Page 22 - PRAKTIS HEBAT SEJ TG3

Sejarah Ting. 3 Jawapan
• Sultan Sulu memiliki semua tanah di bawah • Dengan bayaran ufti sebanyak 4200 Dolar
pengaruhnya. Sepanyol setahun.
• Pemerintahan di kawasan ini diwakilkan oleh • Pada tahun 1885, Charles Brooke memperoleh
Datu. kawasan di Sungai Trusan.
• Kuasa golongan Datu bergantung kepada • Dengan bayaran 4500 Dolar Sepanyol kepada
bilangan hamba (pengikut) yang dimilikinya Temenggung yang menguasai kawasan
/ kemampuan menghantar ufti secara tetap tersebut.
kepada Sultan Sulu. • Pada tahun 1890, Charles Brooke memperoleh
• Golongan Datu yang menjalankan pentadbiran Limbang.
di pantai timur Sabah telah mewujudkan • Penduduk Limbang bersetuju untuk menyertai
pemerintahan sistem kedatuan di Sabah. Sarawak.
(c) • Sistem telah diamalkan sejak turun temurun. • 6000 Dolar Sepanyol dibayar kepada Sultan
• Melambangkan identiti bangsa. Brunei.
• Membuktikan keberkesanan. • Pada 12 Januari 1905, kerajaan Sarawak
• Memelihara keharmonian masyarakat. memperoleh hak ke atas Lawas daripada
• Tidak menimbulkan kacau bilau. SBUB.
• Pentadbiran tidak diambil alih oleh kuasa luar. (c) • Memelihara kedaulatan negara.
• Pemimpin tempatan lebih memahami masalah • Memelihara kestabilan negara agar kuasa luar
penduduk setempat. tidak dapat mengambil kesempatan.
• Mengekalkan pemerintah / pemimpin tempatan. • Memajukan ekonomi melalui usaha inovasi dan
(Mana-mana jawapan yang munasabah) kreativiti.
2. (a) (i) James Brooke mengugut akan menyerang • Sentiasa mengembangkan ilmu pengetahuan.
kedudukan Pengiran Raja Muda Hashim • Bersedia untuk menghadapi cabaran dunia
di Kuching apabila pengiran berdolak- semasa.
dalik. Ugutan menyebabkan Pengiran Raja • Sentiasa mengambil tahu tentang
Muda Hashim bersetuju menyerahkan perkembangan semasa di dalam dan di luar
pemerintahan Sarawak kepada James negara.
Brooke. Ugutan kedua dilakukan secara • Melahirkan masyarakat celik sejarah.
tidak langsung kepada Sultan Brunei apabila • Memajukan infrastruktur negara.
James Brooke tiba di istana Sultan Brunei (Mana-mana jawapan yang munasabah)
dengan diiringi oleh angkatan tentera laut 3. (a) (i) Penglibatan pembesar tempatan
British. Kehadiran James Brooke dengan dalam pentadbiran atas dasar amanah.
angkatan tentera laut British menyebabkan Mempertahankan hak dan kepentingan
Sultan Brunei bersetuju menyerahkan kaum dijadikan pegangan. Dasar digunakan
Sarawak kepadanya. bagi mengisi kekurangan pegawai Eropah di
(ii) Melancarkan strategi ketenteraan di Sarawak. Pembesar tempatan yang terlibat
Sarawak dengan bantuan angkatan tentera terdiri daripada Datu Patinggi / Datu Bandar
laut British. HMS Dido digunakan untuk / Datu Temenggung / Datu Imam / Datu
memerangi ancaman lanun di perairan Hakim. Semasa pemerintahan Raja Charles
Sarawak. Vyner Brooke, beberapa gelaran pembesar
(b) • Pada tahun 1841, James Brooke memperoleh seperti Datu Pahlawan / Datu Bentara / Datu
kawasan Kuching. Menteri / Datu Amar diwujudkan. Pembesar
• Merangkumi kawasan dari Tanjung Datu ke tidak memungut cukai / menjadi pembantu
Sungai Samarahan. dalam pentadbiran dan diberikan gaji.
• Menguasai Batang Lupar dan Sungai Saribas. (b) • Pembahagian wilayah di Sarawak bertujuan
• Pada tahun 1853, James Brooke menguasai mewujudkan pentadbiran yang lebih
Sadong, Batang Lupar, Saribas dan Kalaka. berkesan untuk memudahkan pentadbiran.
• Menggunakan lanun sebagai alasan. • Pada peringkat awal, James Brooke
• Menghapuskan penentangan orang Iban di membahagikan Sarawak kepada tiga bahagian.
Saribas dan Batang Lupar. • Charles Brooke menambah dua bahagian,
• Sebagai balasan, separuh daripada hasil menjadikannya lima bahagian.
pendapatan wilayah ini diberikan kepada • Setiap bahagian dipecahkan kepada daerah
Sultan Abdul Mumin. dan kampung.
• Pada tahun 1861, James Brooke memperoleh • Sempadan kawasan ini menjadi asas pemilikan
kawasan Sungai Rajang daripada Sultan Abdul dan kekuasaan Dinasti Brooke.
Mumin. • SBUB membahagikan Sabah kepada
• Setelah berjaya membantu menghapuskan Residensi.
kebangkitan orang tempatan. • Terdapat dua Residensi pada peringkat awal.
• Dengan bayaran 4500 Dolar Sepanyol setahun. • Residensi Pantai Timur berpusat di Sandakan
• Pada tahun 1883, Charles Brooke mendapatkan dan Residensi Pantai Barat berpusat di
Baram dan seluruh lembangan Sungai Baram Jesselton.
daripada Sultan Brunei • Pada tahun 1922, kawasan pentadbiran terdiri
daripada lima Residensi.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J12