Page 80 - กำหนดการสอน-ว31104-วิทยาศาสตร์กายภาพ-ม.5

59

กันของธาตุ แบ่งธาตุออกเป็น 2 กลุ่มคือ กลุ่มธาตุเรพรีเซนเททีฟ และกลุ่มธาตุแทรนซิชัน และยังสามารถแบ่งธาต ุ
ออกเป็นโลหะ อโลหะ และกึ่งโลหะ โดยธาตุที่เป็นองค์ประกอบของแก๊สในอากาศส่วนใหญ่เป็นธาตุอโลหะ

แก๊สหลายชนิดในอากาศน ามาใช้ประโยชน์ได้มาก แต่บางชนิดเป็นพิษโดยส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์และ
สิ่งแวดล้อม

5. สาระการเรียนร ู้

5.1 ความรู้
เนื่องจากอะตอมของธาตุแต่ละชนิดมีจ านวนโปรตอนไม่เท่ากัน ดังนั้นการแสดงชนิดของธาตุด้วย

สัญลักษณ์ ท าให้ทราบจ านวนโปรตอนและจ านวนอิเล็กตรอน ซึ่งมีจ านวนเท่ากัน แต่จะยังไม่ทราบจ านวน

นิวตรอน ถ้าต้องการทราบจ านวนนิวตรอนในอะตอม ต้องพิจารณาจากสัญลักษณ์นิวเคลียร์ (nuclear
symbol) ซึ่งนอกจากประกอบด้วย สัญลักษณ์ธาตุ (element symbol) แล้วยังมีเลขอะตอม (atomic

number) ที่แสดงจ านวนโปรตอนเขียนไว้ที่มุมล่างซ้ายของสัญลักษณ์ธาตุ และเลขมวล (mass number)

ที่แสดงผลรวมของจ านวนโปรตอนและนิวตรอนในนิวเคลียสเขียนไว้ที่มุมบนซ้ายของสัญลักษณ์ธาตุ เช่น
ธาตุฮีเลียม (He) มี 2 โปรตอน และ 2 นิวตรอน จึงมีเลขอะตอมเท่ากับ 2 และเลขมวลเท่ากับ 4 และมี

สัญลักษณ์นิวเคลียร์เป็น He จากข้อมูลจ านวนโปรตอนและนิวตรอนในตาราง 1.1 สามารถเขียน
4
2
สัญลักษณ์นิวเคลียร์ของธาตุไนโตรเจน (N) และอาร์กอน (Ar) ดังรูป 1.7

รูป 1.7 สัญลักษณ์นิวเคลียร์ของธาตุฮีเลียม ไนโตรเจน และอาร์กอน

เนื่องจากอะตอมของธาตุมีจ านวนโปรตอนและอิเล็กตรอนเท่ากัน ดังนั้นจ านวนอิเล็กตรอนของ
อะตอมจึงเท่ากับเลขอะตอมในสัญลักษณ์นิวเคลียร์ด้วย นอกจากนี้ยังพบว่ามีธาตุชนิดเดียวกันที่มีเลขมวล

ต่างกันซึ่งเรียกว่า ไอโซโทป (isotope) เช่น ธาตุไฮโดรเจน มีเลขอะตอมเท่ากับ 1 มี 3 ไอโซโทป ที่มีเลข
มวลเท่ากัน 1 2 และ 3 ซึ่งมีสัญลักษณ์นิวเคลียร์เป็น H H และ H ตามล าดับ หรืออาจเขียนรูปย่อของ
1
2
3
1
1
1
3
3
ไอโซโทปโดยแสดงเฉพาะสัญลักษณ์ของธาตุกับเลขมวล เช่น H เขียนได้เป็น H หรือ H  3
1
ไอโซโทปของธาตุบางชนิดไม่เสถียร สามารถแผ่รังสีได้ เรียกว่า ไอโซโทปกัมมันตรังสี (radioactive
isotope) ไอโซโทปกัมมันตรังสีบางชนิดน ามาใช้ประโยชน์ได้ เช่น ยูเรเนียม-235 (U-235) ใช้เป็นแหล่ง
พลังงานในโรงไฟฟูานิวเคลียร์ คาร์บอน-14 (C-14) ใช้หาอายุของซากสิ่งมีชีวิตโบราณ ไอโอดีน-131 (I-131)
ใช้ติดตามและรักษาความผิดปกติของต่อมไทรอยด์
5.2 กระบวนการ

1) ความสามารถในการสื่อสาร (อ่าน ฟัง พูด เขียน)

2) ความสามารถในการคิด (สังเกต วิเคราะห์ จัดกลุ่ม สรุป)
3) ความสามารถในการแก้ปัญหา (แสวงหาความรู้)

4) ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต (ความรับผิดชอบ)