Page 139 - หนังสือประวัติศาสตร์ชาติไทย ม.ปลาย

129

นอกจากนี้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว ยังทรงแตงตั้ง “สภาที่ปรึกษา
ในพระองค” ซึ่งตอมาไดเปลี่ยนเปน “องคมนตรีสภา” ขึ้นอีก มีจุดประสงคเพื่อสงเสริม สนับสนุน

ี่
ิ
การดําเนินพระราชกรณียกจตาง ๆ ททรงมอบหมายใหสําเร็จลุลวงเกดประโยชนตอราษฎรและ
ิ

ประเทศชาติ ประกอบดวยสมาชิกเมอแรกตั้ง 49 คน มทงสามญชน ตั้งแตชั้นหลวงถึงเจาพระยา
ั้
ี
ั
ื่
และพระราชวงศ องคมนตรีสภานี้อยูในฐานะรองจากรัฐมนตรีสภา เพราะขอความทปรึกษา และ
ี่
ี่

ตกลงกนในองคมนตรีสภาแลวจะตองนําเขาทประชุมรัฐมนตรีสภากอนแลวจึงจะเสนอเสนาบดี
ั
กระทรวงตาง ๆ
2. การปกครองสวนภูมิภาค
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยหวทรงมพระราชดําริใหยกเลิกการ
ี
ั

ู

ี

ี่
ั
ิ
ปกครองหัวเมือง และใหเปลี่ยนแปลงเปนการปกครองสวนภูมภาคทมความสัมพันธกบสวนกลาง

ี่
โดยโปรดเกลาฯ ใหตราพระราชบัญญัติลักษณะปกครองทองท ร.ศ. 116 ขึ้น เพื่อจัดการปกครอง
เปนมณฑล เมือง อําเภอ ตําบล และหมูบาน ดังนี้
ื
1) มณฑลเทศาภิบาล ประกอบดวยเมองตั้งแต 2 เมืองขึ้นไปมสมหเทศาภิบาล
ี
ุ
ที่พระมหากษัตริยทรงแตงตั้งไปปกครองดูแลตางพระเนตร พระกรรณ
ี

ื
2) เมือง ประกอบดวยอําเภอหลายอําเภอ มผูวาราชการเมองเปนผูรับผิดชอบ

ขึ้นตรงตอขาหลวงเทศาภิบาล
3) อําเภอ ประกอบดวยทองที่หลาย ๆ ตําบล มีนายอําเภอเปนผูรับผิดชอบ
4) ตําบล ประกอบดวยทองที่ 10 - 20 หมูบาน มีกํานันซึ่งเลือกตั้งมาจากผูใหญบาน
เปนผูรับผิดชอบ
ี
5) หมบาน ประกอบดวยบานเรือนประมาณ 10 บานขึ้นไป มราษฎรอาศัย

ู


ี
ี
ประมาณ 100 คน เปนหนวยปกครองท่เล็กท่สุด มีผูใหญบานเปนผูรับผิดชอบตอมาใน
ื
สมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัว ไดยกเลิกมณฑลเทศาภิบาล และเปลี่ยน เมอง เปน

จังหวัด
3. การปกครองสวนทองถิ่น
ั
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหวทรงจัดใหมการบริหารราชการ
ี

ื่

สวนทองถิ่นในรูปสุขาภิบาล ซึ่งมหนาทคลายเทศบาลในปจจุบน เปนครั้งแรกเมอ พ.ศ. 2440 โดย

ี
ี่
ั
ั
โปรดเกลาฯ ใหตราพระราชกาหนดสุขาภิบาลกรุงเทพฯ ร.ศ. 116 (พ.ศ. 2440) ขึ้นบงคับใชใน
ํ

ี่

กรุงเทพฯ ตอมาใน ร.ศ. 124 (พ.ศ. 2448) ไดขยายไปททาฉลอม ปรากฏวาดําเนินการไดผลดี

ั
ู

เปนอยางมาก ตอมาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยหวไดโปรดเกลาฯ ใหตรา
พระราชบัญญัติจัดการสุขาภิบาล ร.ศ. 127 (พ.ศ. 2451) ขึ้น โดยแบงสุขาภิบาลออกเปน 2 ประเภท คือ
