Page 38 - พันธะเคมี

38

1) sp - ไฮบริดออร์บิทัล
3

sp3-ไฮบริดออร์บิทัลเป็นการรวมออร์บิทัล -2s 1 ออร์บิทัลกับออร์บิทัล -2p 3 ออร์บิทัล เกิดเป็น

3
sp -ไฮบริดออร์บิทัล รวมเป็นไฮบริดออร์บิทัล 4 ออร์บิทัลที่มีรูปร่างเหมือนกันและระดับพลังงานเท่ากัน

1
1
พิจารณาโมเลกุล CH4 อะตอม C ในสภาวะพื้นมีโครงแบบอิเล็กตรอนเป็น 1s 2s 2p 2p เมื่อ
2
2
x
y
เกิดไฮบริไดเซชันของออร์บิทัล -2s กับออร์บิทัล -2p โดยเป็นการผสมออร์บิทัล -2s จ านวน 1 ออร์บิทัลกับ
ออร์บิทัล -2p จ านวน 3 ออร์บิทัล เกิดไฮบริดออร์บิทัลจ านวน 4 ออร์บิทัล เรียกไฮบริดออร์บิทัลว่า sp3-
ไฮบริดออร์บิทัล ดังแสดงในภาพที่ 28 อิเล็กตรอนในออร์บิทัล -2s 1 อิเล็กตรอนเลื่อนขึ้นไปอยู่ในออร์บิทัล
-2p ที่ว่างอยู่ ท าให้โครงแบบอิเล็กตรอนของ C ในสถานะกระตุ้นเปลี่ยนแปลงเป็น 1s 2s 2p 2p 2p
1
1
2
1
1
X
Z
z
y
sp3-ไฮบริดออร์บิทัลที่เกิดขึ้นทั้ง 4 ออร์บิทัลจะมีรูปร่างและพลังงานเท่ากัน ดังภาพที่ 29 เมื่อ
อิเล็กตรอนเดี่ยวของ H ในออร์บิทัล -1s เกิดซอนทับกับไฮบริดออร์บิทัลทั้ง 4 ออร์บิทัลทางด้านหัว (head–on
้
overlap) ดังภาพที่ 30 เรียกชนิดพันธะที่เกิดจากการซ้อนทับของออร์บิทัลทางด้านหัวว่าพันธะซิกมา
(σ-bond)

ภาพที่ 28 การเกิด sp3-ไฮบริดออร์บิทัล

ภาพที่ 29 รูปร่างของ sp3-ไฮบริดออร์บิทัล

3
ภาพที่ 30 รูปร่างของโมเลกุล (ก) CH ที่เกิดจากอะตอม C เกิด sp -ไฮบริดออร์บิทัล และ (ข) การเกิดพันธะซิกมา
4

เคมี 1 พันธะเคมี โดยนายวัชรินทร์ เลาะหะนะ