Page 11 - ปลูกไม้เศรษฐกิจ

11

3. องค์ประกอบหลักที่ใช้คัดเลือกชนิดไม ้

3.1 ลักษณะของพื้นที่

1) ลักษณะทางธรณีวิทยาและคุณสมบัติของดิน

(1.1) คุณสมบัติทางฟิสิกส์ของดินที่ส่งผลต่อการปลูกต้นไม้ ประกอบด้วย

(1.1.1) ความชื้นในดิน (soil moisture) ความชื้นจะปรากฏเสมอในดินตามธรรมชาติ
ิ
และมีผลกระทบต่อคุณสมบัติต่าง ๆ ทั้งทางฟสิกส์ เคมีและทางชีวภาพของดินเป็นอย่างมาก ความชื้นในดินมี
ั
ความสัมพนธ์โดยตรงและโดยอ้อมกับความเป็นอยู่ของพืชที่ขึ้นอยู่บนพื้นดินและจุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่ในดิน
(1.1.2) เนื้อดิน (soil texture) เป็นสมบัติที่บ่งบอกถึงขนาดของชิ้นส่วนที่ประกอบ

ี
กันขึ้นเป็นดิน หรือเนื้อดินเป็นสมบัติที่บ่งบอกถึงความหยาบ (coarseness) หรือความละเอยด (fineness) ของ
ชิ้นส่วนของดิน โดยปกติแล้วเนื้อดินมักเป็นสมบัติที่เสถียร คือ เนื้อดินจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงภายใต้สภาพของ

การใช้ดิน เพอวัตถุประสงค์ทางด้านเกษตร ในการจ าแนกชนิดของเนื้อดิน อาจจะใช้สัดส่วนของอนุภาคของดิน
ื่
ทราย ซิลต์ และดินเหนียว หรือสัดส่วนของเม็ดดิน

(1.1.3) โครงสร้างของดิน (soil structure) คือ ลักษณะของการจัดเรียงและเชื่อมยึด
กันของอนุภาคดิน (soil particle) เป็นเม็ดดิน (soil aggregate) ในการที่อนุภาคดินส่วนใหญ่มีการเชื่อมยึดกับ

อนุภาคข้างเคียงเป็นเม็ดดินไม่ได้ถือว่าดินทุกชนิดจะเป็นดินที่มีโครงสร้างเสมอไป ดังนั้นในการพิจารณาโครงสร้าง
ของดินจ าเป็นต้องค านึงถึงอนุภาคดินส่วนใหญ่ต้องเชื่อมยึดกันเป็นเม็ดดิน และเม็ดดินเหล่านั้นส่วนใหญ่จะต้องมี

รูปร่างคล้ายคลึงกัน กล่าวคือถ้าอนุภาคของดินส่วนมากที่อยู่ในภาวะเม็ดดิน และเม็ดดินเหล่านั้นมีรูปร่าง
คล้ายคลึงกันก็ถอว่าดินสั้นเป็นดินที่มีโครงสร้าง แต่ในทางตรงกันข้าม ถ้าอนุภาคดินส่วนใหญ่ที่เชื่อมยึดเป็นเม็ดดิน
ื
ื
หรือไม่เชื่อมยึดกันเป็นเม็ดดิน และอนุภาคหรือเม็ดดินเหล่านั้นมีรูปร่างต่าง ๆ ที่ไม่มความคล้ายคลึงกนก็ถอว่าดิน
ั
ี
นั้น ๆ เป็นดินที่ไม่มีโครงสร้าง
(1.1.4) ความหนาแน่นและความพรุนของดิน (soil density and soil porosity)
ความหนาแน่นของดิน คือ สัดส่วนระหว่างมวลของดินกับปริมาตรของดิน แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ความ

หนาแน่นรวม (bulk density) และ ความหนาแน่นอนุภาค (particle density) ส าหรับความพรุนของดินคือ
ี่
ปริมาตรของสิ่งที่ไม่ใช่ของแข็งทปรากฏในดิน เมื่อคิดเป็นร้อยละของปริมาตรดินทั้งหมด ความหนาแน่นและความ
ั
พรุนของดินนั้นจะมีความสัมพนธ์กับปริมาตรของอนทรียวัตถุในดิน คือ ความหนาแน่นของดินกับปริมาณ
ิ
อินทรียวัตถุในดินจะแปรผันเป็นปฏิภาคกลับกัน ส่วนความพรุนของดินจะผันแปรเป็นปฏิภาคโดยตรงกับปริมาณ
ิ
อนทรียวัตถุ ซึ่งหมายความว่าในท้องที่ใดที่ดินมีค่าความหนาแน่นของดินสูง ค่าความพรุนของดินและปริมาณ
อินทรียวัตถุในท้องที่นั้นจะมีปริมาณต่ า

(1.2) คุณสมบัติทางเคมีของดินที่ส่งผลต่อการปลูกต้นไม้ ประกอบด้วย

(1.2.1) ความเป็นกรดเป็นด่างของดิน เป็นตัวควบคุมการละลายธาตุอาหารในดิน ให้
ออกมาอยู่ในรูปสารละลายรวมกับน้ าในดิน ถ้าดินมีความเป็นกรด-ด่างไม่เหมาะสม ธาตุอาหารในดินอาจละลาย