Page 4 - วารสารโรงพยาบาลสุรินทร์#10

เกาะติดสถานการณ์โรคไข้เลือดออก มาตรการ 3 ร

โรคไข้เลือดออก เป็นโรคอันตรายที่ปัญหาทางสาธารณสุข ร โรงเรือน มีบ้าน ชุมชน และวัด ให้ประชาชนต้อง
ในพื้นที่ประเทศเขตร้อนชื้น เนื่องจากมียุงพาหะนำาโรคคือยุงลาย ดูแลบ้านเรือนตนเอง ตลอดจนจัดสภาพสิ่งแวดล้อมให้ปลอด
ชุกชุม ประเทศไทยได้ดำาเนินการควบคุมโรคมากว่า 50 ปี ลูกน้ำายุงลายทำาพร้อมกันทุกบ้านให้ทั่วถึง
สามารถลดการสูญเสียชีวิตจากอัตราป่วยตายลงได้อย่างน่าพึงพอใจ ร โรงเรียน ที่เป็นศูนย์เด็กเล็กต้องปลอดลูกน้ำาและยุง
คือ มีอัตราป่วยตายไม่เกินร้อยละ 0.2 หรือมีผู้ป่วยด้วยโรคไข้ ลายโดยจัดอาคาร ห้องเรียนให้โปร่งโล่งลม ระบาย ไม่เป็นที่เกาะ
เลือดออก 1,000 คน มีโอกาสเสียชีวิตไม่เกิน 2 คน แต่อัตรา พักของยุง หรือมีมุ้งลวดป้องกันยุงกัด จัดกิจกรรมการเรียนการ
การติดเชื้อในบางปียังสูงอยู่มากถึงกว่า 100,000 ราย แม้บางปี สอน การกำาจัดแหล่งเพาะพันธุ์ลูกน้ำา ทำาให้สถานที่ปลอดลูกน้ำา
จะลดลงในระดับหลักหมื่นแต่ยังนับว่าเป็นอัตราที่สูงอยู่ ยุงลาย
สำาหรับในสถานการณ์ปัจจุบัน มีอากาศที่เปลี่ยนแปลง ร โรงพยาบาล เป็นสถานที่ต้องไม่มีลูกน้ำายุงลาย
อยู่ตลอดเวลา แม้จะมีอากาศร้อนแต่ในหลายพื้นที่ของประเทศ เพราะเป็นที่รักษาผู้ป่วย
จะมีฝนตกเป็นช่วงๆ หรือบางพื้นที่มีพายุฤดูร้อน ที่จะเอื้ออำานวย
ต่อการเกิดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายตามธรรมชาติ เช่น น้ำาตกค้าง มาตรการ 5 ป เป็นมาตรการด้านสารสื่อสารที่ประชาชนคุ้นเคย
บนเศษวัสดุภาชนะต่างๆ ใบไม้ กาบไม้ จานรองกระถางต้นไม้ และสามารถปฏิบัติได้เป็นผลดีคือ 5 ป.ปราบยุงลาย
้ำ
หรือแหล่งเพาะพันธุ์ที่มนุษย์สร้าง เช่น ถังรองรับน้ำาฝน โอ่งเก็บ ป ปิด ปิดภาชนะขังนาให้มิดชิด ป้องกันยุงลายลงไป
น้ำาฝนไว้ใช้ สิ่งเหล่านี้ต้องเอาใจใส่ เก็บ ฝัง ทำาลาย หรือปิดให้ วางไข่
มิดชิดเพื่อไม่ให้ยุงลายใช้เป็นที่วางไข่ขยายพันธุ์ ป เปลี่ยน เปลี่ยนน้ำาในแจกัน ถังเก็บน้ำา ทุก 7 วันเพื่อ
ปัจจัยที่สนับสนุนการแพร่กระจายของโรคอีกอย่างหนึ่ง ตัดวงจรลูกน้ำาที่จะกลายเป็นยุง
คือการเคลื่อนย้ายของประชากร ในช่วงเทศกาลมีการเดินทาง ป ปล่อย ปล่อยปลากินลูกน้ำาในภาชนะใส่น้ำาถาวร เช่น
กลับภูมิลำาเนา หรือท่องเที่ยว จำานวนมากหากมีการติดเชื้อจาก ปลาหางนกยูง ปลากัด ปลากระดี่
ผู้ป่วยอาจจะขยายไปอย่างกว้างขวางและรวดเร็ว ผู้ที่เดินทางไป ป ปรับปรุงสิ่งแวดล้อม ให้ปลอดโปร่ง โล่ง สะอาด
ในต่างถิ่นซึ่งอาจมีสถานการณ์การเกิดโรคอยู่โดยที่ไม่ทราบ ให้ ลมพัดผ่าน ไม่เป็นที่เกาะพักของยุงลาย
ระมัดระวังการถูกยุงลายกัดโดยการนอนกางมุ้งแม้ในเวลากลาง ป ปฏิบัติ เป็นประจำาจนเป็นนิสัย เจ้าของบ้านเรือน
วัน หรือทายากันยุง อยู่ในที่ปลอดโปร่ง โล่ง ที่ยุงลายไม่ชอบมา ต้องลงมือปฏิบัติเอง
เกาะพัก
์
ิ
ุ
โรงพยาบาลศนยสรนทร จึงขอความร่วมมือทุกภาคส่วน มาตรการ 5 ก เป็นมาตรการรณรงค์ป้องกันโรคไข้เลือดออก
์
ู
ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ หน่วยงานสาธารณสุข องค์กรปกครองส่วน Big Cleaning Day ภายใต้ 5 ก “เก็บให้เกลี้ยงไม่เลี้ยงยุงลาย”
ท้องถิ่น ผู้นำาชุมชน และ อาสาสมัครสาธารณสุข ในการรณรงค์ ก เก็บขยะ เก็บเศษภาชนะขังน้ำา ในบ้านและในชุมชน
จัดการกับสิ่งแวดล้อมไม่ให้มีแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย ตัดวงจรการ ไม่ให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย
เกิดยุงและการแพร่กระจายของโรค ก เก็บกวาดบ้าน เก็บกวาดบ้านให้สะอาด ปลอดโปร่ง
เมื่อสงสัยว่าบุคคลในครอบครัวป่วยเป็นโรคไข้เลือดออก ไม่ให้เป็นแหล่งเกาะพักอาศัยของยุงลาย
โดยมีไข้สูงลอยเกิน 38.5 องศาเซลเซียส นานเกิน 2 วัน หรือ ก เก็บน้ำากินน้ำาใช้ ปิดน้ำากินน้ำาใช้ให้สะอาดมิดชิด เพื่อ
หน้าแดง คอแดง ปวดศีรษะ หรือปวดกระบอกตา ให้รีบไปพบ ป้องกันไม่ให้ยุงลายวางไข่ได้
แพทย์โดยเร็ว จะทำาให้ลดการเสียชีวิตจากโรคไข้เลือดออกได้ ก เก็บล้างภาชนะ เก็บล้างภาชนะใส่น้ำาทุก 7 วัน เพื่อ
กำาจัดไข่และลูกน้ำายุงลาย
พฤติกรรมที่พึงประสงค์ ก เก็บแล้วรวย เก็บวัสดุรีไซเคิล ซึ่งเป็นภาชนะแหล่ง
การดูแลสิ่งแวดล้อมไม่ให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย โดยกำาจัด เพาะพันธุ์ยุงลาย เพื่อนำาไปแปรรูปหรือจำาหน่าย
ลูกน้ำายุงลายสม่ำาเสมอทุกสัปดาห์ (เป้าหมายหลักคือแม่บ้าน/คน ต้องทำาอย่างต่อเนื่องทุกสัปดาห์
ที่ดูแลบ้าน/คนงานดูแลที่พัก) การเฝ้าระวังป้องกันโรค มุ่งเน้น
วิธีการป้องกันด้วยวิธีทางกายภาพที่ทำาได้ด้วยตนเองโดยการดูแล “ทุกคนร่วมกันกำ�จัดลูกน้ำ�ยุงล�ย
สิ่งแวดล้อมไม่ให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย และการกำาจัดลูกน้ำา ลดก�รป่วยต�ยจ�กไข้เลือดออก”
ยุงลายในภาชนะขังน้ำาทุกสัปดาห์เพื่อตัดวงจรการเกิดยุงลาย

รณรงค์ให้ประชาชนมีพฤติกรรมตามมาตรการ 3 ร , 5 ป , 5 ก
จากสถานการณ์โรคไข้เลือดออกซึ่งพบผู้ป่วยอย่าง
ต่อเนื่อง จึงกำาหนดมาตรการเพื่อใช้เป็นแนวทางป้องกันและ
ควบคุมการระบาดของโรคไข้เลือดออก คือ มาตรการ 3ร 5ป
5ก โดยได้ขอความร่วมมือจากเจ้าหน้าที่ร่วมกับอาสาสมัคร
สาธารณสุขเฝ้าระวังและรณรงค์ให้ประชาชนใช้มาตรการดังกล่าว
อย่างเข้มงวดและต่อเนื่อง เพื่อลดอัตราป่วยและเสียชีวิตจากโรค
ไข้เลือดออกได้มากที่สุด
2