง
วิวัฒนาการระหว่างไดโนเสาร์และนก คือ มีลักษณะร่วมระหว่างไดโนเสาร์และนก เช่น มีฟัน มีกรง
เล็บที่ขาหน้าหรือปีก ซึ่งถือว่าไม่ใช่นกแท้ (True birds) เช่น อาร์คีออพเทอริกซ์ (Archaeopteryx)
อิกธีออร์นิส (Ichthyornis) คอมพ์ซอร์นิส (Kompsornis)
ช่วงเวลาที่ปรากฎบนโลก : ยุคจูแรสซิกตอนปลาย (ประมาณ 150 ล้านปีก่อน) ซึ่งเป็นช่วงที่
ปรากฎบรรพบุรุษของนกอย่าง อาร์คีออพเทอริกซ์ (Archaeopteryx) แต่ช่วงเวลาที่ปรากฎกลุ่ม
นกแท้ (True birds) คือ ยุคครีเทเชียสตอนปลาย (ประมาณ 70 ล้านปีก่อน)
ั
่
ำ
ุ
่
ู
์
สถานะปัจจุบัน : ยงดารงเผาพนธอย (จำานวนกว่า 15,000 สปีชีส์ทั้งที่มีชีวิตและสูญพันธุ์ไปแล้ว)
ั
หินที่พบบ่อย : หินทรายแป้ง หินโคลน หินทราย และตะกอนธรรมชาติ
ลักษณะซากดึกดำาบรรพ์ : ในต่างประเทศมักพบโครงกระดูกทั้งตัว ซึ่งกระดูกจะมีภายในกลวง
เป็นโพรง หรืออาจพบร่องรอยพิมพ์ของขนที่สมบูรณ์ พบได้ในหินตั้งแต่มหายุคมีโซโซอิกจนถึง
มหายุคมีโซโซอิก ในประเทศไทยพบซากดึกดำาบรรพ์ค่อนข้างน้อย ตามแหล่งที่ราบสูงโคราชและ
เหมืองถ่านหินต่างๆ
แผนภาพการจำาแนกนกกลุ่มต่างๆ
