Page 75 - physics6
P. 75
62 บทที่ 19 | ฟิสิกส์อะตอม ฟิสิกส์ เล่ม 6 ฟิสิกส์ เล่ม 6 บทที่ 19 | ฟิสิกส์อะตอม 63
ี
ความสัมพันธ์น้แสดงว่า รังสีเอกซ์นอกจาก ความเข�ม
10
ื
ึ
ึ
จะมีความยาวคล่นหลายค่าซ่งข้นกับพลังงานจลน ์ 50 kV เป�าโลหะทังสเตน
8
ำ
ื
ของอิเล็กตรอนแล้ว ยังมีความยาวคล่นต่าสุดซ่ง 40 kV
ึ
6
คานวณได้จากสมการด้านบนด้วย และความสัมพันธ ์
ำ
ระหว่างความเข้มกับความยาวคลื่น เป็นดังรูป 4 30 kV
2
20 kV
0 ความยาวคลื่น (nm)
0 0.02 0.04 0.06 0.08 0.10
ข. การเกิดรังสีเอกซ์เฉพาะตัว รูป กราฟแสดงความเข้มของรังสีเอกซ์ต่อเนื่อง
ในกระบวนการน้อิเล็กตรอนท่ถูกเร่งจนมีพลังงานสูง จะเข้าไปในอะตอมและชนกับอิเล็กตรอน
ี
ี
ั
ในวงโคจรช้นในของอะตอมท่เป็นเป้า จนอิเล็กตรอนในวงโคจรน้นหลุดออกไป อิเล็กตรอนในวงโคจร
ั
ี
ั
ั
ี
ึ
ช้นถัดออกมาซ่งมีระดับพลังงานสูงกว่าวงโคจรช้นในจะเข้าไปแทนท่พร้อมกับปลดปล่อยพลังงาน
ส่วนเกินท่มีความยาวคล่นเฉพาะค่าออกมาในรูปรังสีเอกซ ทานองเดียวกับการเกิดสเปกตรัมเส้นของ
ื
ี
์
ำ
อนุกรมบัลเมอร์หรืออนุกรมไลมานของอะตอมไฮโดรเจน ความยาวคลื่นของรังสีเอกซ์ที่เกิดขึ้นจะมี
ค่าเฉพาะและแตกต่างกันไปตามชนิดของโลหะท่ใช้ทาเป้า เรียกกระบวนการเกิดรังสีเอกซ์วิธีน้ว่า
ี
ี
ำ
์
การเรืองรังสีเอกซ (X-ray fluorescence) และเรียกรังสีเอกซ์น้ว่า รังสีเอกซ์เฉพาะตัว
ี
ึ
(characteristic X-rays) รังสีเอกซ์เฉพาะตัวท่เกิดข้นจะมีพลังงานเท่ากับผลต่างระหว่างระดับ
ี
พลังงานที่อิเล็กตรอนเปลี่ยนวงโคจรคือ
E = E − E f
i
หรือ hf = E − E f
i
เมื่อ E คือ พลังงานของรังสีเอกซ์เฉพาะตัว
E คือ พลังงานของอิเล็กตรอนในวงโคจรเดิม
i
E คือ พลังงานของอิเล็กตรอนในวงโคจรใหม่
f
ความสัมพันธ์ระหว่างความเข้มกับความยาวคลื่นของรังสีเอกซ์ต่อเนื่องและรังสีเอกซ์
เฉพาะตัวเป็นดังรูป
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
