Page 114 - Synergy 17-18
P. 114
MINDSPACE
प्रभििा संगम
दान भेटी लागी र्ीवा। माझे र्ीवीची आवडी।
पंढरपूरा नेई गुढी।।
आर् लािो लोक, शेकडो दसंड््ा घेऊन पंढरीच््ा आराढी वारीला ्ेतात. ही पा्ी चालत र्ाण््ाची वारी परंपरा
हर्ारो वर्रांपूर्वीची आहे. र््ञानेश्वरांच््ा र्न्माआधी पािून ही परंपरा त््ांचे वडील वसठ्ठलपंत करत होते.
दान दसलेि अफाट, माझी तोकडी रे झोळी
तुझा वसश्वाचा पिारा, माझे घर चंद्रमरौळी।। िाधुिंत मा्बाप तेही केले कृपादान।
पंढरीच््ा ्ात्री नेले घडो चंद्रभागा ि्नान।।
अिे िुद्द र््ञानेश्वरांनी एका अभंगात म्हंटले आहे. त््ांनीही िमार्ाला पटवून दसले आहे.
तिेच नामदेव महारार् म्हणतात ि्वतः पांडुरंगाने आपल््ा भक्तांना िांगसतले आहे, वारी वसिरु नका. ते म्हणतात
कसती वेचू वेचू फुले, कसती िुगंध हुंगावा आराढी कार्तसकी वसिरु नका मर्
िांगसतले गुडा पांडुरंग।।
दरदसशी उमलते, चसंब दवात पाकळी।।
तिेच एकनार् महारार् ही पा्ी वारी करत होते. त््ांनी िुद्धा आपल््ा अभंगात वारीचा उल्लेि केला आहे. ते
म्हणतात.
माझ््ा नर्रेची झेप, माझ््ा परीघा पुरती धन्् धन्् पंढरपूर। वाहे भीवरा िमोर।
म्हणोनस नेने वारकरी। करती वारी अहर्नसशी।।
तुझ््ा नक्रत्रांचे देणे, वसिुरले अंतराळी।।
तुकाराम महारार्ांनी िुद्धा आपल््ा अभंग वाणीत वारीचा उल्लेि केला आहे.
आराढी नसकट। आला कार्तसकीचा हाट।
पुरे दोन्हींचा बार्ार। नको आणसक व््ापार।।
तुझ््ा रुपाचे दर्शन, झाले कणाकणातून
वारी वसर् :-
माझा शोधही िंपला, र्ावे कशाि राऊळी? र््ञानेश्वर महारार्ांचा आर्चा र्ो िोहळा आहे त््ाची िुरुवात मात्र दोनशे वर्रांपूर्वी होऊन गेलेल््ा हैवतबाबा
आरकळकर ्ांनी केली आहे. त््ांचा र्न्म एका िरदार घराण््ात झाला होता. ते ग्वाल्हेरहून परत गावी ्ेताना त््ांना
चोरांनी पकडले व एका गुहेत डांबून ठेवले. त््ा गुहेत अिताना त््ांनी र््ञानेश्वरांची आराधना केली. िूप प्रार्र्ना केली.
त््ाच काळात चोरांचा िरदार होता त््ाला पुत्र प्राप्ती झाली. त््ा पुत्र प्राप्तीच््ा आनंदात त््ाने हैवतबाबांना त््ा
गुहेतून मुक्त केले.
हैवतबाबांना िमर्ले की आपण र््ञानेश्वर महारार्ांची आराधना केल््ामुळे आपणाि मुक्ती मसळाली म्हणून ते आळंदीि
र्ाऊन र््ञानेश्वरांच््ा िमाधी िमोर भर्न प्रार्र्ना करु लागले. आराढी एकादशी आली की त््ांनी नवीन ्ोर्ना आिली.
पहसली प्रर्ा अशी होती की वारीला र्ाताना िंतांच््ा पादुका गळ््ामध््े घेऊन र्ा्चे. पण हैवतबाबांनी ठरवले आणस पण
पादुकांिाठी िुशोभसत अशी पालिी बनवून र््ञानेश्वर महारार्ांच््ा पादुका त््ा पालिी मध््े ठेवून ते पंढरपूरच््ा वारीि
(्ात्रेि) र्ाऊ लागले.
- िंतोर पाठारे धन््वाद
वसठ्ठल देशमुि
114 | SYNERGY 17-18 | GURU NANAK COLLEGE OF ARTS, SCIENCE & COMMERCE GURU NANAK COLLEGE OF ARTS, SCIENCE & COMMERCE | SYNERGY 17-18 | 115
