Page 2 - Opmaak 1
P. 2
socialisatie is dat de omgang tussen mensen keuring zijn negatieve sancties. Alle sancties De jongen die opgroeide
soepeler verloopt. Je weet beter wat er van je hebben als doel om je gedrag te beïnvloeden. als een kip
wordt verwacht en wat je aan anderen hebt.
Sociale controle Toen de ouders van Sujit Kumar overleden,
Iets leren of overnemen doe je grofweg op Als je leert om je te gedragen zoals je omge- was hij nog maar een baby. Zijn opa, die
drie manieren: ving van je verwacht, speelt sociale controle voor hem moest zorgen, sloot hem op in het kip-
1. Belonen en straffen. Dit begint al zodra je een rol. Dit is wanneer anderen in je omge- penhok. Vijf jaar lang woonde hij daar tussen de
ving op jou letten en je aansporen of dwingen kippen. En net als alle andere kinderen leerde hij
geboren bent. Doe je iets goed, dan krijg je om je aan de regels van de groep te houden. door imitatie. Hij hipte rond als een kip, fladderde
een knuffel. Doe je iets fout, dan wordt er met zijn armen, pikte naar zijn voedsel en kukelde
boos gekeken. Sociale controle is dus een middel om te kij- als een haan. Kumar leerde dus niet praten of
2. Imitatie. Kinderen gaan met mes en vork ken of de socialisatie van iemand gelukt is. lezen.
eten, omdat hun ouders dat ook doen. Of Het vindt overal plaats: thuis, op school, op Daarna zat hij twintig jaar in een bejaardenhuis.
ze verkleden zich als dokter of brandweer- je werk, maar ook op straat. Als je in een Daar lag hij de meeste tijd vastgebonden op zijn
man. Later zijn popmuzikanten en top- winkel voordringt, dan zeggen anderen daar bed, omdat hij zich te wild gedroeg. Tot hij werd
sporters belangrijke voorbeelden. iets van. ontdekt door Elizabeth Clayton, die besloot voor
3. Informatie. Je leert bijvoorbeeld van Ook bij sociale controle gebruiken we belo- hem te gaan zorgen.
vrienden waar je de beste muziek kunt ningen en straffen. Nu woont Sujit met andere kinderen en jongeren
downloaden. Of je ziet op tv beelden van in een speciaal huis. Hier leerde hij lopen als een
een longoperatie die je duidelijk maken t mens, van een bord eten met mes en vork, praten
waarom roken slecht is. en tanden poetsen. Inmiddels gaat Sujit ook naar
Wie heeft gelijk? school. Maar praten is nog steeds moeilijk voor
Beloningen en straffen zijn sancties: manie- Wordt ons gedrag meer bepaald door aange- hem.
ren om je te laten merken dat je iets goed of fout boren of door aangeleerde eigenschappen?
hebt gedaan. Een beloning is een positieve Daarover verschillen de meningen. Bron 2
sanctie, zoals een complimentje van een le- De nature-aanhangers vinden dat je gedrag
raar of loonsverhoging. Strafwerk en een be- het meest wordt bepaald door je aangeboren 19
eigenschappen zoals voetbaltalent, ritmege-
voel, je seksuele voorkeur en agressiviteit.
De nurture-aanhangers vinden dat je de be-
langrijkste eigenschappen aanleert of afleert.
Als je snel agressief bent, kun je leren om je-
zelf te beheersen. En zonder muzikaal gevoel
kun je toch mooie muziek maken als je noten
leert lezen.
Een negatieve sanctie Waarschijnlijk hebben beide groepen gelijk.
Sven Kramer was, ondanks zijn aangeboren
talent, nooit een topschaatser geworden als
hij niet ook hard had getraind.
Aan de andere kant kun je niet álles leren. Met
zwakke botten en spieren zul je bijvoorbeeld
nooit goed worden in judo. En zonder ritme-
gevoel kun je beter geen drummer worden.
t
