Page 16 - PRAKTIS HEBAT SEJ TG3

Sejarah Ting. 3 Jawapan
(b) (i) Perlombongan emas dilakukan di Hulu (iii) Menjamin keselamatan negeri dengan
Pahang / di sekitar Sungai Tembeling, membentuk pasukan keselamatan sendiri.
Sungai Jelai dan Sungai Semantan. (iv) Menangani masalah kewangan Pahang
(ii) Emas dilombong di Raub / Tui / Tersang / melalui bantuan daripada negeri Perak,
Selinsing / Penjom / Kechau / Hulu Dong. Selangor dan Negeri Sembilan yang kaya
(iii) Pada abad ke-16 dan ke-17, perlombongan dengan bijih timah.
emas dijalankan oleh orang Melayu, Orang [Mak. 3m]
Asli dan orang Minangkabau. (c) (i) Menyokong institusi raja.
(iv) Pada peringkat awal pelombong (ii) Memastikan Residen British tidak melampaui
menggunakan kaedah mendulang / bidang kuasanya.
melampan. (iii) Sentiasa melindungi kedudukan Raja
[Mak. 3m] Melayu.
(c) (i) Memberi penekanan kepada subjek (iv) Memastikan dasar British tidak menjejaskan
keusahawanan di sekolah. kepentingan rakyat.
(ii) Mendedahkan golongan belia kepada (Mana-mana jawapan yang munasabah)
peluang perdagangan.
(iii) Menggalakkan kajian / penyelidikan dalam
bidang keusahawanan. C
(iv) Mengadakan kempen kesedaran.
(Mana-mana jawapan yang munasabah) 1. (a) (i) Bijih timah dikeluarkan oleh pelombong-
2. (a) (i) Kedudukan sultan dan pembesar negeri pelombong kecil Melayu. Diusahakan di
dikekalkan. kawasan Larut seperti Kerian / Kurau / Larut
(ii) Sultan tidak lagi membuat undang-undang / Terong / Beruas. Sultan Perak memeterai
seperti sebelumnya. perjanjian menjual bijih timah dengan orang
(iii) Sultan mesti menerima nasihat Residen. Belanda di Melaka. Aktiviti penyeludupan
(iv) Sultan dan pembesar kehilangan kuasa menyebabkan perdagangan bijih timah
dalam pentadbiran dan pungutan cukai. merosot menjelang akhir abad ke-18.
(v) Residen mengambil alih pentadbiran (ii) Bijih timah diusahakan di Kuala Sungai
peringkat negeri daripada pembesar. Selangor menarik ramai pedagang luar ke
(vi) Sistem birokrasi Barat menggantikan sistem Kuala Selangor. Pada tahun 1790, Sultan
pentadbiran tradisional. Ibrahim dan Belanda menandatangani
(v) Jabatan kerajaan yang baharu dibentuk. perjanjian penjualan hasil timah antara
[Mak. 3m] Selangor dengan Belanda.
(b) (i) Jabatan cukai ditubuhkan / Petani perlu (b) • Seawal abad ke-15, perlombongan bijih timah
membayar cukai tanah pertanian. diusahakan oleh orang Melayu di lembah
(ii) Jabatan Kehakiman ditubuhkan / Undang- sungai untuk kegunaan tempatan serta
undang Barat dilaksanakan. diperdagangkan.
(iii) Jabatan Tanah dan Ukur ditubuhkan / Petani • Perdagangan bijih timah dijalankan di bawah
perlu mendaftarkan tanah mereka. pengawasan pembesar Melayu.
(c) (i) Memahami perubahan dasar yang buat oleh • Pembesar Melayu merupakan pemilik
British. lombong yang membekalkan semua keperluan
(ii) Memastikan perubahan tidak menjejaskan perbelanjaan. Pembesar Melayu memperoleh
kehidupan mereka. kawasan pegangan melalui surat tauliah
(iii) Bersatu padu untuk menghadapi sebarang daripada sultan.
perubahan. • Sultan menerima bahagiannya daripada hasil
(iv) Memberi sokongan kepada pemerintah / perdagangan bijih timah.
institusi raja. • Pada tahun 1840-an, Larut menjadi kawasan
(Mana-mana jawapan yang munasabah) perlombongan bijih timah yang penting di
Perak.
3. (a) (i) Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan • Dimajukan oleh Long Jaafar dan anaknya
Pahang digabungkan dalam satu unit Ngah Ibrahim.
pentadbiran. • Kawasan utama bijih timah terletak di Klian
(ii) Pentadbiran diketuai oleh Residen Jeneral. Pauh dan Klian Baru.
(iii) Raja-raja Melayu menerima nasihat Residen • Buruh Cina dibawa masuk untuk mengerjakan
Jeneral dalam semua hal ehwal pentadbiran lombong.
kecuali yang berkaitan dengan agama Islam • Ngah Ibrahim menjadikan Kuala Sepetang
dan adat Melayu. sebagai pelabuhan untuk mengangkut bijih
(iv) Kuala Lumpur menjadi pusat pentadbiran timah dari Perak ke Pulau Pinang.
persekutuan. • Pada akhir abad ke-19, Lembah Kinta muncul
[Mak. 3m] sebagai pengeluar utama bijih timah dunia.
(b) (i) Mengatasi kelemahan Sistem Residen. • Membawa kepada kemunculan bandar-bandar
(ii) Menyeragamkan pentadbiran bagi seperti Gopeng / Ipoh / Batu Gajah / Kampar.
menjimatkan kos.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J6