Page 159 - งานวิจัยพร้อมใช้

โครงสร้างทางสังคมและความอยู่รอดของ

ไม้ยืนต้นประดับถนน ในเขตเทศบาลนคร นครศรีธรรมราช

Ecology Sttucture and Survival of Street Tree in Nakhon Si Thammarat Municipal. แหล่งทุน ส�านักงานคณะกรรมการสภาวิจัยแห่งชาติ
ปีงบประมาณ 2561
หลักแนวคิดในการสร้างนวัตกรรม คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย

ป่าไม้และต้นไม้ในเขตเมือง ที่เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ โบราณและเก่าแก่ ที่เป็นมรดกทางธรรมชาติ ที่ปรากฏในตามที่โล่ง ที่ว่าง แนวถนน สถานศึกษา ศาสนสถาน และ
ั
ี
สวนสาธารณะ รวมท้งพื้นท่สีเขียวของเมืองตามแนวคูคลองต่าง ๆ นอกจากให้ประโยชน์ในด้านความสวยงามและประโยชน์ใช้สอยแล้ว ยังสามารถให้ประโยชน์ในการดูดซับ
ก๊าชคาร์บอนไดออกไซด์ ฝุ่นควัน มลพิษทางอากาศ ลดการชะล้างพังทลายของดิน เพิ่มออกซิเจนในอากาศ เกิดอากาศบริสุทธิ์ ท�าให้สุขภาพและจิตใจของคนในเขตเมืองดีขึ้น
ี
ั
มีคุณค่าทางเศรษฐกิจและระบบนิเวศ ส่งเสริมการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพและช่วยสร้างกลมกลืนให้กับส่งแวดล้อม รวมท้งเป็นสถานท่ในการประกอบกิจกรรมการ
ิ
ท่องเที่ยวและนันทนาการ
การพัฒนาเมือง การสร้างอาคารบ้านเรือนและส่งก่อสร้างท่ผ่านมา ส่งผลกระทบต่อการอยู่รอดของไม้ยืนต้น และการปฏิบัติการดูแลรักษาพืชพรรณทไม่ถูกต้อง
ิ
ี
ี
่
ตามหลักวิชาการ ตลอดจนการขยายตัวของระบบสาธารณูปโภค สาธารณูปการ เช่น ไฟฟ้า ประปา ผิวจราจร ของถนนในเขตเมือง และความไม่ปลอดภัยในการขับข ่ ี
ยวดยานพาหนะ ส่งผลชีวิตและทรัพย์สินของผู้ใช้รถใช้ถนน จากอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นในบริเวณที่ปรากฏไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ รวมทั้งความต้องการการใช้ประโยชน์จากเนื้อไม้ ท�าให้
ต้นไม้เหล่านี้ได้ถูกตัดโค่นและเสียหาย ท�าให้เกิดสภาพแวดล้อมและภูมิทัศน์ของเมืองเป็นอัปลักษณ์ บางครั้งการสูญเสียต้นไม้ขนาดใหญ่อาจจะเกิดจากภัยธรรมชาติ พายุ หรือ
ี
ึ
ฝนท่ตกหนัก ท�าให้เกิดการหักโค่น รูปทรงต้นไม้เสียหาย ซ่งหากเราดูแลต้นไม้เหล่าน้อย่างด ประวัติศาสตร์ความเป็นมาของเมืองก็สามารถบอกเล่าเร่องราวผ่านต้นไม้ท่เป็น
ื
ี
ี
ี
ี
ู้
้
มรดกจากธรรมชาติเหล่าน เพื่อสร้างคุณค่าให้กับเมืองประวัติศาสตร์ สมกับเป็นนครแห่งการเรียนร และมีความเป็นมาอย่างยาวนาน และปัจจุบันจังหวัดนครศรีธรรมราช ก�าลัง
ั
ี
่
ี
่
่
่
้
้
่
้
ิ
ื
ั
ิ
เตรยมพรอมในเรองภมทศน พื้นที่สีเขียว ตนไมและสงแวดลอมเพือทให้นกทองเทยวทมาเยอนและทองเทยวในจังหวัด เกดความประทบใจบรรยากาศของเมองเก่าแก มวัฒนธรรม
ี
่
ื
่
ี
่
ี
่
ู
ิ
ั
ื
ี
้
่
์
ที่หลากหลาย และการจัดการสภาพแวดล้อมที่ดี รองรับการเปิดอาเซียนในปี 2558 ที่ผ่านมา และการประกาศเป็นมรดกโลกของวัดพระมหาธาตุวรวิหารในอนาคต ดังนั้นหาก
ไม่มีการส�ารวจชนิด จ�านวนและความหลากหลายของต้นไม้ในเขตเมือง สุขภาพและความอยู่รอดของต้นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ตามหลักวิชาการ อาจจะส่งผลกระทบในระยะยาว
และไม่อาจฟื้นฟูสภาพแวดล้อมของเมืองได้ ซึ่งการประเมินโครงสร้างทางนิเวศวิทยา และความอยู่รอดของไม้ยืนต้นประดับถนน ในบริเวณเขตชุมชนเมือง จะด�าเนินการส�ารวจ
ประเมินโครงสร้างทางนิเวศวิทยาของไม้ยืนต้น เพื่อที่จะอนุรักษ์ และใช้ประโยชน์จากไม้ยืนต้นในเขตเมือง
ดังนั้นการวิจัยในครั้งนี้ จะท�าการประเมิน ชนิดพรรณ การเจริญเติบโต (Growth) ขนาดความสูง (Height) รัศมีทรงพุ่ม (Radius) เส้นผ่านศูนย์กลางล�าต้น (DBH)
สถานะและภัยคุกคาม ความหลากหลาย ความชุกชุมของไม้ยืนต้นที่มีความโดดเด่น เพื่อศึกษาชนิดพรรณท้องถิ่นที่มีศักยภาพในการปลูกประดับ จัดตกแต่งภูมิทัศน์ เพื่อสร้าง
เอกลักษณ์ของเมือง และเสนอแนะแนวทางการจัดตกแต่งภูมิทัศน์ เพื่อเป็นตัวอย่างในการจัดการอนุรักษ์ต้นไม้ใหญ่ในอยู่ควบคู่กับการพัฒนาเมืองต่อไปในอนาคต
การประยุกต์ใช้
ื
วิจัยเร่อง โครงสร้างทางสังคมและความอยู่รอดของไม้ยืนต้นประดับถนน ในเขตเทศบาลนคร นครศรีธรรมราช
สามารถน�าผลงานวิจัยไปประยุกต์ใช้ประโยชน์ได้ดังนี้
ื
ี
�
1. ข้อมูลจากงานวิจัยเร่องน้สามารถนาไปเป็นข้อมูลพื้นฐานในการอนุรักษ์ไม้ยืนต้นประดับถนน คือ การสร้าง
ความเข้าใจ และจัดอบรมให้กับเจ้าหน้าที่ ที่ดูแลงานสวนและต้นไม้ งานสิ่งแวดล้อม ที่เกี่ยวข้องกับเมือง ให้เข้าใจถึงการ
ตัดแต่งต้นไม้ที่ถูกวิธี มีทักษะความช�านาญในการท�างานกับต้นไม้ใหญ่ ในเขตเมือง
2. งานรุกขกรรมด้านต้นไม้ใหญ่ ในการส�ารวจชนิดพรรณ ประเมินความเสี่ยง ตรวจสอบสถานภาพ และความ
อยู่รอดของต้นไม้ ที่ส่งผลอันตรายต่อชีวิตและทรัพย์สินของผู้อยู่อาศัยในเขตเมือง เป็นต้น
3. งานจัดตกแต่งภูมิทัศน์ เพื่อเสริมศักยภาพในความสวยงามภูมิทัศน์ของเมืองอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน
ิ
�
4. ผลการศึกษาความคิดเห็นของประชาชน และชุมชนท้องถ่นสามารถนาไปใช้ในการบริหารจัดการขององค์กร
ปกครองส่วนท้องถิ่น และเทศบาลที่รับผิดชอบ
ลักษณะเด่นของสิ่งประดิษฐ์และคุณค่าในงานสร้างสรรค์
ไม้ยืนต้นประดับถนน ที่ได้รับการประเมิน ชนิดพรรณ การเจริญเติบโต (Growth) ขนาดความสูง (Height) รัศมีทรงพุ่ม (Radius) เส้นผ่านศูนย์กลางล�าต้น (DBH)
สถานะและภัยคุกคาม ความหลากหลาย ความชุกชุมของไม้ยืนต้นที่มีความโดดเด่น เพื่อสามารถน�าองค์ความรู้ที่ได้ไปถ่ายทอดสู่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่าง ๆ เช่น จัดฝึกอบรม
โครงการดูแลรักษาภูมิทัศน์ และงานรุกขกรรมขั้นต้นเพื่อการดูแลต้นไม้ใหญ่ ในเขตจังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นต้น
หน่วยงานที่ใช้ประโยชน์
1. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย 6. กรมทางหลวง
วิทยาเขตนครศรีธรรมราช 7. อุทยานแห่งชาติน�้าตกโยง
2. องค์การบริหารส่วนจังหวัดนครศรีธรรมราช 8. สมาคมรุกขกรรมไทย
3. เทศบาลนคร นครศรีธรรมราช 9. กลุ่ม Big Trees
4. เทศบาลเมืองทุ่งสง 10. เครือข่ายต้นไม้ใหญ่ในเมือง
5. การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค
อาจารย์สุรศักดิ์ ชูทอง 141
คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย