Page 56 - Aardrijkskunde Vakstudie 2_20142015

Wat kan je concluderen omtrent de lokalisatie van deze pre-industriële nijverheden?

 Eerste industriële revolutie

Een eerste golf van industrialisatie kwam tot ontwikkeling in de 19e eeuw met de
uitvinding van de stoommachine, aangedreven door steenkool. Deze eerste golf van de
Eerste Industriële Revolutie had plaats in fabrieken gevestigd in steden; aanvankelijk
enkel in Groot-Brittannië. In Vlaanderen bleven de traditionele nijverheden, zoals de
scheepsbouw, tabaksindustrie en jeneverproductie, aanvankelijk volop aanwezig.

Waarom bleef de eerste golf beperkt bleef tot Groot-Brittannië?

De nieuwe mechanische productiewijze verdrong echter wel de huisnijverheid.
Vlaanderen kon hierbij blijven rekenen op zijn eeuwenoude textieltraditie; het werd in de
19e eeuw vlug een van de grootste katoencentra van Europa. De grote Waalse steden
profiteerden daarentegen van de aanwezigheid van steenkool en trokken ijzer- en
staalnijverheid naar zich toe.

Met de ontginning van steenkool kwam immers in de eerste helft van de vorige eeuw de
staalindustrie op (tweede golf van industrialisatie) zodat de concentratie van industrie
en bewoning bij de steenkool- en ijzerertsgebieden toenam. Zo ontstonden Le Nord
(Frankrijk), het Ruhrgebied en de Midlands in Engeland bij de steenkoolgebieden, en
Lotharingen bij de ijzerertsplaatsen. In België werden de Borinage (Le Pays Noir), het
Centrumbekken (La Louvière en Charleroi) en het Luikse allen op de steenkoolvelden de
lokalisatieplaatsen bij uitstek. Hoewel de Samber en Maas de natuurlijke transportader

1 AA VS 2 56 © 2014 Arteveldehogeschool