Page 126 - 5.Sınıf Dorya Türkçe Sınıf İçi Uygulama Klavuzu_edited_edited

Hikâyede Dil ve Anlatım Özellikleri, Anlatıcı Türleri

Özgünlük: Nitelikleri bakımından benzerlerinden ayrı ve üstün olma durumuna özgünlük denir.
Öyle yazarlar vardır ki o yazarların yazdıkları metinlerin altlarına imza atmalarına gerek yoktur. Çünkü
onların yazıları gerek konuyu ele alış tarzları gerekse de bunları dile getiriş yöntemleri bakımından
hemen kendini belli eder. Bu tür yazarlar kendilerine özgü olabilmiş, sıradanlıktan kurtulmuşlardır.

Etkileyicilik: Etkileyici metinler, kişide algılayış ve davranış değişikliklerinin oluşmasını sağlar. Bazı
metinleri okuduktan sonra okuyucuda şu düşünceler oluşabilir.

Bir kitap okudum, hayata bakış açım değişti. Artık hiçbir şey eskisi gibi değil. Bugüne kadar görme-
diğim şeyleri görmemi ve yaşamı farklı algılamamı sağladı bu kitap.
Bu kitap beni uzun süre etkilemişti. Romandaki karakterler, çevremdeki kişilere o kadar benziyordu
ki bir an için roman mı yoksa yaşadıklarım mı bir kurmaca diye düşünmüştüm.
Kişide bu tür düşüncelerin oluşmasını sağlayan metin, etkileyici bir metindir.

Sürükleyicilik: Anlatımda merak duygusunun uyanık tutulmasına sürükleyicilik denir. Sürükleyici
anlatımla oluşmuş metinler, okuyucuda “Acaba olaylar nasıl gelişecek, kitabın sonunu çok merak edi-
yorum.” gibi düşüncelerin oluşmasını; heyecan, ilgi ve dikkatin metin üzerinde yoğunlaşmasını sağlar.
Metinin anlatımı, okuyucuyu sürükleyip götürür.

İnandırıcılık: Söylenenlerin mantık ve bilim açısından doğru olması, sağlam kanıtlara dayanması,
güven uyandırmasıdır.

Alıştırma–1

Aşağıdaki cümlelerde hikâyenin öne çıkarıldığı dil ve anlatım özelliklerini eşleştiriniz.

1. Bu hikâyede gördüğüm anlatıma hiçbir hikâyede rastlamadım. ( )
2. Hikâyede anlatılanlar o kadar sahici ki sanki bizim apartman anlatılmış. ( )
3. Yazar, anlatacaklarını çok kısa ve öz ifadelerle betimlemiş. ( )
4. Apartman adlı hikâyeyi okuyup da tüyleri diken diken olmayan var mıdır? ( )

5. Anlatımda hiç süsleme gayreti yoktu, olay çok yalın bir şekilde anlatılmıştı. ( )
6. Kahramanlar ve mekân tanıtılırken yapmacık ifadelerle şişirilmemiş. ( )

a. Sadelik b. Özgünlük c. Doğallık
d. İnandırıcılık e. Etkileyicilik f. Özlülük

126