Page 9 - ใบความรู้ ม.3 เทอม1

ใบความรู้

ี่
แผนการเรียนรู้ที่ 2 ชั้นมัธยมศึกษาปีท 3 วิชา นาฏศิลป์ไทยละคร 6 รหัสวิชา ศ 23208
ชื่อหน่วยการเรียนรู้ รำหน้าพาทย์ เรื่อง เพลงหน้าพาทย์พญาเดิน


ประวัติความเป็นมาเพลงหน้าพาทย์พญาเดิน

ี่
เพลงพญาเดินเป็นเพลงหน้าพาทย์ชั้นสูง ใช้ประกอบกิริยาอาการไปมาทไม่ซับซ้อนของตัวละครผู้สูง
ศักดิ์ ซึ่งเดิมเป็นเพลงที่ใช้ในการสัญจรไปมาระหว่างยักษ์ที่สูงศักดิ์เท่านั้น นับตั้งแต่ยักษ์ต่างเมืองไปจนถึง

ุ
ั
ยักษ์อปราช และส่วนมากมกจะใช้เฉพาะการเข้าไปเฝ้าผู้ใหญ่เท่านั้น เช่น อินทรชิต กุมภกรรณ ขึ้นเฝ้า
ทศกัณฐ์
เพลงหน้าพาทย์ คือเพลงที่มีทำนองและจังหวะหน้าทับกำหนดเป็นแบบแผน รวมทั้งกำหนดโอกาส

ที่ใช้ไว้อย่างแน่นอน โดยทั่วไปเพลงหน้าพาทย์มักจะไม่มบทร้อง ใช้บรรเลงแต่ทำนองเพลงอย่างเดียว เพลง
ี
หน้าพาทย์ส่วนมากจะมีท่ารำกำหนดไว้เฉพาะในแต่ละเพลง และเพลงหน้าพาทย์เพลงเดียวกัน การใช้ท่ารำ

ของตัวละคร คือ พระ นาง ยักษ์ ลิง ก็ย่อมจะแตกต่างกันไปด้วย

เพลงหน้าพาทย์ แบ่งออกเป็น เพลงหน้าพาทย์ชั้นสูง และเพลงหน้าพาทย์ธรรมดา

ี
หน้าพาทย์ชั้นสูง เรียกอกอย่างหนึ่งว่า “เพลงครู” ซึ่งถอว่าเป็นเพลงที่ศักดิ์สิทธิ์ ผู้ที่ผ่านพิธีครอบ
ื
และไหว้ครูทางดุริยางคศิลป์และนาฏศิลป์แล้ว เมื่อได้ยินเพลงหน้าพาทย์ชั้นสูงจะยกมือขึ้นไหว้ ระลึกถึงครู
อาจารย์ที่ได้ประสิทธิ์ประสาทวิชาให้ เพลงหน้าพาทย์ชั้นสูงมีความหมายและความยิ่งใหญ่เฉพาะเพลง เช่น

เพลงสาธุการ ตระนิมิต บาทสกุณี ชำนาญ ตระบองกัน คุกพาทย์

รัวสามลา เป็นต้น

ั่
หน้าพาทย์ธรรมดา หมายถึง เพลงหน้าพาทย์ที่ใช้ประกอบกิริยาอารมณ์โดยปกติทวไปของตัว
ละคร เช่น เพลงช้า เพลงเร็ว เชิด เสมอ รัว โอด เป็นต้น