Page 121 - Synergy 17-18
P. 121

MINDSPACE
                                                               guldsqw


   nwmdyv jI:-
 isMGc Bojnu jo nru jwnY ] AYsy hI Tgdyau bKwnY ]
 (Awsw-485)
   Bgq sDnw jI:-                                     kihxw qy krxw
 isMG srn kq jweIAY jau jMbuku gRwsY ]     (iblwvl-858)
      ieh swP hY ik mDkwlIn ihMdI BwSwvW iv`c lPz ‘isMG’ hI pRcilq Aqy pRvwinq sI[ jdoN ihMdI dy lyKk aunW rcnwvW
 dw pRmwixq sMskrx pyS krdy hn qW ‘iMsMG’ ƒ auNj hI  rihx idNdy hn, pr isrP isK nwvW dy nwl lgy ‘iMsMG’ dw
 Anuvwd krky ‘isMh’ bxw idNdy hn[ swP hY ik Kws qOr pr isK kOm nwl D`kw hY ijsƒ Porn bdlx dI loV hY[         dunIAw iv`c hr cIz bwry kihxw Aswn hY pr krxw muSikl[ gurU swihbwnW Aqy guris`KW dI Gwlxw qy ShIdIAW bwry
 smwijk kwrx:- rwjsQwn, au`qr pRdyS, au`qrWcl Aqy hor guAWfI ielwikAW iv`c kuCyk jwqW dy nW nwl ‘is<h’ aupnWv   vI kihxw Aswn hY pr A`j dy smyN iv`c aunW dy bcnW dy pihrw dyxw bhuq muSikl hY[ ShIdI dI g`l qW dUr rhI AsIN qW
 vriqAw jWdw hY, ijnW iv`c hirAwxvI, Twkur, rwjpuq Awid Kws hn[ ieh jwqW Apxy nW dy bwd goq lwaux qoN pihlW   Coty qoN Coty hukm vI nhIN mMndy[ gurduAwry jw ky m`Qw jrUr tykdy hW pr gurU swihb dI bwxI nhIN pVdy[ jy bwxI pV vI
 ‘isMh’ (is<h) dI vrqoN krdIAW hn[ pr isK kOm iv`c goq dI vrqoN dI inKydI hY, ie`Qy isrP lPz ‘isMG’ jW ‘kOr’
 vrqxw lwzmI hY[ AYsw dSmyS ipqw ny jwiq pwiq dy vKryvyN imtw ky smwijk eykqw sQwipq krx leI kIqw sI[ ieh   lYNdy hW qW vI aunW aupdySW qy hukmW qy pihrw nhIN idNdy[
 iek ienklwbI smwijk muihm sI ijsny bRwhmxI jwiq pwiq dI vMf dy iKlwP smrsqw qy smwnqw ƒ sivkwirAw[ pUrI
 kOm iv`c do hI sWJy aupnWv hn, purSW leI ‘isMG’ Aqy iesqRIAW leI ‘kOr’[ isKW dy sMGrS kwl (1708 qoN bwd) qW       bwhr dosqW nwl rwq guzwr lvWgy pr AMimRq vyly bwxI nhIN pVWgy[ kMm qoN Gr Awky ijm jwxw sOKw hY pr mW-bwpU
 isK dI QW Sbd ‘isMG’ Aqy iesqRIAW leI ‘isMGxI’ hI pRcilq hoieAw jo A`j qk cl irhw hY[ ie`QoN qk ik Ardws iv`c   pYr Gu`txy AOKy l`gdy hn[ hotl iv`c vytr nMU 50 rupey dyxw Swn hY pr grIb Bu`Ky nMU 2 rupey qoN vD dI ic`lr nhIN idAWgy[
 vI Sbd ‘ijnW isMGW isMGxIAW ny Drm hyq sIs id`qy’ dI hI vrqoN kIqI geI hY[
          A`j vI AsI DI qy pu`qr iv`c Prk krdy hW[ A`j vI sohry GrW iv`c dwj ip`Cy nMUh nMU qMg krdy hW[
      ‘isMG’ lkb isK dI hoNd dw lKwiek hY[ hux ies lPz dw Anuvwd krky ‘isMh’ (is<h) lw ky isKW dy nW ilKy jwx qW   so ikau mMdw AwKIAY ijqu jMmih rwjwn ]
 isK dI pCwx hI Brm iv`c pY jweygI, ijvyN;-
 audwhrx:- jy iksy QW qy pwTk ihMdI iv`c ieh iliKAw pVdw hY ik ‘AjIq is<h ny põQm áQwn  põwÎq ikXw hY’[ ies nW   (Awsw, m: 1, SRI.gu.gRM.sw.jI, AMg-473)
 qoN ieh swP nhIN huMdw ik auh bMdw isK hY, rwjpuq hY, Twkur jwiq dw hY jW koeI hor[ pr jy ‘AjIq is<G’ iliKAw hovY qW   dI pMkqI isrP kIrqn gwien krx leI hY jW Aml krx leI[ gurU nwnk swihb jI ny bcn kIqy sn-“nwm jpo, kIrq
 swP hY ik bMdw isK hI hY[ ies qrW ihMdI dy ilKwrI isK (ivSyS) nwvW dw Anuvwd krky isK dI Dwrimk pCwx ƒ hI Brm   kro qy vMf Cko”[ auhnW ny Awp pihlw ieh kMm kiqy qW jw ky is`KW nMU aupdyS kIqw[ du`jI pwqSwhI gurU AMgd dyv jI nMU
 iv`c pw idNdy hn[ ‘suir<dr is<G’ ilKx nwl swP hY ik bMdw isK hI hY pr ‘sury<dõ is<h’ ilKx kwrx aus bMdy dI Dwrimk   vI gurdw g`dI  aunW dy is`KI suBwv aqy hukm mMnx kwrx hI pRwpq hoeI sI[
 pCwx hI imlgoBw bx jWdI hY[
      ies leI ihMdI dy ilKwrIAW ƒ, ihMdI iv`c isK nW ilKx vwly hryk bMdy Agy ieh bynqI hY ik durwgRih Cf ky,
 ivAwkrx ƒ smJ ky ivSyS nwvW dw Anuvwd nw krx[ isK nwvW dy nwl ‘isMG’ (is<G) lkb vrqx, ‘isMh’ (is<h) nhIN[       gUrU Gr’c ijnW ny bcnW qy pihrw id`qw aunW dI vwhvwhI swry jg iv`c huMdI rhI qy hMudI rhygI[ gurU goibMd isMG jI ny
 ieh iek muihm hY ijs iv`c swrIAW dI mdd dI loV hY[  bcn kIqy “svw lwK sy eyk lVwaUN, qbY goibMd isMG nwm khwaUN” jo aunW ny s`c kr ivKwieAw cmkOr dI jMg iv`c ij`Qy 40
      iek hor jrUrI gl ieh hY ik ihMdI iv`c nwvW dw Anuvwd ilKx nwl jngxnw (mrdmSumwrI, census) dy smyN vI   Bu`Ky iqhwey isMGW ny 10 l`K dI mugl POj dw swmxw kIqw[
 id`kq pyS AWaudI hY[ bySk pMjwb rwj (state) iv`c nw hovY pr hor rwjW iv`c ‘isMG’ (is<G) dI QW ‘isMh’ (is<h) ilKx
 kwrx bMdy ƒ isK nw mMn ky ihMdU hI mMn ilAw jWdw hY[ ikqy ikqy ieh glqPhmI dw nqIjw hMUdw hY pr ijAwdwqr      kI AsI bcn mMnx jogy hW? kI AsI gUrU swihb jI dy hukm mMn ky iek kwibl is`K bx skdy hW? Asl g`l qW qW
 mwmilAW iv`c jwx buJ ky isK dI pCwx ‘isMh’ (is<h) ilKky ihMdU dy rUp iv`c kIqI jWdI hY[ ieh myrw jwqI qjurbw
 irhw hY, jngxnw vyly Apxw Drm isK ilKwx leI mYƒ aunW APsrW nwl KwsI bhs krnI peI sI[   ieh hY ik sw`fI kijxI kuJ hor hUdI hY qy krxI kuJ hor[ gurbwxI dw Purmwn hY “sUrbIr bcn ky blI” Bwv ik s`cw sUrw
      pr jy ihMdI ilKx vyly ‘isMG’ lkb ƒ TIk iliKAw jwvy, nwvW dw Anuvwd nw krky isrP ilipAWqr hI kIqw jwvy qW   auhI hY jo bcnW qy pihrw idNdw hY[ klgIDr ipqw ny vI Apxy hukmW rwhI is`KW nMU qwkId kIqI sI ik is`K Apxy bcnW qy
 Dwrimk pCwx iv`c koeI muSikl pyS nhIN AwvygI[ ies leI hr isK A`gy ieh bynqI hY ik Apxw nW ihMdI iv`c ilKx vyly   pihrw dyvy[ AsI kihNdy hW AsI gurU dy is`K hW[ kI AsI is`KI mirAwdw qy Kry auqrdy hW[ kI sw`fI kihxI qy krxI ie`k
 ‘is<G’ dI hI vrqoN krx qy hornW ƒ vI Apxw nW shI qrIky nwl ilKx leI khx, ijs krky A`j isK dI hoNd ƒ Fwh   hY?..............zrw soco!
 lwaux vwly kwimXwb nw ho skx[

 ienW g`lW dw Kws iDAwn r`Ko


    hr isK Apxw nW ‘isMG’ jW ‘kOr’ lw ky pUrw ilKy
    ihMdI iv`c Apxw nW ilKx vyly ‘isMh’ (is<h) nhIN ‘isMG’ (is<G) dI vrqoN kro
    ihMdI iv`c Apxw nW ilKx vyly ‘SRI’ (‰I) nhIN srdwr ‘s.’ (s.) dI vrqoN kro
    gurU swihbwnW dy nwvW leI vI sucyq rho, ‘gurU goivMd isMh’ (gu} goiv<d is<h) nhIN
         ‘gurU goibMd isMG jI’ (gu} goib<d is<G jI) ilKo





                                                                                          s. Anmol isMG,
 fw. suirMdr kOr
                                                                                          AkWauMts ivBwg


        GURU NANAK COLLEGE OF ARTS, SCIENCE & COMMERCE                                        | SYNERGY 17-18 | 121
   116   117   118   119   120   121   122   123   124   125   126