Page 57 - เที่ยวพิพิธภัณฑ์มีนบุรี ใน E-Book

อีจู้

เป็นเครื่องดักปลาไหลชนิดหนึ่งสานด้วยไม้ไผ่

มีงาแซงอยู่ริมก้นใส่เหยื่อไว้ในกะพล้อ บางแห่งเรียก

อีจู้ว่า กระจู้ หรือจู้ มีลักษณะกลม ป่องส่วนก้น

แล้วเรียวที่ส่วนบน คล้ายคนโทใส่น้ำบางชนิด หรือ
คล้ายรูปหม้อคอสูง ขนาดของอีจู้โดยทั่วไปวัดตาม

เส้นผ่าศูนย์กลาง ส่วนก้นมีความยาวตั้งแต่ 20 - 40

เซนติเมตร เมื่อวางตั้งมีความสูงตั้งแต่ 50 เซนติเมตร
จนสูง 1 เมตร การสานอีจู้ใช้ตอกไม้ไผ่เหลาบาง ๆ

เริ่มสานที่ก้นเป็นลายขัดสี่เหลี่ยมเป็นตาห่าง ๆ

แต่ต้องไม่ให้ปลาไหลลอดออกไปได้ แล้วสานใน

แนวตั้งขึ้นมาเป็นลายขัดทึบ สานปลายปากอีจู้เรียว

แคบลงทีละน้อย ส่วนริมปลายปากจะบานออก
เล็กน้อย เพื่อวางที่ปิดส่วนใหญ่ใช้กะลามะพร้าว

หรือเศษฟางเศษหญ้าจุกปากให้แน่น ริมก้นอีจู้ด้านหนึ่งจะสานเป็นช่องวงกลมไว้ เพื่อใส่งาแซง

ให้ปลาไหลเข้า โดยทั่วไปแล้วอีจู้แต่ละอันจะมีงาแซงอยู่ ๑ ช่องเท่านั้น ภายในสานไส้อีจู้จะทำด้วย
ไม้ไผ่ลายขัดห่าง ๆ ทำเป็นกรวยใส่เหยื่อล่อปลาไหล บางทีเรียกว่า “กะพล้อ” หรือรอง

สามารถดึงเข้าดึงออกได้ เหยื่อที่ใส่ให้ปลาไหลเข้าไปกิน มักใช้เนื้อหอยโข่งนา ปูตายทุบให้แหลก

หรือเนื้อปลาสับ

การดักปลาไหล จะดักน้ำนิ่งตามริมหนอง คลอง บึง
หรือตามแปลงนา ความลึกของน้ำไม่มากนัก ต้องให้ส่วน

ปลายปากอีจู้โผล่พ้นน้ำเพราะปลาไหลจะได้ขึ้นมาไม่ได้

ใช้ใบหญ้าคลุมอีจู้ แต่งช่องทางให้ปลาไหลเข้าไปทางงาแซง

ได้สะดวก ช่องงาแซงอยู่ในระดับพื้นดินใต้น้ำพอดี ปลาไหล

ซึ่งอาศัยอยู่ในโคลนเลน เมื่อได้กลิ่นเหยื่อจะหาทางเข้าไป

กินจนกระทั่งเข้าช่องงาแซงนั้น แต่ก็ไม่สามารถกินเหยื่อได้

เพราะใส่ไว้ในกะพล้ออีกชั้นหนึ่งทำให้เหยื่อไม่หมด ปลาไหล

ตัวอื่น ๆ จะเข้าไปอีก การกู้อีจู้อาจกู้วันละครั้ง หรือดักไว้

หลาย ๆ วันก่อนจึงมากู้ก็ได้