Page 12 - ใบความรู้ ม.3 เทอม1

ใบความรู้

ี่
แผนการเรียนรู้ที่ 3 ชั้นมัธยมศึกษาปีท 3 วิชา นาฏศิลป์ไทยละคร 6 รหัสวิชา ศ 23208
ชื่อหน่วยการเรียนรู้ที่ 3 ระบำเบ็ดเตล็ด เรื่องฟ้อนเล็บ เวลา 36 ชั่วโมง



ประวัติความเป็นมาเพลงฟ้อนเล็บ

ฟ้อนเล็บเป็นการฟอนชนิดหนึ่งของชาวไทยภาคเหนือ เหตุที่เรียกฟอนเล็บเพราะเรียกตามลักษณะ
้
้
้
ื
ของผู้ฟ้อน ผู้ฟ้อนจะต้องใส่เล็บทั้ง 4 นิ้ว ยกเว้นนิ้วหัวแม่มอ คล้ายกับฟอนเทียน ซึ่งผู้ฟ้อนจะถือเทียนอยู่ใน
มือ แบบฉบับของการฟอนที่ดีได้รักษาไว้เป็นแบบแผนในคุ้มเจ้าหลวง เป็นศิลปะที่นิยมรำกันในราชสำนัก ไม่
้
ค่อยแพร่หลายในหมู่ประชาชน มาแพร่หลายต่อเมื่อคราวที่ช่างฟ้อนมาฟ้อนในงานสมโภชพระเศวตคชเดช

้
ดิลกช้างเผือก ในรัชกาลที่ 7 โดยผู้ฟ้อนเป็นช่างฟอนของพระราชชายา เจ้าดารารัศมีส่งมาฟ้อน (ช่างฟ้อน ใช้
้
้
เรียกหญิงสาวที่ได้รับการฝึกหัดการฟอน เด็กสาวคนใดหน้าตาสวยงาม ทั้งมีฝีมือในการฟอนดี จะได้รับเลือก
้
เป็นช่างฟ้อน) ท่ารำมีลีลาออนช้อย สวยงาม ถือเป็นศิลปะประจำภาคเหนือ และปัจจุบันการฟอนเล็บยังมีอยู่
่
เพราะเป็นวัฒนธรรมประจำท้องถิ่นควรอนุรักษ์ไว้

เครื่องดนตรีที่ใช้ประกอบการแสดง ประกอบด้วยเครื่องดนตรีของภาคเหนือ คือ ปี่แน โหม่ง ฉาบ

ใหญ่ กลองแอ่วหรือกลองยาวใหญ่ กลองตะโล๊ดโป๊ด และฆองหุ่ย เมื่อนำมาแสดงในภาคกลาง อาจใช้ระนาด
้
บรรเลงประกอบการแสดงด้วย

การแต่งกาย นุ่งผ้าถุงลายขวางยาวกรอมเท้า เชิงผ้าปักสวยงาม สวมเสื้อแขนยาว คอตั้ง ห่อสไบ

สวมเครื่องประดับ ได้แก่ สร้อยคอ สร้อยข้อมือ ต่างหู สร้อยตัว ผมด้านหน้าเกล้าตั้งสูงเล็กน้อยคล้ายกระบัง

ด้านหลังเกล้าเป็นมวยสูง ติดดอกไม้ด้านซ้าย ห้อยอุบะยาวลงมาระดับไหล่ หรือติดดอกไม้ทองไหวเสียบติด
อยู่กลางศีรษะ สวมเล็บทองเหลือง 8 นิ้ว ยกเว้นนิ้วหัวแม่มือ

บทร้องและทำนองเพลง ใช้เพลงฟ้อนเล็บและเพลงผีมด เนื้อร้องเป็นภาษาพื้นเมืองของชาวไทย

ภาคเหนือ

้
โอกาสที่ใช้ในการแสดง ฟอนเล็บใช้แสดงได้ทั้งในเวลากลางวันและกลางคืน ซึ่งต่างจากฟอนเทียน
้
้
ที่ใช้แสดงในเวลากลางคืนได้เพียงอย่างเดียว ฟอนเล็บใช้แสดงในโอกาสต้อนรับแขกบ้าน แขกเมือง หรือ
แสดงในงานรื่นเริงต่าง ๆ