Page 81 - หนังสือกฐินวัดกัลยาณมิตร 5-10-2563
P. 81
การเคลื่อนทัพครั้งที่ ๑ เมื่อ พ.ศ. ๒๓๗๖ พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
โปรดให้จัดทัพดังนี้ ทัพบก และทัพเรือ จ�านวนไพร่พล รวม ๙๐,๐๐๐ คน เจ้าพระยา
ู้
ั
ั
ี
บดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสน) สมุหนายกอครมหาเสนาบดีเป็นแม่ทพบกและผบัญชาการ
ทัพไทย มีกาลังพล ๗๐,๐๐๐ คน และสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)
�
สมุหพระกลาโหม เมื่อครั้งด�ารงต�าแหน่งเจ้าพระยาพระคลัง เป็นแม่ทัพเรือและมีก�าลัง
พล ๒๐,๐๐๐ คน
ั
ื
เน่องจากทัพเรอในสมัยกรงรตนโกสนทร์ตอนต้น ยงมได้แยกออกเป็นกองทพ
ุ
ั
ิ
ิ
ื
ั
�
ึ
หน่งต่างหาก ไม่มีระบบอาวุธประจาเรือ เป็นเพียงการล�าเลียงทหารบก และอาวุธ หนัก
เช่น ปืนใหญ่ บรรทุกลงเรือเดินทางไปทางน�้าเท่านั้น เมื่อถึงที่หมายก็ขึ้นบกเข้าปฏิบัติ
การรบ ลักษณะคล้ายการรบยกพลข้นบกของทหารนาวิกโยธิน และสามารถใช้ปืนใหญ่
ึ
ที่ล�าเลียงไปกับเรือ ท�าการยิงเรือข้าศึก และยิงสนับสนุนการรบทางบกได้
ฉากการรบทางเรือที่ส�าคัญ คือ การเข้าตีเมืองบันทายมาศและโจดก โดยทัพเรือ
ยกมาจากกรุงสยาม ออกจากปากน�้าเจ้าพระยา เลียบฝั่งทะเลตะวันออก ไปจันทบุรี –
ตราด – ก�าปอด (กัมโพช) – เขมรป่ายาง - บันทายมาศ (พุทไธมาศ) ภาษาเวียดนาม
เรียกเมือง ฮาเตียน (Hatien) ใช้เวลาต่อสู้กับกองก�าลังป้องกันเมืองบันทายมาศเพียง
วันเดียวก็สามารถเข้ายึดเมืองได้ พวกญวนที่อาศัยอยู่ในเมืองพากันหนีลงเรืออพยพไป
ยังเมืองโจดก (Chodoc,Choudoc บางแห่งเขียนว่า โจฎก) พระยาราชวังสัน แม่ทัพเรือ
ึ
ยกกาลังติดตามพวกญวนไปทางคลองขุดใหม่ (VINH TE CANAL) ซ่งญวนเพ่งจะขุดเสร็จ
ิ
�
ใน พ.ศ.๒๓๖๓ เป็นเส้นทางเชื่อมระหว่างเมืองบันทายมาศกับเมืองโจดก เมื่อถึงเมือง
โจดก เข้ายึดเมืองได้อย่างรวดเร็ว ด้วยการระดมยิงปืนใหญ่จากเรือที่จอดเรียงขนานกับ
หน้าเมืองโจดก เพ่อดึงความสนใจของฝ่ายข้าศึกให้คอยระวังเฉพาะด้านหน้าเมือง ขณะ
ื
เดียวกัน ก็ส่งพลทะลวงฟันอาทมาท ๘๐๐ คน ลอบอ้อมไปทางบึงใหญ่หลังเมือง แล้ว
�
เข้าตีบุกเข้าเมืองพร้อมกันกับกาลังด้านหน้าเมือง ประสบความสาเร็จอย่างดี ญวนท ่ ี
�
อาศัยอยู่ในเมืองโจดกแตกต่นวุ่นวาย พาครอบครัวหลบหนีออกจากเมืองกระจัด
ื
กระจายไปทั่ว เจ้าพระยาพระคลังแม่ทัพเรือยกทัพใหญ่ตามไปถึงเมืองโจดก แล้วเข้าตั้ง
ื
่
ั
ี
่
่
่
ี
ั
้
่
่
่
ี
่
มนอยทคายใหญ ททหารญวนสรางขนสาหรบเปนทมนหนาเมองโจดก ระหวางทรอทพ
ู
ั
่
�
ึ
็
ั
่
ี
้
้
79
������������������������ 2563 ������������.indd 79 21/10/2563 BE 13:44
