Page 98 - นาวิกศาสตร์ เดือน กรกฎาคม ๒๕๕๔
P. 98
ดนตรีคลาสสิกคืออะไร ? จะฟังเพลงคลาสสิกอย่างไร ให้พอรู้เรื่อง.......
คำว่า “คลาสสิก” (Classic) มีความหมายอยู่ ๒ นัย การฟังดนตรี ผู้รู้เขาแยกไว้ว่ามีได้ ๓ ระดับ คือ
ความหมายแรกเป็นชื่อยุคหนึ่งใน ๖ ยุคของประวัติศาสตร์ การฟังแบบเอาบรรยากาศ ต่อมาเป็นการฟังด้วยอารมณ์
ทางด้านดนตรี ยุคคลาสสิกเชื่อมระหว่างยุคบาโรค และความรู้สึก สุดท้ายเป็นการฟังสาระดนตรี
(Baroque) และยุคโรแมนติก (Romantic) ค.ศ. ๑๗๕๐-๑๘๒๐ การฟังดนตรีแบบเอาบรรยากาศนั้น ไม่ต้องคิดอะไรมาก
สีแสด (พ.ศ.๒๒๙๓-๒๓๖๓) นักประพันธ์เพลงที่รู้จักกันดีในยุคนี้ เราอาจเปิดเสียงดนตรีจากเครื่องเสียงแล้วนั่งอ่านหนังสือ
ได้แก่ บนโซฟาในห้องรับแขกแบบสบาย ๆ จะเดินเหินไปไหนก็ได้
แค่มีเสียงดนตรีเป็นเพื่อนช่วยสร้างบรรยากาศก็พอแล้ว
การฟังแบบนี้ ฟังเพลงอะไรก็คงไม่ต่างกัน เพราะ
ไม่ได้เน้นเนื้อหามากนัก แต่หากจะฟังเพลงคลาสสิก
คนที่ไม่ค่อยได้ฟังบ่อย ๆ ฟังแบบนี้อาจจะรู้สึกไม่สนุก
ไฮเดิน เพราะบางช่วงบางตอนของเพลงเดี๋ยวดังเดี๋ยวเบาพอไม่รู้เนื้อหา
(Franz Joseph Haydn)
อาจพาลไม่ชอบไปซะเลย
ถ้าใครอยากฟังเพลงคลาสสิกให้พอรู้เรื่องกะเขาได้บ้าง
ผมขอแนะให้ลองฟังด้วยอารมณ์และความรู้สึกดู การฟัง
แบบนี้ต้องอาศัยสมาธิในการฟังพอสมควร เอ....อย่างนี้
คนที่ฝึกสมาธิเก่ง ๆ คงได้เปรียบกว่าครับ ?.....จุดสำคัญ
ในการฟังให้พยายามฟังทำนองหลักของเพลงแล้วปล่อย
อารมณ์ไปเรื่อย ๆ ทำนองหลักนั้นอาจจะสั้นหรือยาว
ก็ได้ หรืออาจเปลี่ยนไปมาระหว่างเสียงเครื่องดนตรี
ต่างชนิดกันก็ได้แต่ถ้าฟังดี ๆ จะได้ยินเด่นชัดกว่า
โมสาร์ท แนวทำนองอื่น ๆ ที่เป็นเสียงประสานเสมอ ขณะที่
(Wolfgang Amadeus Mozart)
ติดตามทำนองหลักอยู่นั้น ให้รับรู้ถึงอารมณ์และความรู้สึก
ที่เกิดขึ้น แต่ไม่ต้องไปสนใจว่าเครื่องดนตรีที่กำลังเล่นเป็น
เครื่องอะไร อย่าพยายามตีความหมายหรือวิเคราะห์เกินเหตุ
ปล่อยใจให้เพลิดเพลินไปกับทำนองเพลงที่จะนำอารมณ์
และความรู้สึกของเราสร้างจินตนาการไปเรื่อย ๆ จนจบเพลง
ไฮเดิน (Franz Joseph Haydn) และ โมสาร์ท ลองดูนะครับ ท่านจะรู้สึกว่าบทเพลงมีอะไรน่าสนใจทีเดียว
(Wolfgang Amadeus Mozart) ทั้งสองท่านเป็นศิลปิน และไม่ยากอย่างที่คิด
ดนตรีที่ยิ่งใหญ่ที่ชาวออสเตรียยกย่องและภาคภูมิใจมาก คงไม่ต้องไปสนใจกับการฟังอีกระดับหรอกนะครับ
สร้างผลงานใว้มากมาย ไฮเดินเป็นบิดาแห่งซิมโฟนี โมสาร์ท เพราะการฟังสาระดนตรีนั้นมักเป็นผู้ที่มีพื้นฐานด้านดนตรี
เป็นอัจฉริยะทางดนตรีที่สามารถประพันธ์เพลงได้ตั้งแต่ คลาสสิก คนพวกนี้ฟังทีไรอดไม่ได้ที่จะวิเคราะห์อารมณ์
อายุ ๖ ขวบ ดนตรีคลาสสิกในยุคนี้ มีความงดงามทั้ง ความรู้สึก และเนื้อหาสาระดนตรีเชิงเทคนิคไปด้วยกัน
ด้านเนื้อหาและรูปแบบ เนื้อหามีลักษณะกลาง ๆ ผมเองก็อยู่ในจำพวกนี้แหละครับ บางทีเหนื่อยเหมือนกันครับ
ฟังสบาย ๆ ไม่หนักจนเกินไป รูปแบบหรือโครงสร้าง ไม่ได้เหนื่อยเพราะวิเคราะห์หรอกครับ แต่เหนื่อยที่โดนคน
มีความสมดุลได้สัดส่วน สำหรับความหมายที่สองของ ใกล้ตัวค่อนขอดมากกว่า วิเคราะห์อย่างไรไว้ผมจะค่อย ๆ
“คลาสสิก” เป็นชื่อเรียกดนตรีประเภทหนึ่ง ซึ่งไม่จำกัดว่า เล่าให้ท่านได้อ่านต่อไปแล้วกันครับ
จะต้องเป็นเพลงในยุคใดหรือชาติพันธุ์ใด คุณลักษณะที่ ผมไม่ทราบว่าท่านได้มีโอกาสไปฟังการแสดง
โดดเด่นของเพลงคลาสสิกอยู่ที่เนื้อหาและรูปแบบที่ฟังได้ไพเราะ กาชาดคอนเสิร์ตที่ผ่านมาหรือเปล่า ท่านใดที่ไป
ไม่ว่าจะผ่านไปกี่ยุคสมัย ก็ยังทรงคุณค่าเพราะความเป็น ผมก็ยินดีกับกุศลและความสุขที่ได้รับจากการฟังเพลงในวันนั้น
อมตะนั่นเอง พบกันใหม่ฉบับหน้าครับ
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๕๔ ๐95
