Page 76 - sc 21001
P. 76
68
่
การถายละอองเรณู
่
ั
ิ
่
ี
่
ู
่
ู
ี
พืชดอกแตละชนดมีละอองเรณและรงไขทมีรปรางลักษณะ และจํานวนทแตกตางกัน
ู
่
ี
เมื ออับเรณแกเต็มทผนังของอับเรณจะแตกออก ละอองเรณจะกระจายออกไปตกบนยอดเกสรตัวเมีย
ู
ู
ี
็
โดยอาศัยสอตาง ๆ พาไป เชน ลม นํ า แมลง สัตว์ รวมทั งมนษย์ เปนต้น ปรากฏการณ์ทละอองเรณ ู
่
ื
่
ุ
ี
ู
ตกลงสยอดเกสรตัวเมีย เรยกว่า การถายละอองเรณู (pollination)
่
่
ี
็
็
ิ
ิ
ิ
ี
พืชบางชนดทเปนพืชเศรษฐกจ หรอพืชทใช้บรโภคเปนอาหาร ถ้าปล่อยให้เกดการถ่ายละออง
ื
ิ
ู
ี
ุ
ุ
้
่
่
ี
เรณตามธรรมชาต ผลผลิตทได้จะไม่มากนัก เชน ทเรยนพันธ์ชะนจะตดผลเพียงรอยละ สวนพันธ์ ุ
ี
ิ
ิ
้
่
ิ
ิ
ิ
ก้านยาวตดผลรอยละ พืชบางชนด เชน สละ เกสรเพศผู้มีน้อยมาก จงทําให้การถ่ายละอองเรณเกด
ึ
ู
่
ี
ั
ได้น้อย นอกจากน ยังมีปจจัยหลายประการทสงผลให้การถ่ายละอองเรณได้น้อย เชน จํานวนของแมลง
ี
ู
่
ิ
ิ
ทมาผสมเกสร ระยะเวลาของการเจรญเตบโตเต็มทของเกสรเพศเมีย และเกสรเพศผู้ไม่พรอมกัน
้
ี
ี
ี
ุ
ึ
ุ
ิ
่
ปจจบันมนษย์จงเข้าไปชวยทําให้เกดการถ่ายละอองเรณได้มากข น เชน เล ยงผึ งเพื อชวยผสมเกสร ศึกษา
ู
่
ึ
ั
่
้
ุ
ิ
่
ี
ิ
ู
ิ
่
ู
การเจรญของละอองเรณ และออวุล แล้วนําความรมาชวยผสมเกสร เชน ในทเรยนการเจรญเตบโตของ
ี
ี
ู
ิ
อับเรณจะเจรญเต็มทในเวลา . - . น. ชาวสวนก็จะตัดอับเรณทแตกเก็บไว้ และเมื อเวลาทเกสร
ี
ู
็
เพศเมียเจรญเต็มท คอ ประมาณเวลา . น. เปนต้นไป ก็จะนําพู่กันมาแตะละอองเรณทตัดไว้วางบน
ู
ี
ิ
ี
ื
ี
ู
ยอดเกสรเพศเมีย หรอเมื อตัดอับเรณแล้วก็ใสถุงพลาสตก แล้วไปครอบทเกสรเพศเมีย เมื อเกสรเพศเมีย
ิ
ื
่
ี
่
ี
ิ
ิ
ี
ู
เจรญเต็มทแล้วการถ่ายละอองเรณจะเกดได้ด และในผลไม้อื น เชน สละก็ใช้วิธการเดยวกันน ี
ี
การปฏิสนธิซอน
้
ู
่
ิ
ิ
ู
เมื อละอองเรณตกลงบนยอดเกสรเพศเมีย ทวบ์นวเคลียสของละอองเรณแตละอันจะสราง
้
หลอดละอองเรณด้วยการงอกหลอดลงไปตามก้านเกสรเพศเมียผ่านทางรไมโครไพล์ของออวุล ระยะน ี
ู
ู
ิ
่
ิ
ิ
์
ิ
เจเนอเรทฟนวเคลียสจะแบงนวเคลียสแบบไมโทซสได้ สเปรมนิวเคลียส (sperm nucleus) สเปรม
ิ
ิ
์
ิ
นวเคลียสหนงจะผสมกับเซลล์ไขได้ไซโกต สวนอีกสเปรมนวเคลียสจะเข้าผสมกับเซลล์โพลาร ์
ิ
ึ
์
่
ิ
่
นวเคลียสไอ ได้ เอนโดสเปรม (endosperm) เรยกการผสม คร ัง ของสเปรมนวเคลียสน ีว่า
์
ิ
์
ิ
ิ
ิ
ี
การปฏิสนธิซอน (double fertilization)
้
การเกิดผล
ั
ิ
็
่
็
ภายหลังการปฏิสนธ ออวุลแตละออวุลจะเจรญไปเปนเมล็ด สวนรงไขจะเจรญไปเปนผล
่
ิ
ิ
่
มีผลบางชนดทสามารถเจรญมาจากฐานรองดอก ได้แก ชมพู่ แอปเปล สาลี ฝร ง
ิ
ิ
ั
ี
่
ิ
ื
ิ
ั
ผลของพืชบางชนดอาจเจรญเตบโตมาจากรงไขโดยไม่มีการปฏิสนธ หรอมีการปฏิสนธ ิ
ิ
่
ิ
ิ
่
ิ
ิ
ิ
ิ
ั
่
่
็
็
ตามปกตแตออวุลไม่เจรญเตบโตเปนเมล็ด สวนรงไขสามารถเจรญเตบโตเปนผลได้ เชน กล้วยหอม
ิ
่
ุ่
องนไม่มีเมล็ด
